C Vitamini En Çok Nelerde Var? Eksikliğinin Belirtileri

C vitamini, suda çözünebilen bir vitamindir ve besinlerden alınır. Askorbik asit olarak da bilinen C vitamini, günümüzde takviyeler yolu ile de alınabilmektedir. İnsan sağlığı için önemi büyüktür. Kolajen üretiminde görev alır ve hücre yenilenmesini destekler.

C vitamini eksikliği olmayan kişilerin cilt ve doku yapıları daha sağlıklı olur. Yüksek tansiyonu dengeler, demir eksiliğini önler ve her türlü doku hasarının onarımına da destek olur. C vitamini eksikliği önemsenmesi gereken bir konudur. Eksikliği durumunda kişide kansızlık, cilt hasarları, diş eti zayıflıkları ve bağışıklık sisteminin iflası gibi önemli belirtiler ortaya çıkabilir.

Eksikliği nasıl zararlı ise C vitamini fazlalığı da zararlıdır. Vücutta çok fazla C vitamini bulunması, karın ağrısı ve çeşitli gastrointestinal hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.

C vitamini ile alakalı aklınıza gelebilecek her türlü detayı, yazımızın devamında bulacaksınız. İçeriği okuduktan sonra aklınıza takılan tüm soruları, konunun altındaki kutucuklardan bize iletebileceğinizi unutmayın.

C Vitamini Nedir?

Vücudun kendisi tarafından sentezlenemeyen ve suda eriyebilen bir tür vitamindir. Üretemiyor olmamız nedeni ile dışarıdan alımı zorunludur. Vücudun hücre yenilenmesi ve tüm hasarları giderme süreçlerinde C vitaminine çok ihtiyacı vardır.

Buna ek olarak bağışıklık sistemini güçlendirir ve kansere neden olabilen serbest radikaller ile savaşır. Düzenli C vitamini tüketen kişilerde daha az kanser vakıası görüldüğü bilinmektedir. Kadınların, erkeklere göre %20 oranla daha fazla C vitaminine ihtiyaçları vardır.

Sağlıklı bir yaşam için gerekli C vitamini mutlaka dışarıdan almamız gerekir. Kas dokularının, kemiklerin, derinin ve kan sıvısının korunmasına ve yeniden üretilmesine destek olur. C vitamini, bazı meyve ve sebzelerde çok yoğun bulunsa da genelde tüm besinlerde az da olsa bulunur.

Özellikle gelişim çağında olan ve 50 yaş üzeri insanlar için çok önemli olan kolajen üretimini  destekler. Demirin emilmesini ve stoklanmasını da sağladığı için C vitamini tüketimi çok kritik bir öneme sahiptir.

İstisnai de olsa bazı gastrointestinal rahatsızlığı bulunan kişilerde C vitaminine karşı hassasiyet oluşabilir. C vitamini, serbest radikaller ile de mücadele ettiği için, kanser ve kalp rahatsızlıklarının da oluşmasını engeller.

C Vitamininin Faydaları Nelerdir?

C vitaminin faydaları saymakla bitmez fakat biz en yaygın olarak bilinen faydalarını aşağıda maddeler halinde listeleyelim.

Bağışıklık Sistemi: C vitamini, vücudumuzun kendi savunma sistemine güç katar. Kandaki antioksidan miktarını direkt olarak artırır ve bu sayede her türlü hastalığa karşı muazzam bir güç oluşmasını sağlar. Serbest radikallerin vücutta birikmesini engeller ve onların atılımını kolaylaştırır. Serbest radikallerin vücutta birikmesi, kanser başta olmak üzere onlarca farklı kronik hastalığın başlamasını tetikleyebilir.

Yapılan araştırmalara göre, C vitamini tüketiminin stresi de azalttığı görülmektedir.

Yüksek Tansiyon: Kalp krizinin en önemli nedenlerinden birisi yüksek tansiyondur. C vitamini tüketiminin, tansiyonu dengelediği ve kan basıncını düşürdüğü bilinmektedir. Damarların rahatlamasını ve kanın daha rahat hareket etmesini sağlar.

Kalp: C vitamini, yüksek tansiyona ek olarak kötü kolesterolün de ilerlemesini engeller. Kalp hastalığına risk oluşturan tüm faktörler ile adeta savaşır ve kişi farkında bile olmasa, onu çok kez ölümden kurtarır.

Kalp hastası olan ve daha sonra C vitamini takviyesi kullanmaya başlayan kişilerin önemli bir bölümünde, iyileşme gözlemlenmiştir.

Ürik Asit: Kandaki ürik asit seviyesinin artması da, çeşitli hastalıklara neden olabilmektedir. C vitamini tüketimi, kandaki ürik asit seviyesini de düşürmektedir. Yapılan çalışmalar düzenli olarak C vitamini tüketen kişilerin çok daha az gut hastalığına yakalanma riski olduğunu göstermektedir.

