Gırtlak Kanseri Belirtileri Nelerdir? Hastalık Neden Olur?
Gırtlak kanseri, gırtlakta başlar ve daha sonra ses tellerini de etkileyen bir hastalık olarak yayılır. Günümüzde gırtlak kanseri vakıalarının kaynağı olarak sigara ve alkol görülmektedir. Elbette vitamin eksiklikleri, kötü beslenme, gırtlağı dış etkenler ile yıpratma ve son olarak genetik faktörler de, hastalığa yakalanmamıza neden olan diğer risk faktörleri arasında bulunmaktadır.
Sağlıklı bir yaşam sürerek, gırtlak kanserine hiç yakalanmamak mümkündür. Türkiye’de ve dünyada hastalığa genel olarak 50 yaş üstü erkekler yakalanmaktadır. Türk erkeklerinin en çok yakalandığı kanser türlerinden bir tanesidir.
Gençlik yıllarından bu yana süregelen sigara kullanımı, orta yaş ve sonrasında gırtlağı artık yıpratmakta ve kansere neden olmaktadır. Erkeklerde fazla görülmesinin nedeni budur. Son istatistiklere göre, uzun vadede kadınların da erkekler ile aynı oranda sigara kullanacağı görülmektedir. Bunu göz önünde bulundurursak, her sene kadınların da gırtlak kanserine yakalanma oranlarının yükseleceğini söylemek mümkündür.
Gırtlak kanserinin en yaygın belirtileri arasında ses değişikliği ve sesin kısılması bulunmaktadır. Hastalığın tedavisinde ise diğer kanser türleri gibi ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi bulunmaktadır.
Tedavinin başarısı ise kanserin evresine ve büyüklüğüne bağlıdır. Erken teşhis olması durumunda, hasta ses tellerine zarar vermeden eski haline dönebilir. Hastalığın tekrarlama riski çok yüksektir, bu nedenle tedavi sonrasında rutin kontrollerin yapılması çok önemlidir.
Larenks Kanseri Nedir?
Tıp dünyasında Larenks olarak bilinen gırtlak kanseri, erkeklerde yaygın olarak görülen bir kanser türüdür. Gırtlak, boğazımızın bir parçasıdır ve içerisinde ses tellerini içerir. Soluk borusu da gırtlak içerisinde bulunur ve nefes almamızı sağlar.
Kanserin ortaya çıkma nedeni ise gırtlakta bulunan bir hücrenin DNA’sının değişmesidir. Bu hücre anormal bir şekilde büyümeye başlar ve bölgeyi kanserli tümör çevreler. Baş ve boyun kanserleri arasında, en yaygın görülen tür de gırtlak kanseridir.
Gırtlak kanseri kendi içerisinde 3 farklı türe ayrılmaktadır. Her türün tedavi şeklide farklı olabilmektedir.
Ses tellerinin üst kısmında başlayan gırtlak kanseri, Supraglottik kanser olarak bilinir. Adını, sıvıların akciğere kaçmasını engelleyen kapakçıktan almıştır.
Gırtlak kanserinin en yaygın türü ise Glottik kanserdir. Hastaların yarısından fazlası bu türe yakalanır ve direkt ses telleri üzerinde başlar.
Subglottik kanser ise ses tellerinin altında başlar ve en nadir görülen gırtlak kanseri türüdür.
Tükürük bezi kanserleri ise gırtlağın altındaki küçük bez hücrelerinde gerçekleşmektedir. Gırtlağın bağ dokularında başlayan türe ise sarkomlar denmektedir.
Son olarak çok nadir görülen Melanomlar türü bulunur. Bu tür diğerlerinin aksine deride başlar ve çok nadiren de olsa vücudun iç yüzeylerine de sarkabilir.
Gırtlak Kanseri Neden Olur?
