Antioksidan Ne Demek? Hangi Yiyeceklerde Bulunur?

Antioksidan, son zamanlarda en çok duyduğumuz kelimelerden bir tanesidir. Bunun sebebi ise insanların artık sağlıklı ve doğal beslenmeye artık daha fazla önem veriyor olmasıdır. Antioksidan, zannedildiğinin aksine sadece dışarıdan alınmaz, vücudumuz tarafından da üretilir.

Antioksidan, kansere neden olan serbest radikalleri vücuttan temizler ve oksidasyon nedeni ile ortaya çıkan hasarı giderir. Çok sayıda gıdada bulunsa da, bazı besinler antioksidan yönünden çok zengindir. Eczanelerde, takviye şeklinde de satılmaktadır.Doktor önerisi olmadan hiçbir takviyeyi kullanmanızı önermiyoruz.

En önemli antioksidan kaynakları arasında A vitamini, C vitamini, E vitamini, lutein, likopen ve selenyum bulunmaktadır. Antioksidan yönünden zengin beslenen kişilerde, kalp hastalıkları ve kanser daha az görülmektedir. Diyabet ve beyin hastalıkları üzerinde de çok olumlu etkileri vardır.

Yazımızın devamında, antioksidan hakkında daha detaylı bilgileri ve antioksidanın hangi yiyeceklerde daha çok bulunduğunu öğreneceksiniz.

Antioksidan Nedir?

Antioksidan, farmasötik yardımcı maddelerden birisidir. Birincil görevi, serbest radikalleri öldürmek ve onların yaptığı tahribatı gidermektir. Antioksidan, tek bir maddeyi ifade etmez binlerce farklı maddenin gördüğü işlevi açıklamaktadır. Vücut tarafından üretildiği gibi dışarıdan da alınabilmektedir.

Serbest radikaller, vücutta doğal olarak oluşabilir. Genelde sigara dumanı, stres, hava kirliliği, alkol veya zararlı güneş ışıkları nedeni ile ortaya çıkabilirler. Her zaman vücuda zarar vermezler fakat bazen DNA’ya zarar verebilecek oksidasyona neden olabilirler.

Bu durum kişide kanserden, şeker hastalığına kadar onlarca farklı hastalığın çıkmasına neden olabilmektedir.

Antioksidanlar ise serbest radikaller ile iletişime girer ve onların yüksek konsantrasyonlu halini nötralize ederler. Bu sayede, serbest radikaller zararsız hale gelir ve vücuttan atılır.

Antioksidan Ne İşe Yarar?

Serbest radikalleri temizler, hava yolu iltihabını azaltır, bağışıklık sistemini güçlendirir ve akciğerleri korur.

Sinir sistemini korur. Özellikle depresyon yaşayan veya otizm hastası kişilerdeki nörolojik bozukluklara iyi gelir. Bu bozukluğa neden olan enzimin çalışmasını engeller ve bu da duygu bozukluklarının giderilmesini sağlar. Hafızayı güçlendirici etkisi bulunmaktadır. Özellikle ileri yaştaki kişilerin, bunama riskini azaltmak için antioksidan yönünden zengin bir beslenme programına sahip olmaları önerilmektedir.

Antioksidan Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Antioksidan, en çok sebze ve meyvelerde bulunur, yani ulaşımı oldukça rahattır. Sebze ve meyve ağırlıklı beslenen kişilerde şeker hastalığı, kanser, felç ve kalp hastalıklarının daha az ortaya çıktığı görülmüştür.

Antioksidan ayrıca göz hastalıkları, alzheimer gibi beyin ile alakalı sorunlar, KOAH, parkinson ve demans gibi sorunlara da iyi gelmektedir.

Antioksidan elbette en çok kanser hastalığı ile anılır zira ilk görevi serbest radikalleri temizlemektir.

Kanserin başlangıç aşaması olan DNA bozukluklarına neden olan şey serbest radikallerdir. Antioksidan, bunları temizleyerek vücuttan atar. Eğer kişi yeterli miktarda antioksidan almıyorsa, vücudunda serbest radikal birikmesine neden olacaktır. Bu da bir süre sonra hücre DNA yapısının bozulmasına neden olacak ve kansere davetiye çıkaracaktır.

Antioksidan tüketimi, kolon ve bağırsak kanseri başta olmak üzere tüm kanser türlerine yakalanma riskini düşürmektedir. Yüksek dozda alınması ise tam tersine bazı kanser türlerini tetikleyebilir. Gıdalardan yüksek oranda almak çok zor olsa da, takviye alımında bu söz konusudur. Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi, doktor önerisi olmadan kesinlikle antioksidan takviyesi kullanmayınız.

