Astım Nedir ve Tedavisi Var Mı? Astım Hastalığına Ne İyi Gelir?

Astım, insanın hava yollarında ortaya çıkan iltihaplanma ev daralmaya neden olan kronik bir akciğer hastalığıdır. Bazı tetikleyici faktörler ile ortaya çıkan rahatsızlık durumu sonrasında, havanın ciğerlerimize girmesi zorlanır ve bu durum kişide nefes darlığı, hırıltı ve göğüste sıkışma gibi belirtiler gösterebilir.

Astım hastalarının belirtileri, kişiye göre değişebilir ve belirli bir standardı yoktur. Astım hastalarını, bulundukları ortamlar veya yaptıkları fiziksel aktiviteler tetikleyebilir. Astım hastalarının spordan uzak durmaları gerektiği düşüncesi, önemli bir yanılgıdır. Bunun tam aksine, aktif bir yaşam sürmek astım hastalarına da tıpkı diğer insanlarda olduğu gibi iyi gelmektedir.

Astım hastalığında ilaç tedavisi ve yaşam rutininde yapılacak bazı değişiklikler, tedavi olarak kullanılmaktadır. Kişi alerjisi olduğu şeyleri iyi bilmeli ve bu sayede rahatsızlığı tetiklemeden yaşamanın yollarını bulmalıdır. Doktor tarafından reçete edilen ilaçların düzenli olarak kullanılması da hastalıkla baş etmenin çok önemli bir ön koşuludur.

Astım hastalığına kıza bir giriş yaptık, şimdi tedavisi ve belirtileri gibi detayları da işleyeceğimiz konumuzun devamına bir göz atalım.

Astım Nedir?

Akciğerler içerisinde bronşiyal tüpler bulunur. Hava yollarından gelen oksijen, bu tüplere dolar ve buradan da kan dolaşımına girer. Astım ise bu hava yolları ve tüplerin içerisinde iltihaplanmaya neden olan bir hastalıktır.

Belirtileri görüldüğü zaman hava yolları şişer ve çevresindeki kaslar gerilmeye başlar. Bu da ciğerlere hava giriş ve aynı zamanda çıkışını da engelleyecektir. Bu durum kişide ciddi bir nefes darlığı ve öksürük gibi belirtileri ortaya çıkarır.

Astım, her yaştaki insanda görülebilir. Genellikle küçük yaşlarda başlar ve hastalığın modern tıpta henüz net bir tedavisi belirlenmemiştir. Doktorların yaptığı, hastalığı yönetmek ve kişiye kaliteli bir yaşam fırsatı sunmaya çalışmaktır. Buradaki en önemli durumlardan birisi hastanın neye karşı alerjisi olduğunu belirlemektir. Bu konuda körleme ilerlemek yerine bir alerji uzmanından randevu almak, en doğru tercih olacaktır.

Astım Neden Olur? Astımı Neler Tetikler?

Astım hastalığının neden ortaya çıktığı henüz tam olarak bilinmemektedir. Uzmanların görüşüne göre genetik ve çevresel faktörlerin birleşmesi sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir.

Astım hastalarını genelde alerjen ve tahriş edici maddeler tetiklemektedir. Bu maddeler, her kişiye göre farklı maddeler de olabilmektedir fakat elbette bunların en yaygın olanlarını aşağıda listeleyebiliriz.

• Hava kirliliği.
• Sigara içmek ve sigara dumanına maruz kalmak.
• Üst solunum yolları enfeksiyonları.
• Asprin ve beta bloker gibi ilaçlar.
• Reflü hastalığı.
• Ev tozu.
• Evcil hayvan döküntüleri.
• Hamamböceği.
• Bazı mantarlar.
• Polenler.
• Soğuk Hava.
• Ağır fiziksel aktivite.
• Duygusal anlar.
• Stres.
• Gıda koruyucusu eklenmiş tüm besinler.
• Parfüm.
• Yemek kokuları.
• Deterjan.

Kimler Daha Çok Astım Olur?

Astım hastalığına yakalanan kişilerde ortak risk faktörleri bulunmaktadır. Aşağıdaki maddelerden üzerinizde taşıdıklarınız varsa, astım olma riskiniz de normal insanlara göre daha yüksektir.

• Aşırı kilolu olmak.
• Alerjik bir rahatsızlığa sahip olmak.
• Birinci dereceden akrabalar içerisinde astım hastasının olması.
• Kozmetik sektöründe çalışmak.
• Egzoz dumanına veya hava kirliliğine uzun süre maruz kalmak.
• Sigara içmek.
• Sigara içilen alanlarda çok fazla vakit geçirmek.
• Astım Belirtileri Nelerdir?
• Çıkarmakta zorlanılan katı yeşil balgam.
• Göğüste sıkışma hissiyatı.
• Seri öksürükler.
• Solurken hırıltı sesinin çıkması.
• Nefes darlığı çekmek.

