Çocuk Felci Nedir? Polio Aşısı Ne Zaman ve Neden Yapılır?

Çocuk felci, bebeklerde ve çocuklarda virüs kaynaklı bir felç durumdur. Hastalık merkezi sinir sisteminde gerçekleşir. Geçmiş yıllardan yüz binlerce çocuğun felç olmasına ve ölmesine neden olmuş hastalıktan, günümüzde sadece bir polio aşısı ile korunabilmekteyiz. Hastalığın en yaygın belirtileri halsizlik, ateş ve kusma şikayetleridir.

Dünyanın birçok ülkesinde hastalık tamamen ortadan kalkmış olsa da, bazı gelişmemiş ülkelerde halen bulunmaktadır. Türkiye’de aşılar sayesinde tamamen yok edilen hastalık, Suriye göçmenlerinin ülkemize gelmesi ile tekrardan nüksetmiştir. Bu nedenle aşı yaptırmak hayati öneme sahiptir, çocuk felci hastalığı ölümcüldür.

Polio Nedir?

Çocuk felci, virüs kaynaklı bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Bebeklerde ve çocuklarda felç durumuna neden olabildiği için çocuk felci adını almıştır. Bulaşıcı olması nedeni ile çok tehlikelidir ve henüz kesinleşmiş bir tedavisi bulunmamaktadır.

Hastalık, dışkıdan yayılır ve ağız yolu ile vücuda girer. Virüs bağırsaklarda çoğalır. Hastaların birçoğu hasta olduklarını dahi hiçbir zaman bilemezler. Sadece %10 kadarı hastalıklardan etkilenirler zira virüsler artık kana karışmıştır. 100 hastadan 1’inde ise PV, merkezi sinir sistemine geçer ve burada kalıcı hasara yani felce yol açar.

Çocuk Felci Neden Olur?

Polio, bulaşıcı ve virüs kaynaklık bir hastalıktır. Bulaşması oral yolla gerçekleşir. Nadiren su ve gıdalardan ile de bulaştığı bilinmektedir. Hastalığın kuluçka süresi 2-3 hafta arasındadır. Virüs ağızdan alındığında ilerleyerek bağırsaklara gider ve burada çoğalmak için uygun ortamı kendine yaratır.

Aynı evde yaşayan çocuklara veya yetişkinlere hastalığın bulaşma ihtimali %100’dür. Çocuk felci ağırlıklı olarak 3 yaşının altındaki çocuklarda görülmektedir. 5 yaşın üstündeki kişilerde görülme ihtimali çok düşüktür.

Çocuk Felci Belirtileri Nelerdir?

• Mide ağrısı
• Ense sertliği
• Baş ağrısı
• Burun tıkanması
• Mide bulantısı
• Kol ve bacaklarda geçmeyen ağrılar
• Halsizlik
• Ateş
• Boğaz ağrısı
• Öksürük
• Virüs kana ve beyne ulaşmadığı sürece, belirtilerin hiçbiri görülmeyebilir.

Çocuk Felci Nasıl Teşhis Edilir?

Kesin tanı için dışkıdan numune alınarak virüs tespit edilir. Boğaz numuneleri de hastalığın tanısında kullanılmaktadır. Felç durumunun ilk belirtisi ise çocukların artık ayağa kalkmada ve yürümeye başlamada zorlanması ile ortaya çıkar. Normal felçlere benzemez, hiçbir duyu kaybı yoktur.

Çocuk Felci Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalığın halen kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Sadece semptomları hafifletecek destek tedavileri uygulanmaktadır.

Bunlar arasında istirahat, ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, antibiyotikler, taşınabilir vantilatörler, fizik tedavi ve pulmoner rehabilitasyon gibi seçenekler bulunmaktadır.

Polio’ya yakalanmış hastaların neredeyse tamamı sağlığına tekrar kavuşur. Virüs, çok nadiren beyni etkiler ve bacaklarda veya kollarda kalıcı kas fonksiyon kayıplarına neden olur. Solunum fonksiyonları da olumsuz etkilendiği için hastalık ölümle sonuçlanabilir. Virüsün beyne ulaştığı vakıalarda dahi ölüm oranı %10’un altındadır.

Çocuk Felcinden Korunmak İçin Ne Yapmak Gerekir?

Çocuk felcinin ilk koruma kalkanı kesinlikle aşı yaptırmaktır. Bazı gereksiz insanların düşüncelerinin peşinden giderek çocuğunuza aşı yaptırmadığınız zaman bebeğinizin gözlerinizin önünde erimesine neden olabilirsiniz.

Çocuk felci salgınları günümüzde sadece Afrika ve Orta Doğu’nun gelişmemiş ülkelerinde bulunmaktadır.

Aşıya ek olarak güvenli gıdalar tüketmek, elleri çok sık yıkamak, öksürmeyi el ile değil dirsek ile kapamak ve hasta insanlar ile yakın temas kurmamak gibi önlemler de alınmalıdır.

Çocuk Felci Aşısı Nedir ve Ne Zaman Yapılır?

Aşının temel olarak ölü ve canlı virüsler ile yapılan iki farklı türü vardır.

OPV olarak isimlendirilen aşı, canlı aşıdır ve hastalıktan koruma oranı %95’dir. Ağızdan damla şeklinde alınır ve bu sayede uygulanması çok kolaydır. Tüm yaşam boyunca koruma sağlar. Canlı aşılar, kendi içlerinde de farklı türlere ayrılabilirler.

IPV ise enjeksiyon yöntemi ile uygulanır. Aynı şekilde koruma oranı %95 olarak belirlenmiştir. Çocuk felci aşıları 2. ay, 4. ay, 6. ay ve 18. aylarda yapılmaktadır. 4 ile 6 yaş arasında da güçlendirici doz yapılmalıdır.

Türkiye’de milenyumdan sonra hiç çocuk felci vakıası görülmemiştir fakat Suriyeli göçmenler nedeni ile bu tehlike tekrardan nüksetmiştir.

Çocuk Felcinin Kısa Tarihi

Çocuk felci, 6.000 yıllık bir tarihe sahiptir. Antik Mısır’da bu hastalığa tanı konmuştur ve bu hastalığı gösteren tasvirler, halen bazı müzelerde sergilenmektedir. Çok eski yıllarda kanalizasyon sistemi olmadığı için virüsler çok daha yaygın hareket ediyor, anneler bu virüse bağışıklık kazanıyor ve bu sayede bebek de anne sütü alarak bağışıklık sistemini güçlendiriyordu.

19. yüzyılın başlarında kanalizasyon sistemlerinin gelişmesi, bu dengeyi bozdu ve insanların virüse olan bağışıklığının gelişmesinin önüne geçildi. Bu nedenle 20. yüzyılda çok büyük çocuk felci salgınları meydana geldi. Yüz binlerce çocuk hayatını kaybetti veya sakat kaldı.

Neyse ki 1958 yılında bulunan aşı ile binlerce çocuğun hayatı kurtuldu. Aşının damla olarak üretilmesi, kitlelere kolayca ulaştırılmasını sağladı. Son olarak 1972’de ortaya çıkan yeni polio aşıları ile tüm dünya üzerinde bu hastalık adeta yok edildi.

Çocuk felci hakkında bilgi veren içeriğimizi tamamladık. Aklınıza takılan soruları şimdi bize sorabilirsiniz. Unutmayın, çocuk felcinden bebeğinizi korumak için tek yapmanız gereken aşı yaptırmak.