Hücrenin neden DNA’sında değişikliğe gittiği henüz tam olarak bilinmiyor olsa da, hastalığa yakalanmaya sebep risk faktörleri bellidir. Aşağıdaki durumlar, sizin hayatınızda da bulunuyorsa, gırtlak kanseri olmamak adına daha sağlıklı bir hayat yaşamanız gerektiğini unutmayınız.
Yaşlılık. Sadece yaşlı olmak da gırtlak kanserine yakalanmak için yeterli bir risk faktörüdür. Gırtlak kanseri, genel olarak yaşlı insanlarda görülmektedir zira yavaş ilerleyen bir hastalıktır.
Erkek olmak. Erkek olmak da başlı başına bir risk faktörüdür. Erkekler daha çok sigara içmekte veya daha çok sigara içilen ortamlarda vakit geçirmektedir. Bu durum, kadınların sigaraya olan taleplerinin giderek artması ile önümüzdeki yıllarda değişecektir.
Genetik yatkınlık. Aile bireylerinde baş, boyun veya gırtlak kanseri öyküsü bulunuyorsa, kişinin gırtlak kanseri olma riski çok daha yüksektir.
Dengesiz beslenme. Dengesiz beslenen herkes, sadece gırtlak kanserine değil diğer tüm hastalıklara davetiye çıkarmaktadır. Dengesiz beslenmek, vücudun tüm fonksiyonlarını alt üst edebilir.
HPV. Bu virüs cinsel yolla bulaşmaktadır ve gırtlak kanserine neden olduğu bilinmektedir.
Kimyasal gazlara, odun tozlarına ve boya buharlarına maruz kalmak da gırtlak kanserine neden olabilmektedir.
Aşırı alkol tüketimi de, gırtlak kanserine yakalanan kişilerde görülen bir durumdur.
Sigara ve herhangi bir tütün kullanımı, gırtlak kanserinin en önemli risk faktörü olarak bilinmektedir.
Gırtlak Kanseri Belirtileri
- Sebepsiz yere kilo kaybetmek.
- Nefes darlığı ve solunum güçlüğü.
- Kronik kulak ağrısı.
- Öksürüklerin arka arkaya ve uzun sürmesi.
- Boyun bölgesinde şişkinlik.
- Yutma zorlukları.
- Boğaz ağrısı.
- Ses tonunun değişmesi.
- Ses kısıklığı.
Gırtlak Kanseri Nasıl Anlaşılır?
Hekim, fiziksel muayene de hastalıktan şüphelenirse kan testi isteyecektir. Kan testleri sayesinde, organların işleyişinde bir sorun olup olmadığı da anlaşılmış olacaktır.
Gırtlak kanserinin teşhisinde bir endoskopi türü olan nazendoskopi, gırtlağın detaylı incelendiği larengoskopi, endoskop yardımı ile yemek borusu, mide ve hatta bağırsakların da incelendiği panendoskopi, biyopsi türleri ve iğne aspirasyonu yöntemi kullanılabilmektedir.
Teşhis yapıldıktan sonra ise doktor, görüntüleme testleri yapacaktır. Burada amaç hastalığı teşhis etmek değil, ne kadar yayıldığını gözlemlemek olacaktır.
Kanserin akciğere yayılıp yayılmadığını anlamak için gereken test yöntemi göğüs röntgenidir. Baryum yutma işlemi, ultrason taraması, PET taraması, MR ve bilgisayarlı tomografi de tümörün boyutunu ve tümör çevresinin detaylı görüntüsünü hekimlere sunan görüntüleme testleri arasındadır.
Gırtlak Kanseri Evreleri Nelerdir?
Evre 0: Tümör henüz boğazın etkilenen bölümündeki hücrelerin, sadece üst tabakasında yer almaktadır.
Evre 1: Tümör henüz 2 cm olmamıştır. Gırtlağın başladığı kısmı ile sınırlıdır ve henüz yayılma gerçekleşmemiştir. Bu evrede seste çok bir değişiklik gözlemlenmez.