Astım, ataklar halinde gelir ve şikayetler genelde iltihabın da birikmesi nedeni ile sabah saatlerinde görülür. Astım, beraberinde egzama, mide reflüsü, alerjik rinit, polip ve sinüzit gibi çeşitli hastalıklarında ortaya çıkmasına neden olur.

Asım Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, öncelikle hastanın tıbbi öyküsü ve yaşadıklarını dinleyecek, ardından ise fiziksel muayeneye geçecektir.

Fiziksel muayenede hastanın nefesi, burun akıntıları ve geniz kısmı dikkatlice incelenir ve görülen belirtiler değerlendirilir. Ayrıca hastalığın neden olduğu diğer hastalıklar da doktor tarafından gözlemlenir.

Astım tanısı konulabilmesi için çeşitli solunum testleri yapılmaktadır. Bunlar spirometri, Bronkodilatörlü spirometri, Bronkoprovokasyon testleri ve Pik ekspirasyon akışı testidir.

Bu testlerin tamamı yapılabileceği gibi hastalığın evresine göre doktor tarafından sadece 1 tanesinin de yapılması talep edilebilir.

Buna ek olarak astımın neden olabileceği diğer hastalıkları önlemek adına doktor tarafından alerji testleri veya akciğer grafisi gibi farklı testler de talep edilebilmektedir.

Astım Tedavisi Nasıl Yapılır?

Astım’da, birçok hastalıkta olduğu gibi erken teşhisin önemi çok büyüktür. Hastalık çok ilerlememiş ise ilaç tedavisi ile kolaylıkla kontrol altına alınır. Tedavi yöntemleri genel olarak astımın şiddetine, hastanın yaşına ve tedaviye hastanın verdiği tepkilere göre belirlenmektedir. Düzenli olarak tedavi gören kişiler, ömür boyu konforlu bir şekilde yaşam sürebilirler.

Astım rahatsızlığına reflü, sinüzit, alerjik rinit, polip gibi diğer hastalıklar da eşlik ediyorsa, astım tedavisinde bu hastalıkların da tedavinin bir parçası olması gerekecektir. Astım hastaları, hayatları boyunca rahatsızlıklarını tetikleyen her şeyden uzak durmaya çalışmalıdır.

Astım İlaçlarının Yan Etkileri Nelerdir?

Bronkodilatör: Hava yollarındaki kasılmaları rahatlatır ve bronşların genişlemesini sağlar. Bu sayede astım hastasının nefes darlığı giderilir ve havanın ciğerlere ulaşması ve ciğerlerden çıkması kolaylar. İlacın iki türü bulunur. İlk tür ani ataklarda kullanılırken, ikinci türü ise uzun süreli etkileri olduğu için hastalığın kontrol altında tutulması için kullanılmaktadır. Yan etkileri arasında kalp çarpıntısı, titreme ve potasyumu düşürme gibi etkileri bulunmaktadır. Yan etkileri gözlemlemeniz durumunda mutlaka doktorunuz ile iletişime geçiniz.

Antiinflamatuar: İnflamasyonu baskılar ve atak sayısını azaltır. Farklı türleri bulunur ve akciğere etki etmesi için nefes yoluyla kullanılır. Ağızdan ve damardan verilen türleri bulunmaktadır. Yan etkileri arasında kemik erimesi, kan şekeri artışı, tansiyon artışı ve ses kısıklığı bulunmaktadır.

Lökotrien Antagonistler: Hava yollarını genişletir. Ciddi bir yan etkisi bugüne kadar görülmemiştir.

Astım ilaçlarını kullanırken, bazı maddelere dikkat etmek de fayda vardır. Daha verimli bir tedavi için aşağıdaki maddelere göz atmanızı öneriyoruz.

İlaçların bitip bitmediğini, sık sık kontrol edin ve bu sayede bir atak sırasında ilaçsız kalma riskini sıfıra indirin.

Nebülizatör ile ilaç kullanırken dikkat ediniz, ilaç gözünüze kaçmasın.

Kortizonlu bir ilaç kullandıysanız, ağzınızı iyice çalkalayarak temizleyin.

İlaç nefesle alındıktan sonra bir süre nefesinizi tutun.