Demir: Demir, bizim için en önemli bileşiklerden birisidir. Kırmızı kan hücrelerinin üretilmesinden ve bu kan hücrelerinin, oksijen taşımasından sorumludur. Yani demir yoksa, hayat da yok demektir. C vitamini ise çok kritik bir görev alarak, besinlerden aldığımız demirin emilimini kolaylaştırır. Bu öyle basit bir artış değildir. Normalde 100 birim demir alabilecekken, C vitamini ile birlikte demir içeren besinleri tüketerek 170 birim demir alabilirsiniz. Bu nedenle, Demir içeren besinleri tüketirken, mesela yanında limon da tüketmeyi alışkanlık haline getirebilirsiniz.

Antikor: C vitamini tüketimi, beyaz kan hücrelerinin de üretimini artırır. Beyaz kan hücreleri yani bir diğer ismi ile antikorlar, vücudumuzun asker hücreleridir ve her türlü enfeksiyona anında cevap verirler. Bu sayede, hastalıklar daha hızlı iyileşir veya hiç ortaya çıkmazlar. Antikor zenginliği, kişinin yaralarının da daha hızlı iyileşmesini sağlayacaktır.

Hafıza: İnsanlarda yaş ilerledikçe, hafıza sorunları ve hafıza zayıflaması gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu sorunların ilk belirtileri unutkanlık, hatırlama sorunları, çok düşünme veya odaklanma sorunları olarak karşımıza çıkar. Bol miktarda C vitamini tüketen kişilerde, beyin ile alakalı sorunlar daha az görülmektedir. Güçlü bir antioksidan kaynağı olan C vitamini, hafızayı güçlü tutar.

Dokular: Antioksidan kaynağı olması sayesinde, C vitamininin doku onarması ve dokularda oluşan iltihaplar ile savaşması mümkündür. Her hangi bir rahatsızlığın doku üzerinde bırakabileceği hasarı en aza indirir. Özellikle solunum yollarında çıkan enfeksiyon rahatsızlıkları üzerinde çok olumlu etkileri bulunmaktadır. Hatta yapılan araştırmalara göre ilaçlara karşı bağışıklık kazanmış olan bakterilerin, C vitamini karşısında direnç gösteremediği görülmüştür.

Kanser: C vitamini tüketimi, vücuttaki antikorları ve antioksidan bileşikleri canlandırır ve bu sayede serbest radikaller ile daha çetin bir mücadele başlatılır. Günümüzde doktorlar, tedavi seçenekleri kısıtlı olan kanser hastalarına, bol miktarda C vitamini önermektedir. Bazı bilim adamlarına göre ise kemoterapi sürecinde C vitamini kullanımı tehlikelidir. Bu alanda çalışmalar henüz net olmadığı için süreçte yapmanız gerekenleri, doktorunuz ile görüşmenizde fayda vardır.

Cilt: Yapılan çalışmalar C vitamini içeriğinde yer alan antioksidan bileşiklerin ve vitaminin kolajen üretimin destekliyor olmasının cilt sağlığı için çok faydalı olduğunu göstermiştir. Doğal besinlerden veya takviye yolu ile alınan C vitamini, cilt hücrelerinin korunmasını ve yenilenmesini saplamaktadır. Özellikle güneş ışığı ile oluşabilecek cilt hasarları, C vitamini tüketimi sayesinde sınırlanmaktadır. Aynı şekilde cilt üzerinde oluşmuş yaraların da daha hızlı iyileşmesini sağlamaktadır.

C vitamini yukarıdaki faydalara ek olarak kötü kolesterolün düşmesine, katarakt riskinin azalmasına, göz sağlığının korunmasına, vücuttaki iltihapların daha hızlı yok olmasına ve soğuk havadan oluşabilecek hastalıklara karşı korunmamızı sağlar.

Düzenli olarak C vitamini tüketen kişilerde şeker hastalığı, kolesterol, yüksek tansiyon, damar sertliği, katarakt, tüberküloz, gut ve anemi gibi rahatsızlıklar çok daha az görülmektedir.

C Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

• Kırmızı lahana.
• Maydanoz.
• Kırmızı biber.
• Yeşil biber.
• Karnabahar.
• Roka.
• Ispanak.
• Roka.
• Tere.
• Brokoli.
• Yeşil fasulye.
• Bezelye.
• Kivi.
• Kavun.
• Çilek.
• Yaban mersini.
• Portakal.
• Limon.
• Mandalina.

Yukarıdaki besinler, C vitamini yönünden zengin olduğu için listeye eklenmiştir. Bunlar haricindeki birçok sebze ve meyvede de az veya çok, vitamin C bulunmaktadır.

Yeterli C vitamini tüketmek için takviyelere yönelmek yerine, yukarıdaki besinlerden oluşan bir beslenme programını tasarlamak çok daha önemlidir. Özellikle anne adayları, normal insanlara göre daha yüksek miktarda C vitamini tüketmelidir.

