Hamilelikte Stres Yönetimi – Bebeğe Zarar Verir Mi?

Gebelik, bazı kadınlar için hayatlarının en mutlu dönemini ifade ederken, bazı kadınlar için de bunun tam tersini oluşturabilmektedir. Anne adaylarının korku ve kaygı içerisinde olması, onları strese ve hatta daha tehlikelisi olan depresyona sokabilmektedir.

Gebelik döneminde yaşanan yoğun stres, bebeğin gelişimini olumsuz etkileyeceği gibi anneyi çok yanlış kararlara da itebilmektedir. Yazımızın devamında, stresin anne adayına ve bebeğe etkilerine ek olarak bu stres ile nasıl baş edileceğini de anlatacağız.

Stres, Gebelik Hormonları Nedeni ile Mi Olur?

Yapılan araştırmalara göre her 5 anne adayından 1 tanesi, gebelik süresi boyunca depresyon ile mücadele etmektedir. Tam olarak depresyon yaşamıyor olsa da, depresif belirtiler ile uğraşmaktadır. Bazılarında bu depresyon hali, doğum sonrasında da devam etmekte ve bebeğin doğum sonrası gelişimini de olumsuz etkilemektedir.

Stres, elbette gebelerde görüldüğü zaman çok şaşırtan bir durum değildir. Çok yaygın görülmesine rağmen, es geçilen bir rahatsızlıktır ve bu hataya çoğu zaman hekimler dahi düşmektedir. Gebelikte görülen hormon oynamaları ile karıştırılması da muhtemeldir fakat bu varsayım, anne ve bebek için tehlikeli olacaktır.

Gebelikte Stres Nelere Neden Olur?

Gebelikteki stres, ilerler ise depresyona neden olur ve anne adayının intiharı ile dahi sonuçlanabilir.

Anne adayı sürekli üzüntü halindedir, az uyur, dikkatini toplayamaz, eskiden zevk aldığı şeylere karşı ilgi kaybı yaşar, aşırı kaygılı ve evhamlı yaşar, sürekli hareket eder veya hiç hareket etmez, yeme alışkanlıkları değişir ve dengesiz beslenir.

Ölümü düşünmeye başlar ve ümitsizliğin temelde olduğu birçok düşünce sürekli aklından geçer. Bu dönemde anne adaylarının çok yoğun bir ilgi ve sevgiye ihtiyaçları vardır.

Bebek Depresyondan Nasıl Etkilenir?

Bebekler, doğduklarında sadece annelerini bilirler ve adeta onun bir organı gibi yaşarlar. Anne mutluysa bebek az stres yaşar ve rahatlar, anne gergin ise bebek de gerilir. Bebek sağlıklı bir şekilde doğmuş olsa bile doğduktan sonra sürekli gergin ve mutsuz olacaktır. Bu da gelişimini olumsuz etkiler.

Depresyon hali gebelik süresince tedavi edilmemiş çiçeği burnunda anne, hali sebebi ile bebekle ilgilenmeyebilir ve bu da bebeğin az gelişmesini sağlar. Aynı şekilde gebelik sürecinde yaşanan yoğun stres ve depresyon, erken doğuma ve doğumda ölümlere kadar tehlikeli sonuçlara yol açabilir.

Gebelikte Stres Neden Olur?

Elbette herkesin hayatı özgündür ve herkes farklı değişkenler ile yaşamını sürdürmektedir. Aşağıdaki faktörler, genel çerçevede görülen gebelikte depresyon nedenleridir.

• Aile içi ilişkide sorunlar yaşanması.
• Bireyin geçmişinde depresyon öyküsünün bulunması.
• İkiz, üçüz veya daha fazla bebeğe gebe kalmanın verdiği gelecek kaygısı ve korku.
• Gebe kalmakta zorlanılması. Buna rağmen yıllar sonra gebe kalmanın verdiği ‘olacak mı?’ stresi.
• Gebeliğin çeşitli nedenlerden dolayı zorlu geçiyor olması.
• Çok erken veya çok geç yaşta gebe kalmak.
• Geçmişte yaşanmış travmatik olaylar.
• Başka bir nedenden dolayı hastanede yatmak zorunda kalmak.
• Geçmiş dönemlerde yaşanmış bebek kayıpları.
• Yaşanan veya yaşanmış, strese neden olan kötü olaylar.