Nefes yolu ile alınan ilaçların fayda vermesi için ilacı tam nefes aldığınız sırada alınız. Nefes verip ciğerler içerisindeki tüm havayı boşalttıktan sonra derin ve kuvvetli bir nefes alın ve ilacın hava yollarının her alanına ulaşmasını sağlayın.

Astım için bazı alternatif tedavi yöntemleri de bulunmaktadır. Bunların ilk sırasında akupunktur gelmektedir. Buna ek olarak yoga ve bazı terapi yöntemlerinde de astım rahatsızlığına fayda görüldüğü bilinmektedir fakat bu yöntemlerin hiçbir bilimsel dayanağı yoktur.

Anadolu’nun bazı illerinde ise astım hastalarına iyi geldiği düşünülen mağaralar vardır. Bunun sebebi ise bu mağaralarda oksijen miktarının çok yüksek olmasıdır. O anda astım hastaları gerçekten oksijen bolluğu ile kendilerini rahat hissedeceklerdir fakat bunun kesinlikle kalıcı bir tedavi olamayacağını da bilmenizi isteriz.

Astım Hastalığına İyi Gelen Bitkiler

Astım hastalığı için önemli bir bitkisel veya doğal tedavi yöntemi yoktur. Sadece bıldırcın yumurtası ve arı poleninin, hastalığın semptomlarını hafiflettiği düşünülmektedir.

Bu yöntemlerin bilimsel bir dayanağı yoktur. Bazı kişilere iyi gelirken, bazı astım hastalarında ataklara bile neden olabilirler.

Bu nedenle astım hastalarının tek yapmaları gereken, doktorlarının çizdikleri yolda ilerlemeleridir.

Astıma Ne İyi Gelir?

Öksürüğü tetikleyen her türlü çevresel veya doğal etkiden uzak durmak.

Kontrol altına alınamadığı zaman doktor tarafından reçete edilmiş bronş genişletici ilaçları kullanmak.

Nefes yolu ile kullanılan kortizol ilaçları. Bu sayede atak öksürükleri kontrol altına alınabilmektedir.

Toz, hava kirliliği, sigara dumanı gibi zararlı etkilerden daima uzak durmak. Mümkünse hava kirliliğinin olmadığı bir şehre veya ilçeye taşınmak.

Çok ağır fiziksel efor gerektiren meslekten çıkmak.

Çocuklarda Astım Tedavisi Nasıl Yapılır?

Astım hastalığının her ne kadar kesin bir tedavisi olmasa da, kullanılan ilaçlar hastalığı durdurmakta çok etkilidir. Çocuklarda astım rahatsızlığı henüz ilk evrelerde olduğu için tedaviler daha rahat olur.

Hafif ve orta derecede olan astım hastalarına, çocuk oldukları için çok düşük dozlarda ilaç verilir ve buna rağmen etkileri çok iyidir. Çocuklar doktorlarının önerdiği şekilde ilaçları kullandıkları zaman öksürük ve nefes darlığı gibi etkileri yaşamazlar veya atakları hafif geçer.

Çocuklar hastalıklarının ve tedavinin önemini kavrayacak yaşta veya bilinçte olmayabilir. Bu nedenle doktor, anne ve baba veya çocukla ilgilenen kimselerin, sorumluluk alması ve takipçi olması önemlidir.

Astım Kontrol Altına Alınmazsa Neler Olur?

Astım, mutlaka tedavi ve ilgi gerektiren bir rahatsızlıktır. Kontrol altına alınmaz ise yaşam kalitesi düşer ve hasta psikolojik olarak dahi yıkılır. Aşağıda en yaygın komplikasyonlar listelenmiştir.

• Halsizlik.
• Sosyal veya iş hayatından kopmalar.
• Akciğerlerde kalıcı hasar.
• Sürekli hastaneye gitmek zorunda kalmak.
• Egzersiz yapamamak.
• Kilo artışı.
• Tansiyon artışı.
• Çocuklarda konsantrasyon ve öğrenme güçlükleri.
• Stres ve kaygı.
• Depresyon.

Yukarıda yazan komplikasyonlar, hafif ve orta derece astım hastaları için geçerlidir. Tedavi hala yapılmaz ve hastalık ilerler ise, aşağıdaki ciddi komplikasyonlar ortaya çıkar.

• Akciğerin bir bölümünün ölmesi.
• Akciğerin tamamen ölmesi.
• Zatürre.
• Astım ataklarının artık tedaviye cevap vermemesi.
• Solunum yetmezliği.

Son yazdığımız ciddi komplikasyonlar artık ölüm ile dahi sonuçlanabilir. Yazımızın ilk kısımlarında da belirttiğimiz gibi kalıcı hasara maruz kalmamak ve kaliteli bir yaşam sürmek için astım hastalığında erken teşhisin önemi çok büyüktür.

