Ayıplı Mal Ne Demektir? Alındığında Ne Yapılmalıdır?

Satın aldığınız ürün, beklediğiniz gibi çıkmamışsa veya üründe bir sorun varsa, bu ürün ayıplı mal olarak kabul edilmektedir. Her gün binlerce alıcı, bu durum ile karşılaştığı için devlet, bu duruma el atmış ve yasalarda yer almasını sağlamıştır. Yazımızın devamında ayıplı mal satın aldığınız zaman ne yapmanız ve nereye şikayet etmeniz gerektiğini öğreneceksiniz.

Ayıplı Mal Nedir?

Satın alınan bir ürünün ayıplı olarak nitelendirilebilmesi için ürünün tanıtımında yanıltıcı bir unsur, vaat edilen özelliklerin bulunmaması veya ambalajında sorun olması da yeterlidir. Ürünün ayıplı olması için sadece kırık veya çatlak ya da çalışmıyor olması gerekmez. Devlet, bu yönde tüketicinin haklarını korumaktadır ve hiçbir tüketici ayıplı malı kabul etmek zorunda değildir.

Ayıplı Mal Aldım, Ne Yapmalıyım?

Satışı yapan her firma veya kişi, alıcıya karşı sorumludur. Alıcı, üründen memnun kalmamışsa veya üründe değişiklik talep ediyorsa, satıcı mutlaka bunu kabul etmek zorundadır. Ayıplı malın satıcısı, ürünün üreticisi olmasa dahi bu zarardan sorumludur. Bazı malların ayıplı olduğunu ancak kullandıktan sonra anlayabilirsiniz.

Örnek: 2 gün kalıcı etkisi var denilen parfümün, 2 saat bile dayanmaması.

Bu gibi durumlarda, parfümü ne kullanıp memnun kalmamışsanız o zaman hakkınızı arayabilirsiniz. Bunun için yasalar, alıcıya 2 yıllık bir süre vermiştir.

Yukarıdaki gibi bir durum yoksa ve aldığınız maldaki ayıbı anında görebiliyorsanız, hakkınızı aramak için 30 gününüz var demektir.

Peki ayıplı mal satın alan alıcılar, neler yapabilir?

• Ürünün aynısı ile değiştirilmesi talep edilebilir.
• Ücret iadesi talep edilebilir.
• Onarım talep edilebilir.
• Maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
• Ödemede indirim talep edilebilir.

Ayıplı Mal Çeşitleri

Açık Ayıp: Ürüne bakıldığı anda anlaşılan ayıptır, açıktır ve herkes tarafından anlaşılabilir. Örneğin, satın aldığınız televizyonun ekranındaki kırık.

Gizli Ayıp: Malın kullanımı esnasında ve biraz zaman geçtikten sonra ortaya çıkan ayıptır. Örneğin, satın alınan zigon sehpaların renginin 2 ay sonra açılması.

Hukuki Ayıp: Üründe sorun yoktur fakat ürün kullanımı engellenmiştir. Örneğin, satın alınan otobüs biletinin koltuğu, başka bir yolcuya da satılmıştır.

Ekonomik Ayıp: Ürünün değerini düşüren ve yine üründe olması gereken özelliklerin bulunmadığı tür ayıptır. Örneğin, 64 gb olarak bilinen telefonun aslında 32 gb olduğunun ortaya çıkması.

Ayıplı Mal Nereye Şikayet Edilmelidir?

Öncelikle mutlaka satıcı ile iletişim kurulmalı ve haklar hatırlatılmalıdır. Satıcı, çözüm odaklı değil ise tüketici hakem heyetine başvuruda bulunulmalıdır. Tek bir dilekçe ve mala ait fatura, garanti belgeleri vs. ne varsa eklenmelidir.

Tüketici hakem heyetleri, bulunduğunuz ilçenin kaymakamlık binalarında yer almaktadır. Tüketici Mahkemeleri ise adliye binalarında yer alırlar. Ayıplı mal satın alan kişi ilk olarak hakem heyetine başvurmalıdır, bu süreç tamamen ücretsizdir. Burada bir netice alınamaz ve olumsuz cevap gelirse, kişi 2 hafta içerisinde Tüketici Mahkemesi’ne başvurmak zorundadır. Mahkemenin verdiği karar, son karardır ve kesindir.

Mahkeme kararlarını satıcı kanunen uygulamak zorundadır. Hala bir direnişle karşılaşıldığında satıcı ile muhatap olmadan tüketici mahkemesine tekrar başvurulmalı veya icra müdürlüğüne mahkeme kararı ile gidilerek icra başlatılmalıdır.

Tüketici hakem heyetleri 6.000 lira üzeri ayıplı mallara bakmamaktadır. bunun için direkt tüketici mahkemelerine başvurulması gerekmektedir. Bu sınır ilçe hakem heyetleri için ise 4.000 liradır. 2019 yılına ait olan bu rakamlar, her sene güncellenmektedir.