Glikoz Değeri Ne Olmalı? Glukozun Faydaları ve Zararları

Vücudumuzun enerji üretmek için kullandığı en temel kaynaklardan birisi olan glukoz, birçok besin yardımı ile alınabilmektedir. Özellikle unlu gıdalar ve meyveler içerisinde bulunan glukoz, doğal bir şeker türüdür. Beyin ve sinir sistemi başta olmak üzere tüm vücut için enerji sağlar. Doğal olarak sağlıklı bir insanın tüm vücut fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için glukoza ihtiyacı vardır.

Glikoz değerleri düşerse veya çok yükselirse, ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Düşük glikoz seviyesi beyin kanaması başta olmak üzere birçok sağlık sorununa yol açabilir. Glikoz seviyesinin kanda çok yükselmesi ise kalp hastalığı, böbrek yetmezliği ve körlük gibi durumlara yol açabilir.

Düşük glikoz hipoglisemi, yüksek glikoz ise hiperglisemi olarak bilinmektedir. İki durumda oldukça tehlikelidir ve tedavi edilmesi gerekir. Tedaviye başvurulmaz ise ölümcül sonuçlar doğurabilir.

Glikoz Nedir?

Türkçe’de aynı zamanda glükoz ve glukoz olarak da bilinmektedir. Kelimenin kökeni tatlı manasına gelmektedir ve doğal şeker olarak kabul edilir. Halk arasında kan şekeri de denmektedir.

Tükettiğimiz karbonhidratların büyük bölümü, vücuda enerji sağlamak adına glikoza dönüştürülür.

Glikoz Ne İşe Yarar?

Yemek yedikten hemen sonra vücudumuz, besinleri glikoza çevirmeye başlar. Mide, besinleri parçaladıkça glikoz açığa çıkar ve bu açığa çıkan glikozlar, ince bağırsak yardımı ile kan dolaşımına dahil olur.

Kana giriş yapan glikoz, pankreas tarafından üretilen insülin hormonu yardımı ile hücrelere giriş yapar. Bu aşama çok önemlidir. Yüksek glikoz alımı gerçekleşirse, belli bir miktara kadarını karaciğer 1 gün boyunca depolayabilir. Gerek olduğunda bu depodan glikozu alarak, tüm vücuda dağıtır.

Glukoz Zararlı Mıdır?

Karbonhidratlardan aldığımız glukoz, zararlı değildir ve doğal bir şeker türüdür. Vücudumuzun da en önemli enerji kaynağıdır.

Gıda sanayisinde kullanılan ve mısır ile patates gibi ürünlerden üretilen glukoz ise tehlikelidir. Bu endüstriyel glukoz, neredeyse tüm ambalajlı tatlı ürünlerinde ve unlu mamullerde kullanılmaktadır.

Glukoz ile çokça karıştırılan iki şeker türü daha vardır. Bunlar ise fruktoz ve sakkarozdur. Fruktoz, meyvelerde ve bazı kök sebzelerinde doğal olarak bulunur. Meyveleri direkt olarak tüketmemiz durumunda hiçbir zararları yoktur. Gıda sanayinde üretilen fruktoz ise kimyasallar ile üretildiği için tehlikelidir.

Bu fruktoz, meyvenin liflerinden de mahrum olacağı için zararlıdır. Özellikle meşrubatlarda ve unlu mamüllerde kullanılmaktadır.

Fruktozun zararları isimli içeriğimizi mutlaka okumanızı öneriyorum.

Sakkaroz ise şeker pancarı veya şeker kamışından elde edilir. Sükroz olarak da bilinmektedir. Sofrada kullandığımız beyaz şekerdir. Kimyasal kullanılarak üretilir ve sağlık açısından zararlıdır. Diş çürümesi, aşırı kilo alımı ve diyabet gibi rahatsızlıkların başlıca nedenidir.

Bu 3 şeker türü, doğal balın içerisinde aynı anda bulunur. Bu şekerleri doğal olarak tüketmenin bir zararı yoktur. Kimyasal süreçlerden geçtikleri için zararlı hale gelmektedirler.

Glikoz Testi Nedir?

Testin amacı, kandaki glikoz seviyelerinin sağlıklı aralıkta olup olmadığını görmektir. Hastanın şikayetleri sonucunda, doktor eğer düşük veya yüksek glikozdan şüphelenirse, testi talep edebilir. Test oldukça kolaydır. Damardan kan örneği alınır ve laboratuvara gönderilir.