Astım Hangi Hastalıklara Yol Açar?

Astım, kontrol altına alınmaz ise gebelerde erken doğuma yol açabilir. Yapılacak herhangi bir cerrahi operasyonun veya genel anestezinin riskini artırabilir. Sinüzit gibi hastalıkların tedavisini güçleştirir.

Astım, en çok bronşit ile karıştırılır fakat aynı rahatsızlık değildir. Bronşit, bir virüs veya nadiren de bakteri hastalığıdır ve tedavi edildikten sonra tamamen ortadan kalkar. Astım ise ömür boyu sürer.

Astım Krizi Nedir? Astım Ataklarında Neler Yapmak Gerekir?

Astım krizi, çok acil ve tehlikeli bir durumdur. Solunum fonksiyonlarının bozulması nedeni ile ortaya çıkar. Hastaya damardan veya ağızdan, kortizon ilacı verilmelidir. Ne zaman çıkacağı, hasta tarafından bilinemez.

Kullanılan ilaçların yetersiz kalması veya herhangi bir tetikleyici nedeni ile ortaya çıkabilir. Önlenmez ise ölüme kadar kişiyi götürebilecek çok tehlikeli ve acil müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Bir astım hastasının atak geçirdiğini görüyorsanız, 1 saniye bile kaybetmeden 112’yi arayınız ve ilaç ile müdahale etmeye çalışınız.

Astım krizinin tedavisi kısa etkili solunum yollarını genişletici ilaçlar ve kortizon ilaçlarıdır. Acil durumlarda damardan magnezyum da verilebilmektedir.

Astım Krizi Belirtileri Nelerdir?

• Terleme.
• Ciltte solgunluk.
• Nefes darlığı.
• Göğüste şiddetli sıkışma.
• Birkaç kelimeden fazla konuşamıyor olmak.
• Stres ve kaybı.
• Boğazın içeriye doğru çekilmesi.
• Dudak morlukları.
• Hastadan hiç ses gelmemesi de astım krizinin nadir görülen belirtileri arasındadır.

Astım Hastalarına Tavsiyeler

• Astım rahatsızlığınızı tetikleyen her türlü faktörü belirleyin ve bunları hayatınızdan çıkarın.
• Doktor kontrollerinizi kesinlikle aksatmayın ve doktorun tüm önerilerine harfiyen uyun.
• Astım kronik bir hastalıktır ve ömür boyu bununla baş etmeniz gerekecektir. Bu konuda moralinizi yüksek tutun ve onun kontrol edilebilecek bir hastalık olduğunu bilin.
• Sigara içmeyin ve sigara içilen hiçbir ortamda da bulunmayın.
• Dumanlı ve tozlu her türlü ortamdan uzak durun. İş yeriniz böyle ise işinizi, şehriniz böyleyse şehrinizi değiştirin. Bunlar çok zor radikal kararlar olabilir fakat sağlığınızdan daha önemli değil.
• Evde hayvan beslemeyin.
• Klima kullanmayın veya özel filtreli klimalar kullanın, klima bakımlarını normalden daha sık yaptırın.
• Paslı hiçbir musluk veya su kaynağını kullanmayın.
• Pudra, sprey, parfüm ve boya gibi kozmetik ürünlerden uzak durun.
• Bahar aylarında her tarafta polenler uçuşacaktır. Bu süreçte çok fazla dışarıya çıkmayın, rüzgarlı günlerde evde durun ve pencerelerinizi açmayın.
• Alerji mevsimleri öncesinde doktorunuz ile görüşerek, ek bir ilaç kullanıp kullanmamanız gerektiği konusunda tavsiye alın.
• Astım hastası olmanız, hareketsiz bir yaşam sürmenizi engellemez. Egzersizlerinizi yapın, oyunlarınızı oynayın. Bunlar sırasında hastalık tetikleniyorsa, doktorunuz ile görüşün.
• Kendinizi soğuktan koruyun. Grip, astım hastalarında daha ağır geçer bu nedenle grip aşısı olmanızda fayda vardır.

Astım hastalığını sizlere kısaca ve bazı yerlerde detaylıca anlatmaya çalıştık. Siz bir astım hastası olarak hayatınızı nasıl şekillendirdiniz? Yaşadığınız zorlukları ve aldığını önlemleri de içeren kısa hayat öykünüzü, aşağıdaki yorum kutucukları ile şimdi bize ileterek, diğer astım hastaları ve sitemiz okurları ile paylaşabilirsiniz.