Gebelikte Stres Yönetimi Nasıl Yapılır?

Gebelik, anne adayının psikolojik ve fizyolojik sorunlar ile baş etmek zorunda olduğu bir süreci ifade etmektedir. Eğer hamilelik döneminde stresli olduğunuzu düşünüyorsanız, mutlaka aşağıdaki önerilerimizi dikkate alınız.

Stres, çok geniş bir tanımı ifade eden bir kelimedir. İnsanların karılaştığı rahatsız edici durumlara karşı vücudun verdiği bir savunma mekanizmasıdır. Bu rahatsız edici durumlar, bedensel veya ruhsal olabilir. Gebelikte iki tür de görülmektedir.

Her bedenin düzenli bir çalışma sistemi vardır ve gebelik bu düzeni adeta alt üst eder. Beden, gebeliğin başından itibaren olağanüstü hale geçiş yapmıştır ve daha önce hiç karşılaşmadığı bir deneyimi en iyi şekilde başarmaya kilitlenmiştir. Bu radikal değişim anne adayını strese sokar ve bu kabul edilebilir, her şeyden önce de beklenen bir durumdur.

Gebelik döneminde yaşanan cinsel, maddi, ilişki veya iş zorlukları da bu stresi tetiklemektedir. Bozuk aile yapısı, aile içinde şiddet görülmesi veya daha önce yaşanmış zorlu gebelikler, bu stresin ana kaynakları arasında gösterilmektedir.

İstenmeyen gebelik veya gebelik süresinde ortaya çıkan, bebeği tehdit eden hastalıklar da kişinin zorlu bir gebelik süreci geçireceğinin kanıtıdır.

Kısa bir özet geçtikten sonra artık stres ile nasıl baş edeceğimizi maddeler halinde listeleyelim.

• Anne adayı, her şeyden önce artık hayatının değiştiğini kabul etmelidir. Dünyanın en kompleks olayı, karnında gerçekleşmektedir ve adeta bir mucizeye tanıklık etmektedir.
• 9 ay boyunca bazı şeylerden fedakarlık etmek gerekecektir ve bu dünyanın sonu değildir. Bunu olgunluk ile karşılayın.
• Hamilelik, her şeyin sonu değildir. Gönlünüzce yiyebilir ve düzenli spor yapabilirsiniz. Yeter ki bunları yapmadan önce bir uzmandan yardım alarak nasıl ve hangi sınırlar dahilinde yapabileceğinizi öğrenin.
• Eşiniz ile iletişiminizi sağlam kurun. Bu süreçte kendi aileniz ve eşinizin ailesi ile de iyi geçinin. Yaşlı insanlar sürekli tavsiye verebilirler, itiraz etmeyin fakat yine de kendi bildiğinizi yapın.
• Her şeyi kontrol edemezsiniz. Vücudunuz gebelik süreci ile nasıl baş edeceğini çok iyi biliyor. Olayları akışına bırakın ve sadece rutin doktor kontrollerinizi aksatmayın. Doktorunuz ve sağlık ocakları zaten rutin kontrolleri yapacaklar, sorulması gereken soruları sizlere soracaklardır.
• Kocanız, doğum yapmayacak olsa da stres halinde olabilir. Ona karşı mutlaka anlayışlı olun ve ben doğuruyorum, sen hiçbir şey yapmıyorsun modundan çıkın. Anne olmak çok zor olabilir fakat baba olmak da ciddi bir sorumluluğu beraberinde getireceği için baba adaylarını strese sokabilir.
• Kulaktan duyma bilgilere itibar etmeyin. Mutlaka hekiminizin çizgisinden gidin.
• Nefes egzersizleri hakkında bilgi alın ve sporu aksatmayın. Gebelikte uygulanabilecek spor programları hakkında doktorunuz ile görüşün. Düzenli spor yapmak, gebelikteki stres yönetiminin anahtarıdır.
• Gebelik döneminde, duygu iniş çıkışlarınız olacaktır. Fevri hareketlerden ve ani alınacak kararlardan kaçının. Duygularınızın çok oynak olduğu anlarda yatıp uyuyun. Hatta gebelikte hazır fırsat varken bol bol uyuyun.
• Gebelikte stres ile baş edemeyeceğinizi düşünüyorsanız ve ne yapsanız rahatlayamıyorsanız, uzman bir psikologdan destek almanın zamanı gelmiş demektir.