Atatürk’ten Sonra Kimler Cumhurbaşkanı Oldu?

Anayasamıza göre Türkiye Cumhuriyeti‘nin başı yani devletin yöneticisi, Cumhurbaşkanı makamında oturan kişidir. Cumhurbaşkanı, aynı zamanda TSK‘nın da başıdır ve başkomutan yetkisini üzerinde taşır. Olası bir savaş halinde tüm komutanlara emir verebilir. Bu yetkisini ise Türkiye Büyük Millet Meclisi‘nden almaktadır.

Cumhurbaşkanı makamı, yapılan son anayasa değişikliği sonrasında ortadan kalmasa da ciddi bir değişikliğe uğramıştır. Cumhurbaşkanı, artık halk tarafından seçilmektedir ve öncesine göre çok daha büyük yetkiler ile donatılmıştır.

Cumhurbaşkanı, mutlaka üniversite mezunu olmalı ve 40 yaşını doldurmuş olmalıdır. Aynı zamanda Türk vatandaşı olmalı ve milletvekili seçilme yeterliliğine de sahip olmalıdır.

İlk Cumhurbaşkanı, ülkemizin kurucusu olan Mustafa Kemal Atatürk‘tür. 1923‘te göreve başlamıştır ve meclisin oy birliği ile seçilmiştir. Atatürk, bu görevde 15 yıl 12 gün kalmıştır ve dört dönem boyunca Türkiye’nin başı olarak koltuğu doldurmuştur. Bu haliyle Atatürk, Cumhurbaşkanı olarak halen ülkeyi en uzun süre yöneten liderdir.

Atatürk aynı zamanda ülkeyi yönetmiş en genç Cumhurbaşkanı’dır. Göreve geldiğinde sadece 42 yaşındadır.

Listemizin devamında Türkiye’nin başına gelmiş olan tüm Cumhurbaşkanları‘nı sıralayacağız.

Mustafa Kemal Atatürk

Görevi 29 Ekim 1923 tarihinde başlamış ve 10 Kasım 1938 tarihinde son bulmuştur. Görevinin son bulmasının nedeni ise ölümüdür. Atatürk, toplamda 4 dönem Cumhurbaşkanlığı yapmıştır. Atatürk’ün Cumhurbaşkanı olmadan ki bir önceki görevi ise Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’dır.

Atatürk’ün vefatı ile beraber, o anki TBMM başkanı olan Mustafa Abdülhalik Renda, Cumhurbaşkanı makamına vekalet etmiştir. Ancak bu vekalet sadece 1 gün sürmüştür. Devletin başsız kalmaması adına meclis, Atatürk’ün vefat etmesi ile beraber hızlıca seçime girmiş ve bir sonraki Cumhurbaşkanı olan İsmet İnönü seçilmiştir.

İsmet İnönü

Görevine 11 Kasım 1938 tarihinde, yani Atatürk’ün ölümünden hemen 1 gün sonra başlamıştır. Görevi bıraktığı tarih ise Türkiye’nin çok partili döneme geçtiği yıllara denk gelmektedir. 22 Mayıs 1950 tarihine kadar yani tam 12 yıl boyunca Cumhurbaşkanı görevini ifa etmiştir.

İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı görevine gelmeden önce yürüttüğü görev ise Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı‘dır. Bu koltukta da ayrıca 12 yıl kalmıştır. İsmet İnönü, 4 dönem boyunca Cumhurbaşkanlığı yapmıştır.

Celal Bayar

İsmet İnönü’den koltuğu devralan Celal Bayar, bu göreve 22 Mayıs 1990 tarihinde başlamıştır. Toplamda 3 dönem boyunca Cumhurbaşkanı seçilen Celal Bayar, koltuğu 27 Mayıs 1960 darbesi ile bırakmak zorunda kalmıştır.

Celal Bayar’ın bir önceki görevi ise Türkiye Cumhuriyet Başbakanı’dır. Bu görevi sadece 2 yıl boyunca yapmıştır. Celal Bayar, aynı zamanda bir Demokrat Parti üyesidir.

Cemal Gürsel

2 dönem boyunca Cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır. 27 Mayıs 1960 darbesi ile beraber devletin başına geçmiştir. Darbe sonrasında meclis açılmış ve tekrar Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir. Görevinin son bulması ise 2 Şubat 1966 tarihine yani ölümüne denk gelmektedir.

Darbe ile başa gelen Cemal Gürsel’in bir önceki görevi ise Türk Kara Kuvvetleri Komutanı‘dır. Gürsel, bu görevi 2 yıl boyunca sürdürmüştür.