Evre 2: Ses telleri artık kanserden etkilenmiştir. Ortaya çıktığı gırtlak bölümünden diğer bölümlere yayılma gösterebilir. Bu evrede de seste çok bir değişiklik görülmeyebilir. Tümör ise 2 santimi geçmiş fakat hala 4 santimi geçmemiştir.
Evre 3: İleri gırtlak kanseri olarak da bilinir. Tümör hala gırtlaktadır fakat en az 3 santimlik bir boyuta ulaşmıştır. Ses tellerinde durmaya neden olabilir. Tiroid kıkırdağının iç kısmına doğru genişlemeye başlamıştır.
Evre 4: Tümör artık 6 santimden daha büyüktür ve gırtlağın dışındaki dokulara da sıçramıştır. Yemek borusu, nefes borusu, tiroid bezi, dil, boyun kasları ve lenf düğümlerinde kanser hücreleri görülür.
Gırtlak Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Diğer kanser türleri gibi gırtlak kanserinde de tedavi seçenekleri sınırlıdır. Cerrahi operasyon, kemoterapi ve radyoterapi, gırtlak kanseri tedavisinde başvurulan yöntemler arasındadır. Tedavi süreci ise kanseri evresine ve çıktığı bölgeye göre belirlenecektir.
Ameliyat sonrasında tekrarlama riski yüksektir. Bu nedenle ameliyatlı bölgelerin yeniden yapılandırılması için rekonstrüktif cerrahi gerekebilir. Kişi ameliyat sonrasında normal konuşamayabilir, bunun için de ek tedaviler gerekecektir.
Gırtlak kanserinde tedavilerin başarı oranı, kanserin evresine bağlıdır. Eğer erken evrelerde bir teşhis konulursa, başarı oranı çok yüksek nadir kanserlerden bir tanesidir.
Gırtlak Kanserinde Kemoterapi Tedavisi
Kemoterapi sürecinde, kanser hücrelerine zarar vermek adına çok güçlü ilaçlar kullanılır. Kanserin büyümesini yavaşlatır. İlaç kullanma süresi ise yine kanserin evresine ve büyüklüğüne göre değişecektir.
Her kemoterapi randevusunda, hastanede birkaç gün kalmak gerekebilir. İlaçlar çok güçlü olduğu için sadece kanserli hücrelere değil, sağlıklı hücrelere de zarar verebilirler. Bu da bazı önemli yan etkilerin ortaya çıkmasına neden olur.
Kişinin kendini hasta hissetmesi, iştahsızlık, ishal, saç dökülmesi, ağız ülseri, boğaz yaraları, yorgunluk ve bazı enfeksiyonlar, kemoterapi sürecinde sık görülen an etkiler arasındadır.
Gırtlak Kanserinde Ameliyat
Kanser eğer erken evresinde ise endoskopik rezeksiyon yöntemi uygulanır. Hastaya genel anestezi yapılır ve özel bir mikroskop ile gırtlağın büyük görüntüsü çıkarılır. Cerrah, lazer veya cerrahi aletler kullanarak, kanserli dokuyu çıkarır. Birkaç hafta sonra, hasta doğal sesine geri kavuşabilir. İyileşme süreci, 1 aydan uzun da sürebilir.
Küçük tümörlerde uygulanan tedavi yöntemlerinden birisi de parsiyel larenjektomidir. Bu operasyonda, kanserden etkilenen ses telleri çıkarılır. Kalan ses teli sayısına göre, kişinin sesi kısılabilir. Nefes alımını kolaylaştırmak amacı ile ameliyat esnasında bir tüp bağlanabilir. Hasta iyileşince, tüp çıkarılır.
Tümör eğer büyümüş ise total larenjektomi yapılır. Bu operasyonda gırtlak, ses telleri ve lenf düğümleri çıkarılır. Ameliyat sonrasında hastanın nefes alabilmesi için kalıcı bir delik açılır. Hasta ses telleri olmadan da konuşabilir fakat bunun için bir konuşma patoloğu ile çalışma yapması gerekecektir.