Bazı testlerin öncesinde doktor, şeker içilmesini talep edebilir. Kan testinin hiçbir riski yoktur. Açlık kan şekeri testinden 8 saat önce yeme ve içme tamamen kesilmelidir. Sadece su içilebilir. Tokluk kan şekeri ise ana öğünden 2 saat sonra yapılır.

Sonuçlara göre doktor tedavi sürecini işletecektir. Her yüksek şeker, tıbbi bir sorun olduğu manasına gelmez. Bazı ilaç kullanımları ve yoğun stres de şekerin düşük veya yüksek çıkmasına neden olabilir.

Açlık kan şekerinde sağlıklı aralık 70-100 mg/dL olarak belirlenmiştir. Toklu kan şekeri testinde ise aralığın 125 mg/dL civarında olması beklenir.

Kandaki şeker miktarı hiçbir şekilde 180 mg/dL üzerine çıkmamalıdır.

Kan şekeri için idrar testi yapılmaz fakat idrar testinde şeker çıkmış olması da önemli bir belirtidir. Bu böbreğin, kandaki fazla şekeri idrara gönderdiğine işarettir. Bu durum, en doğru şekilde hastayı tanıyan hekim tarafından değerlendirilecektir. İdrardaki şeker miktarı 1000 mg/dL üzerine çıkmış ise bu çok kritik bir durumdur.

Glikoz Düşüklüğü Nedir? (Hipoglisemi)

Kandaki glikoz değerinin, normal değerlerin altında olduğuna işarettir. Eğer sağlıklı bir insanda, açlık glikoz değeri 75 mg/dL altına düşüyorsa, glikoz düşüklüğü var demektir.

Glikoz düşüklüğünün çok çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Bunlardan en yaygın olanlarını aşağıda listeleyelim.

• Karaciğer ve böbrek hastalıkları.
• Pankreas tümörü.
• Yetersiz çalışan tiroid bezi.
• Yetersiz çalışan hipofiz bezi.
• Aşırı şekerli beslenme.
• Aşırı kilo alma veya verme.
• Alkol tüketimi.
• Bazı ilaçlar.
• Uzun süre aç kalma.
• Aşırı fiziksel aktivite.
• Şeker ilaçlarının veya insülinin dengesiz kullanımı.

Hipoglisemi Belirtileri Nelerdir?

• Bayılma.
• Görme bozuklukları.
• Ani kişilik değişiklikleri
• Endişe hali.
• Baş dönesi.
• Sinirlilik.
• Terleme ve titreme.
• Yorgunluk.
• Aç hissetme.

Glikoz düşme belirtileri kesinlikle ciddiye alınmalıdır. Önlem alınmaz ise beyin kanamasına dahi neden olabilir ve ölümcüldür.

Glikoz düşüklüğü olan kişiler düzenli olarak egzersiz yapmalı, balık tüketimini artırmalı, ceviz ve badem tüketmeli, avokadoyu düzenli olarak yemeli, ekmekten ziyade tam tahıl ürünlerine yoğunlaşmalı, sebze ve meyve ağırlıklı bir beslenme düzenine geçmeli, bol su içmeli, süt ürünleri ile arasına mesafe koymalı ve az tüketmeli, hazır ve ambalajlı ürünlerden olabildiğince uzak durmalı, kahve ve çay içmemeli, sigarayı bırakmalı ve işlenmiş gıdaları terk etmelidir.

Anlık şeker düşüklüğü yaşadığınız zaman hemen şekerli bir su içerek kendinize gelebilirsiniz. O kadar vaktiniz yok ise en yakındaki şekerli besini de içebilirsiniz. O anda içeceğin sağlıklı olup olmadığına dikkat etmeyin. Burada önemli olan kana bir an önce öyle veya böyle şekerin girmesidir. Eğer elinizin altında ambalajlı bir meyve suyu varsa bile onu da için.

Glikoz düşüşü, sürekli tekrarlıyorsa kesinlikle basite almayın ve bir doktora başvurun. Bu durum, her zaman şekerli bir besin yiyerek veya içerek düzelmeyebilir. Ani şeker düşüşleri, kişiyi ölüme kadar dahi götürebilmektedir.

Glikoz Yüksekliği Nedir? (Hiperglisemi)

Glikozun olması gerektiğinden yüksek bulunması durumuna denir. Yüksekliğin nedeni vücudun alınan glikozu işleyememesi veya çok fazla glikoz alınması olabilir. Pankreas eğer yeterli insülin üretemez ise, kandaki şekerler hücrelere giremez ve kan şekeri yükselir.

125 mg üzeri glikoz yüksekliği olarak kabul edilse de 100 ile 125 mg arası da gizli şekere işaret etmektedir. Tokluk kan şekeri testinde ise 200 mg üzeri çıkması şeker hastalığına işaret etmektedir.