Cemal Gürsel’in vefatı ile beraber yerine vekaleten İbrahim Şevki Atasagun geçmiştir. Bir önceki görevi Cumhuriyet Senatosu Başkanı’dır ve bu görevi 5 sene boyunca sürdürmüştür. Atasagun’un vekaleti, 1 ay kadar sürmüştür ve yerini 28 Mart 1966’da, bir sonraki Cumhurbaşkanı olan Cevdet Sunay’a bırakmıştır.

Cevdet Sunay

Türkiye’deki TSK vesayetinin devam ettiği yıllarda, Cemal Gürsel’in vefatı ile boşalan koltuğa seçilmiştir. Asker kökenlidir ve Türkiye’nin 5. Cumhurbaşkanı olmadan önceki görevi de Türk Silahlı Kuvvetleri’nin en tepesi olan Genelkurmay Başkanlığı‘dır. Cevdet Sunay, bu görevi 6 sene boyunca ifa etmiştir.

Cumhurbaşkanlığı tek dönem sürmüştür fakat anayasaya değişikliği ile beraber artık dönemler 3 yıl değil 7 yıl sürdüğünden, Cevdet Sunay 7 sene boyunca Cumhurbaşkanı koltuğunu doldurmuştur.

Cevdet Sunay’dan boşalan koltuğa, 1 haftalığına Tekin Arıburun oturmuştur. Cumhuriyet Senatosu Başkanı olan Tekin Arıburun, 6 Nisan 1973 tarihinde yerini Türkiye’nin 6. Cumhurbaşkanı olacak olan Fahri Korutürk’e bırakmıştır.

Fahri Korutürk

Cevdet Sunay’dan boşalan koltuğa seçilen Fahri Korutürk, 1 dönem boyunca Cumhurbaşkanlığı yapmıştır. Kendisinin bir önceki görevi ise Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı‘dır. Bu görevi de 3 sene boyunca sürdürmüştür.

Fahri Korutürk’ten boşalan göreve İhsan Sabri Çağlayangil gelmiştir. Vekaleten de olsa ülkeyi 4 ay gibi uzun bir süre yöneten Çağlayangil’in bir önceki görevi de Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı’dır. Görevini ise Türkiye’nin bugünlerini dahi hala etkileyen 12 Eylül 1980 darbesi ile bırakmıştır.

Kenan Evren

Türkiye’nin kaderini derin bir şekilde etkileyen 80 darbesinin lideridir. Cumhurbaşkanı koltuğuna da bu darbe ile beraber 12 Eylül 1980 günü oturmuştur. Darbeden 2 yıl sonra seçime gidilmiş ve tekrar Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Anayasa değişikliği yapılmış ve halkın yüksek katılımı ve onayı ile Anayasa yürürlüğe girmiştir.

Evren’in Cumhurbaşkanı olmadan önceki görevi ise Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı’dır. Bu görevi de 5 sene boyunca sürdürmüştür. Kenan Evren koltuğunu 9 Kasım 1989 tarihinde bırakmış ve 2015 yılına kadar da hayatta kalmıştır. 98 yaşında ölmüştür.

Turgut Özal

Türkiye’nin Celal Bayar’dan sonra ilk askeri kökenli olmayan Cumhurbaşkanı’dır. Göreve Kenan Evren’den yani 12 Eylül 1980 darbesinden sonra gelmiştir. 9 Kasım 1989 tarihinde göreve başlayan Turgut Özal, maalesef hayatını kaybederek ancak 4 sene boyunca bu görevi sürdürmüştür. Cumhurbaşkanı olmadan önce ise 6 yıl boyunca Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapmış ve uzun süre ülke gündeminde etkili olmuştur.

Anavatan Partisi üyesi ve kurucusu olan Turgut Özal, görevini vekaleten Hüsamettin Cindoruk‘a bırakmıştır. Cindoruk, 1 ay kadar bu görevi ifa etmiş ve yerini Türkiye’nin 9. Cumhurbaşkanı olacak olan Süleyman Demirel’e bırakmıştır. Cindoruk’un o dönem ki görevi ise TBMM başkanlığıdır.

Süleyman Demirel

Yakın Türkiye tarihinin kesinlikle en çok konuşulan ismi olan Süleyman Demirel, birçok kez başbakanlık yaptıktan sonra Türkiye’nin başına 16 Mayıs 1993 tarihinde geçmiştir. 7 sene boyunca görevi sürdüren Demirel, 16 Mayıs 2000 tarihinde görevini bırakmıştır. Doğru Yol Partisi üyesidir.