C Vitamini Eksikliği Belirtileri

C vitamini içeren besinlerin yeterince tükenmemesi, C vitamini eksikliğine neden olabilir. Bu durum genelde dengesiz beslenen veya eksik beslenen kişilerde ortaya çıkabilir. Alkol ve sigara kullanımı olan kişilerde de aynı şekilde C vitamini eksikliği görülebilir. Yaygın olarak C vitamini eksikliği yaşayan bir diğer kişiler de diyaliz hastalarıdır.

Peki C vitamini eksikliği belirtileri nelerdir? En yaygın olarak görülen belirtileri aşağıda listeliyoruz.

• Depresyon hali.
• Açıklanamayan zayıflama durumu.
• Huzursuz olma.
• Kronik yorgunluk.
• Çok kolay hasta olma.
• Kemiklerin zayıflaması.
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması.
• Ekrem bölgelerinde ödem ve ağrılar.
• Yaraların çok yavaş iyileşmesi.
• Cildin çok kolay morarması.
• Kuru cilt.
• Tırnakların kaşık yapısına dönmesi ve çok çabuk kırılması.
• Saç köklerinde küçük kırmızı lekeler.
• Saç yapısının güçsüzleşmesi ve kırılgan hale gelmesi.

C Vitamini Eksikliği, Hangi Hastalıklara Neden Olur?

Yeterli C vitamini almayan kişilerde anemiden, diş kayıplarına kadar çeşitli hastalıklar ortaya çıkabilir. Oksidatif stres ve kronik inflamasyon ortaya çıkabilir ve bu durum, kalp rahatsızlıklarına, kansere ve şeker gibi çok ciddi kronik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.

C vitamini eksikliğini anlamak için kan testi yapılması gerekir. C vitamini eksikliği görülen kişilerde, genelde D vitamini ve Demir eksikliği de görülebilir. Kan testi sayesinde tüm eksiklikler ortaya çıkacak ve ona göre bir tedavi süreci işletilecektir. Bunlara ek olarak hekiminiz, farklı testleri de görmek isteyebilir.

C Vitamini Eksikliği Nasıl Giderilir?

C vitamini eksikliği kritik boyutlara gelmiş ise doktorunuz C vitamini takviyesi reçete edecektir. Doktor önerisi olmadan herhangi bir şekilde kendi iradeniz ile takviye almanız kesinlikle önerilmez.

C vitamini eksikliği sınırda ise ve tehlike arz etmiyorsa, C vitamini içeren besinler yönünden zengin bir beslenme programı hazırlanarak, bu eksiklik giderilebilir. Bunun için uzman bir diyetisyenden de yardım alabilirsiniz.

Bu iki seçeneğe ek olarak, C vitamini eksikliğinin çok şiddetli olduğu durumlarda, kana aniden karışan C vitamini iğneleri kullanılmaktadır. Bu iğneler kesinlikle doktorun reçete etmesi ile kullanılmalıdır, aksi takdirde hiç beklenmeyen sorunları ortaya çıkarabilir.

Doktorlar tarafından C vitamini ilaçları ve hapları da yukarıdaki seçenekler haricinde reçete edilebilir. Bu haplar, tablet veya ampul şeklinde olmaktadır.

C Vitamini Fazlalığı Nedir?

C vitamini, aşırı tüketildiği zaman da tehlikelidir. Besinlerden aşırı tüketmek genelde mümkün değildir, aşırı tüketime neden olan şey bilinçsiz C vitamini takviyesi kullanımıdır. Günde 1000 mg ve üzeri C vitamini kullanımı, aşırı olarak gösterilir.

Tüketilen bu aşırı C vitaminin büyük bölümü bağırsaklar tarafından emilemez ve ortaya C vitamini fazlalığı çıkar.

C vitamini fazlalığı ise baş ağrısı, uyuklama, bağırsak tıkanıklığı, mide ekşimesi ve çeşitli mide hastalıkları, diyare, yorgunluk, mide krampları, cilt kızarıklıkları gibi sorunlara ve yan etkilere yol açabilir.

Yüksek dozda C vitaminin sürekli olarak tüketilmesi ise böbreklerdeki taş oluşumunu destekler. Menopoz yani 50 yaş üzeri kadınlarda aşırı C vitamini tüketimi ise kardiyavasküler türü rahatsızlıkları tetikler.

C vitamini tüketiminin aşırıya kaçılmasında bugüne kadar tespit edilmiş bir ölüm vakıası olmasa da çok tehlikelidir. Kalıcı doku hasarlarına neden olabilir.

Bu gibi nedenlerden dolayı, yazımızın orta kısımlarında da bahsettiğimiz gibi C vitamini takviyesi veya iğnesini mutlaka doktor önerisi ve reçetesi ile kullanınız. Bazen bu takviyeler, evdeki ecza dolaplarında kalabilir. Kendi iradeniz ile bu takviyeleri kullanmayınız.

C vitaminin soğuk algınlığı üzerinde bir etkisi yoktur.