Hastalığın ortaya çıkmasının altında bir böbrek hastalığı, pankreas hastalığı, kortizol yüksekliği veya böbrek üstü bezlerinde tümör gibi durumlar görülebilir. Şeker hastaları nasıl spor yapmalı isimli içeriğimize, bu yazıyı okuduktan sonra göz atabilirsiniz.

Glikoz Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

• Cinsel güçsüzlük, iktidarsızlık.
• Sebepsiz yere kilo kaybetmek.
• Yaraların ve enfeksiyonların yavaş iyileşmesi.
• Ayaklarda yanma hissiyatı.
• Bulanık görme.
• Ciltte kuruma ve kaşıntı.
• Halsizlik ve yorgunluk.
• Sürekli uyku hali.
• Sık acıkma fakat ona rağmen iştahsızlık.
• Sık idrara çıkma.
• Bol su tüketme.
• Ağız kuruluğu.

Glikoz yüksekliği belirtileri önemlidir. Kandaki şekerin yüksekliği kalp krizi, felç, böbrek hasarları, sinir hasarları ve hastalıkları, körlük, göz hastalıkları, cilt enfeksiyonları, eklemlerde sorunları, şiddetli su kaybı ve komaya neden olabilir.

Kandaki şeker yüksekliği, halk arasında şeker hastalığı olarak da bilinen diyabete neden olur.

Tip 1 diyabet hastalığında pankreas, yeterli miktarda insülin üretemez. Bağışıklık sistemi, pankreas hücrelerine saldırır ve onu yok eder. Bu durumda kişi, insülin enjeksiyonunu ömür boyu kullanmak zorunda kalır.

Tip 2 diyabette ise insülin görevini yerine getirmediği için pankreas çok yoğun insülin üretmeye başlar. Bu durumda organ yorulur ve görevini yerine getiremez hale gelir.

Diyabet hastalığına sahip kişilerin yüksek kan şekeri seviyelerini kontrol altına almaları şarttır, aksi takdirde hastalık ölümcüldür. Vücut yeterli glikoz üretemediğinde, enerji için yağ hücreleri parçalanır ve bu durumda keton açığa çıkar. Keton üretimi arttıkça vücut kimyası bozulur ve çok tehlikeli bir hastalık olan diyabetik ketoasidoza neden olur.

Glikozun kanda birikmesi sonucunda kişide açlık hormonu yeniden tetiklenir. Kanda şeker birikmiştir fakat hücreler enerjiye halen muhtaçtır. Bu duruma insülin direnci adı da verilmiştir. Eğer çok kilolu olmanıza rağmen bir türlü kilo veremiyorsanız, mutlaka şekerinizi ölçtürünüz.

Glikoz Nasıl Düşer?

• Gün arasında lif yönünden zengin meyveler tüketin.
• Sofra ve endüstriyel tüm şekerlerden uzak durun.
• Şekerli içeceklerin tamamını hayatınızdan çıkarın.
• Kırmızı eti sınırlı tüketin. Ekmek ve pirinç tüketmeyin.
• Fast food olarak tabir edilen sağlıksız gıdalardan uzak durun.
• Hazır ve ambalajlı gıdalardan, olabildiğince uzak durun.
• Sık sık ve azar azar yiyin. Kaliteli beslenin.
• Düzenli olarak egzersiz yapın, spor yapmak size kaliteli bir hayat sunacaktır.

Glikoz seviyesini düşürmek için limon, tarçın, salatalık, portakal, mandalina, mercimek, bezelye, fasulye, ıspanak, pazı, maydanoz, semizotu, dereotu, kabak, mantar, sarımsak, soğan, patlıcan, domates, lahana, enginar ve zeytinyağı gibi besinleri tüketin. Bu besinler ile kendinize sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturun. Kırımızı etten daha ziyade balık tüketimine ağırlık verin.

Aşırı kilolarınız, sizi şeker hastası yapmıyor olsa bile gizli şeker hastası yapabilir. Mutlaka spor yaparak, fazla kilolarınızdan kurtulun.

Gizli diyabet hastalığının önemli belirtileri arasında sık sık tuvalete çıkma, bulanık görme, aşırı yorgunluk ve ağız kuruluğu bulunmaktadır. Bu belirtilere rağmen şekeriniz 100-125 mg arasında çıkabilir ve bu da sizi gizli şeker hastası yapar.

Glikoz ile alakalı detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Bu önemli konu hakkındaki sorularınızı, önerilerinizi ve yorumlarınızı hemen aşağıdan bizlere gönderebilirsiniz.