Ahmet Necdet Sezer

Türkiye’de laik rüzgarların çok sert estiği ve kurumlar arası ayrılığın bariz olarak hissedildiği son döneme liderlik etmiştir. Siyasal İslam partilerine karşı adeta son savunmayı yapmış, bunda da nispeten başarılı olmuştur. Türkiye’nin 10. Cumhurbaşkanı olan Ahmet Necdet Sezer, göreve Süleyman Demirel’in görev süresinin de bittiği 16 Mayıs 2000 tarihinde başlamıştır.

Önceki görevi olan T.C. Anayasa Mahkemesi Başkanı olarak da daima ülkenin gündemindeki isim olmuştur. Birkaç kez parti kapatma davalarında önemli kararlar almış ve bu da tartışma konusu olmuştur. Ahmet Necdet Sezer, görevini 28 Ağustos 2007 tarihinde bırakmış ve o günden itibaren Türkiye’de çok yeni ve farklı bir dönem başlamıştır.

Abdullah Gül

Göreve gelmesi büyük tartışmaları ortaya çıkarmış ve mecliste tıkanıklıklara yol açmıştır. Her şeye rağmen 3. turda ülkenin başına gelen Abdullah Gül, 1 dönem boyunca koltukta kalmıştır. Recep Tayyip Erdoğan’ın güçlü liderliğinin altında daima ezildiği iddia edilen Abdullah Gül, 7 sene boyunca devletin başı olarak görev yapmıştır.

Önceki görevleri ise Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı‘dır. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin 3 kurucu üyesinden birisidir fakat daha sonra yolları keskin bir şekilde ayrılmıştır.

2013 gezi parkı eylemleri ile beraber, kardeşim dediği Recep Tayyip Erdoğan ile ciddi bir fikir ayrılığına düşmüştür. Erdoğan’ın başkanlık sistemi ısrarı, bu ayrımı daha da belirgin hale getirmiştir. Günümüzde Abdullah Gül, Ali Babacan ve ekibi ile beraber Recep Tayyip Erdoğan’ın karşısına çıkmaya hazırlanmaktadır.

Recep Tayyip Erdoğan

Türkiye’nin Atatürk’ten sonra tartışmasız en etkili lideri olmuştur. Seveni kadar sevmeyeni de çok olan Recep Tayyip Erdoğan, 28 Ağustos 2014 tarihinde Türkiye’nin 12. Cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır. Bu görevinden önce ise 11 yıl boyunca Türkiye’nin Başbakanı olmuş ve bu süreçte ülkenin kaderine doğrudan etki etmiştir.

Adalet ve Kalkınma Partisi‘nin kurucusu olan ve günümüzde artık mutlak yöneticisi olan Recep Tayyip Erdoğan, daima dünyanında gündemine oturmuş güçlü bir figür olarak karşımıza çıkmıştır.

15 Temmuz 2016 darbesi sonrasında başkanlık sistemini getirmiş ve ülkenin ilk başkanı olarak 2018’de tekrar göreve başlamıştır. Yeni anayasa ile beraber seçimi mecliste değil halk oyu ile gerçekleşmiştir. Halk oyu ile seçilen ilk Cumhurbaşkanı olma özelliği de taşımaktadır.

Türkiye’nin kesinlikle en çok tartışılan lideri olan Recep Tayyip Erdoğan, bir erken seçim olmadığı takdirde, 2023‘e kadar Türkiye’nin Cumhurbaşkanı olarak görev yapacaktır.

Türkiye Cumhurbaşkanı Eşleri Listesi

• Latife Uşşaki (Mustafa Kemal Atatürk)
• Mevhibe İnönü (İsmet İnönü)
• Reşide Bayar (Celâl Bayar)
• Melahat Gürsel (Cemal Gürsel)
• Atıfet Sunay (Cevdet Sunay)
• Emel Korutürk (Fahri Korutürk)
• Sekine Evren (Kenan Evren)
• Semra Özal (Turgut Özal)
• Nazmiye Demirel (Süleyman Demirel)
• Semra Sezer (Ahmet Necdet Sezer)
• Hayrünnisa Gül (Abdullah Gül)
• Emine Erdoğan (Recep Tayyip Erdoğan)

Türkiye Cumhuriyeti’nin sizce 13. yani bir sonraki Cumhurbaşkanı kim olacak? Tahminlerinizi aşağıdaki yorum kutucuklarından bize ileterek, diğer tüm kullanıcılarımız ile de paylaşabilirsiniz.

Listemiz ile alakalı sorularınızı da bize iletmekten çekinmeyiniz.