Gırtlak kanseri için boyun diseksiyonu, kordektomi, rekonstrüktif cerrahi gibi cerrahi operasyonlar da bulunmaktadır. Her hastanın kanser süreci farklı olabileceğinden, hekimler kanser hücrelerinin konumunda göre, bu yazılanlardan farklı bir yolu da izleyebilmektedir.
Ameliyatlar sonrasında gırtlak; yutma, yeme, konuşma becerilerini kaybedebilir. Ameliyat hafif geçmiş ise bu beceriler, kısa süre sonra kendiliğinden geri gelir. Büyük ameliyatlarda ise bu becerilerin geri gelmesi için uzman desteği şarttır. Bazı durumlarda hasta sesini tamamen kaybeder ve hastaya bir electrolaryx yani mekanik ses çıkarak bir cihaz takılır.
Gırtlak Kanseri ve Radyoterapi
Kanserli hücreleri yok etmek için yüksek enerjiye sahip radyasyon dozlarının hastaya verilmesidir. Erken evre kanserlerde ilk başvurulan seçenektir. Ameliyattan sonra veya kemoterapi ile birlikte de uygulanabilmektedir.
Radyoterapi nedir ve nasıl uygulanır isimli içerikten, bu konu hakkında çok daha detaylı bilgiler alabilirsiniz.
Gırtlak kanserinde radyoterapi tedavisi genel olarak 1 ile 3 ay arasında sürmektedir. Haftanın 5 günü küçük seanslar yapılır ve diğer günlerde hastanın dinlenmesi sağlanır. Yıpratıcı bir süreçtir ve hasta bu süreçte tat ve iştah kaybına yakalanabilir. Hastanın cildi hassas ise cilt ve ağız içi yaraları da ortaya çıkabilir.
Gırtlak Kanseri Ölümcül Bir Hastalık Mıdır?
Erken teşhiste hastalığın tedavi başarı oranı çok yüksektir. Hastalığın durumuna ve kanserin boyutuna göre hastalık ölümcül olabilir. Diğer tüm kanserlere göre hayatta kalma oranı daha yüksek olsa da, hastalığın yaşı ve diğer hastalıkları da, kanserin ölümcül olup olmayacağı konusundaki önemli değişkenlerdir.
Gırtlak kanseri hastaları, tedavi edildikten 5 sene sonra %90 oranla hayatta kalmaktadır. Bu elbette erken teşhiste geçerlidir. Tüm gırtlak kanseri hastalarının ise yarısından fazlası tedavi sonrasında en az 5 yıl yaşamaktadır.
Bu rakamlar ortalamadır. Hiç kimse gırtlak kanseri hastası için 5, 10 veya 20 yıl gibi bir ömür biçemez. Gırtlak kanseri hastaları sadece tedavilerine odaklanmalı, kötü senaryolardan ve bu senaryoları veren insanlardan uzak durmalıdır.
Gırtlak Kanserine İyi Gelen Bitkiler
Bu bitkiler elbette kesin tedavi yöntemi olarak kullanılamaz. Sadece hastalığın yarattığı kötü semptomları hafifletmek ve hastaya daha konforlu bir hayat sürdürmek için başvurulabilir.
Sarımsak, doğal bir antibiyotik olarak gırtlak kanseri hastalarına önerilir. Ses kısılmalarına karşı iyi gelir ve tümörün büyümesini yavaşlatır. Sarımsak tüketemiyorsanız, salatalarda kullanarak tüketebilirsiniz.
Biberiye de antioksidan özelliği ile iltihap önleyici olarak kullanılabilir. Gırtlak kanseri hastaları, bu bitkiden yapılan sular ile gargara yapabilir veya çayını ılık olmak şartı ile tüketebilir.