Antioksidan Hangi Yiyeceklerde Bulunur?

Antioksidan, ağırlıklı olarak meyve ve sebzelerde bulunmaktadır. Bir meyvenin antioksidan yoğunlukta olduğunu sadece gözümüzle bile anlayabiliriz. Eğer bir meyve veya sebze, canlı renklere sahipse, genellikle o meyvenin antioksidan yönünden zengin olduğunu söyleyebiliriz.

Her pişirme, antioksidan seviyesini düşürmez. Örnek vermek gerekirse, domatesi pişirmek onun antioksidan değerini azaltmaz, tam aksine bağırsaklar tarafından emilimi kolaylaşacağı için yükselir.

Brokoli, kabak ve ıspanak gibi sebzeler ise pişirildikleri zaman neredeyse tüm antioksidan değerlerini kaybederler.

Sadece sebze ve meyveler değil, baharatlar da iyi bir antioksidan kaynağıdır. Örneğin yemeklerimize kekik, zencefil, tarçın ve kimyon gibi baharatları kullanarak, öğünden alacağımız antioksidan miktarını da artırabiliriz.

Antioksidan içerikli besinlere, tıp dünyasında süper gıda da dendiği olmuştur. Aşağıda en çok antioksidan içeren besinleri listeliyoruz.

Antioksidan Bulunan Besinler

• Süt ve süt ürünleri.
• Yumurta.
• Karaciğer.
• Mercimek.
• Fasulye.
• Erik.
• Portakal.
• Biberler.
• Ahududu.
• Kızılcık.
• Kiraz.
• Üzüm.
• Kivi.
• Mango.
• Brokoli.
• Çilek.
• Kavun.
• Karnabahar.
• Kırmızı lahana.
• Patlıcan.
• Sarımsak.
• Kuşkonmaz.
• Badem.
• Ceviz.
• Fıstık.
• Fındık.
• Zeytin yağı.
• Ayçiçek yağı.
• Ispanak.
• Lahana.
• Pırasa.
• Soğan.
• Avokado.
• Tahıllar.
• Soya fasulyesi.
• Susam.
• Keten tohumu.
• Havuç.
• Kabak.
• Maydanoz.
• Bezelye.
• Pancar.
• Tatlı patates.
• Papatya çiçeği.
• Şeftali.
• Domates.
• Greyfurt.
• Kayısı.
• Karpuz.
• Pirinç.
• Mısır.
• Buğday.
• Kırmızı üzüm.
• Peynir.
• Baklagiller.
• Deniz ürünleri.
• Sakatat.
• Yağsız et.
• Hindi eti.
• Tavuk eti.
• Yeşil çay.
• Kırmızı şarap.
• Elma.

Günlük Ne Kadar Antioksidana İhtiyacımız Var?

Antioksidan bir görevdir ve bu görevi yerine getirebilecek binlerce farklı madde bulunmaktadır. Her antioksidan, doğal olarak birbirinden farklı bir kimyasal yapıya sahiptir. Yine her antioksidan, vücudu farklı şekilde korur ve farklı yararları bulunmkatadır.

Doğal oluşan antioksidanlar ise katalaz, glutatyon, koenzim Q10, lipoik asit, çinko, selenyum, A ve C vitaminleri, manganez, SOD, liganlar, fenoller, tanenler, flavonoidler, polifenoller ve karotenoidler olarak bilinmektedir.

Günlük tüketmemiz gereken antioksidan miktarı ise belli değildir. Kesin rakam veremiyor olsa da, kişinin günlük C ve E vitaminini yeterli almasının, yeterli antioksidanı da alacağını göstermektedir.

Yüksek dozda antioksidan ise vücut için zararlıdır. 3-4 kilo portakal yemedikçe doğal yoldan antioksidanın yüksek dozuna maruz kalmak çok zordur fakat bu takviyeler ile mümkündür.

Antioksidan Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Vücudumuz yaşlandıkça, daha çok antioksidana ihtiyaç duyacaktır. Bu nedenle, ileri yaşlarda antioksidan takviyesi almak gerekebilir. Elbette doktor önerisi ve onayı ile.

Antioksidanlar için en iyi kaynaklar, takviyeler değil meyve ve sebzelerdir.

Antioksidan takviyelerinin, FDA onayı bulunmamaktadır. Bazı ilaçlar ile etkileşime geçip, kişiyi olumsuz etkileyebilir. Kan sulandırıcı etkisi bulunmaktadır, mutlaka doktor onayı ile tüketilmelidir.

Her hastalığın antioksidanı farklıdır. Bu nedenle, doktorunuz ona uygun bir beslenme programı tavsiye edebilir veya ona uygun bir antioksidan takviyesini reçete edebilir.