Antibakteriyel olan zencefil, boğaz rahatlatır ve ses tellerindeki tahribatı en aza indirir.
Gırtlak kanseri hastaları ayrıca papatya çayı, adaçayı, hardal, ısırgan otu, karabiber, kekik, nar ve ekinezya da tüketerek, hastalığın olumsuz etkilerini düşürerek, boğazlarını rahatlatabilirler.
Bitkilerin, ilaçlar ile olumsuz etkiye girme ihtimali her zaman bulunmaktadır. Bu nedenle bitki kullanımları öncesinde de doktorunuz ile konuşmanızı öneriyoruz.
Gırtlak Kanseri Hastalarına Tavsiyeler
Sadece gırtlak kanseri hastaları değil sağlıklı bireyler dahi dengeli beslenmek zorundadır. Her vitamin ve minerali alabileceğiniz bir beslenme düzeni kurmak, gırtlak kanserine yakalanma riskinizi düşürecek ve var olan kanserin de ilerlemesini durduracaktır. Yüksek şekere, tuza ve yağa olan besinlerden uzak durmalı ve sağlıklı karbonhidrat ve protein alacağınız gıdalara yönelmelisiniz. Özellikle doğal süt ürünleri ve vitamin-mineral kaynağı sebze, meyve ağırlıklı beslenmek, kanser riskini azaltmaktadır.
- Tedavi olsanız dahi mutlaka rutin kontrollere gitmeye devam ediniz.
- Tedavi süresi boyunca, sizi strese sokan her şeyden uzak durunuz.
- Kaliteli uyku çok önemli, tedavi süresince mutlaka iyi uyuyun ve günlük egzersizlerinizi yapın.
- Kitap okuyarak veya müzik dinleyerek, stresinizi azaltın ve kaliteli vakit geçirmeye çalışın.
- Aile üyeleriniz ve arkadaşlarınız ile iletişimi geçmeyin. Sizi seven insanlardan kopmayın. Asla içinize kapanmayın.
- Tedavi kararı vermeden önce, birkaç doktor ile görüşmeye çalışın.
- Doktorunuzun da onayı ile beraber, tedavi sürecine katkısı olabilecek alternatif tedavi yöntemlerini deneyin. Masaj terapisi ve meditasyon, bunlardan sadece bazılarıdır.
- Akdeniz diyeti uygulayın. Sebze, balık ve meyve ağırlıklı beslenmek, gırtlak kanseri riskini artırmaktadır.
- Son ve en önemlisi, alkolden ve sigaradan uzak durun. Düzenli sigara tüketen kişiler, tüketmeyen kişilere göre 10 kat daha fazla gırtlak kanserine yakalanmaktadır.
Gırtlak kanseri olan tüm okurlarımıza, acil şifalar diliyorum. Sormak istediğiniz soruları aşağıdaki yorum kutucuğu vasıtası ile şimdi bizlere iletebilirsiniz. Tedavi sürecinizden bahsetmek isterseniz, aynı şekilde hissettiklerinizi ve yaşadıklarınızı bize yorum kutucuğu ile aktarabilirsiniz.
Başlıklar
- 1 Larenks Kanseri Nedir?
- 2 Gırtlak Kanseri Neden Olur?
- 3 Gırtlak Kanseri Belirtileri
- 4 Gırtlak Kanseri Nasıl Anlaşılır?
- 5 Gırtlak Kanseri Evreleri Nelerdir?
- 6 Gırtlak Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
- 7 Gırtlak Kanserinde Kemoterapi Tedavisi
- 8 Gırtlak Kanserinde Ameliyat
- 9 Gırtlak Kanseri ve Radyoterapi
- 10 Gırtlak Kanseri Ölümcül Bir Hastalık Mıdır?
- 11 Gırtlak Kanserine İyi Gelen Bitkiler
- 12 Gırtlak Kanseri Hastalarına Tavsiyeler
Cevap Bırak