Hemogram Değerleri Açıklamaları – Kan Sayımı Testi Neden Yapılır?

Tam kan sayımı olarak bilinen Hemogram testi kan kanseri, kansızlık ve enfeksiyon gibi durumların tespiti için yapılır. Çok güvenilir ve kolay yapılabilen bir test olduğu için hekimlerin ilk başvurduğu tanı aracıdır. Kan içerisinde bulunan hücrelerin büyüklüğü, dağılımı ve renkleri, hemogram testinde incelenir.

Toplardamarlardan alınan kanlar, özel bir cihaza iletilir ve test gerçekleşir. Hemogram testi sayesinde doktor alyuvar, akyuvar ve trombositler ile alakalı birçok değeri hızlı bir şekilde görür.

Hemogram Nedir?

Damardan alınan kan örneğinin, içerisindeki farklı hücre tiplerine kadar incelenmesidir. Tam kan sayımı olarak geçmektedir. Dünyada CBC test olarak bilinir. Genel olarak toplardamardan alınır zira yüzeyseldir. Yenidoğan bebeklerin topuğundan alınır. Yetişkinlerde ise elin dış yüzeyinden alınabilir.

Hemogram testinde hemoglobin, beyaz küre sayısı, trombositler, hematokrit, MCH, RBC, RDW, monosit ve lenfosit gibi değerler ölçülür. Bu değerlerden bazıları için test sonrasında farklı formüllerin de kullanılması gerekebilir.

Hemogram RBC: Kırmızı kan hücresidir. Değer, kandaki alyuvar sayısını göstermektedir.

Hemogram MCH: Kandaki ortalama eritrosit hemoglobini değerini ifade eder. Hemoglobin kana kırmızı rengini veren maddedir. Eksikliğinde ise alyuvarlar soluk bir renge sahip olurlar. Kansızlığın tanısı için çok önemli bir değerdir.

Hemogram PLT: Trombositleri ifade etmektedir. Trombositler vücuttaki kanamanın durdurulmasını sağlarlar.

Hemogram HBG: Hemoglobin kelimesinin kısaltılmışıdır. Eritrositlere kırmızı rengini veren bir yapı olan hemoglobin, oksijen ve karbondioksitle bağlanabilmektedir. Bu sayede alyuvarlar, tüm doku ve hücrelere oksijen taşıyabilmektedir. Seviyesinin alyuvar düzeyi ile uyumlu olması önemlidir.

Hemogram WBC: Beyaz kan hücrelerinin seviyesin ifade eder. Beyaz kan hücreleri, vücudumuzun asker hücreleridir ve enfeksiyonlar ile savaşırlar. Lenfosit, nötrofil, bazofil, eozinofil ve monosit gibi farklı türleri bulunur. Hemogram testinde tüm bu beyaz kan hücre türlerinin değerleri dökülür.

Hemogram Testi Hangi Hastalıklar İçin İstenir?

• Kanama ve pıhtılaşma sorunları.
• Enfeksiyon hastalıkları.
• Lösemi ve Lenfoma.
• Polistemia vera.
• Anemi ve anemi türleri.
• Lenf bezleri büyümesi.
• Dalakta büyüme.
• Talasemi türleri.
• Alerjiler.
• Karaciğer hastalıklarının tanısı ve takibi.

Hemogram Testi Neden Yapılır?

• Kemoterapi sürecinde hastaların kan hücre değerlerini takip etmede.
• Hekimin tahmin ettiği hastalıkların tanısını hızlı bir şekilde koyabilmede.
• Trafik kazası, mide kanaması ve ameliyat gibi yoğun kanamalı durumlar sonrasında, kanamanın etkisini gözlemlemede.
• Ameliyat öncesinde trombosit seviyesinin ölçümünde.
• Kan nakli sonrasında gözlemde.
• Halsizlik, kanamaya meyil, kemik ağrısı, lenf bezlerinde şişlik ve kişinin sürekli enfeksiyona kapılması durumunda, hastalığı tespit etmede.

Hemogram Testi Ne İşe Yarar?

Vücudumuzda oluşan neredeyse tüm hastalıklar, kandaki bazı değerlerin azalmasına veya artmasına neden olur. Hemogram testi hızlı ve maliyeti düşük olduğu için doktorların tanı koymasını kolaylaştırır. Kan hücrelerinde meydana gelen değişiklikler sayesinde, doktorun yorum yapma kabiliyeti artar ve tanıyı koyabilir. Bazı durumlarda ise tanı koymak için değil her şeyin yolunda gittiğinden emin olmak adına da doktorlar tarafından talep edilebilmektedir.

Hemogram Testi Nasıl Yapılır?

• Öncelikle, toplardamar seçilir.
• Kan alınacak bölge, dezenfektan ile temizlenir ve enfeksiyon kapma riski giderilir.
• Damarın üst bölümüne turnike bağlanır.
• Gereken miktarda kan alınır.
• Kan örnekleri ivedi şekilde mor kapalı EDTA içeren tüplere yerleştirilir.
• EDTA, kanın pıhtılaşmaması adına tercih edilmektedir. Tüp çalkalanmamalı fakat yavaşça karıştırılmalıdır.
• Son olarak kan örneği laboratuvara gönderilir ve aynı gün içerisinde özel cihazlar ile sonuç alınır.
• Kan örneği incelendikten sonra bir rapor çıkar ve referans değer aralıklarına göre hekimler bir yorum yapar. Rapor tanı içermez, sadece doktorun yorumlamasına bırakılır.

HBG düşüklüğü: Kansızlık, gebeliğe bağlı değişiklikler, lenfoma, lösemi, hemoliz gibi durumlarda görülür.

HBG yüksekliği: Sigara tiryakilerinde, yüksek rakımlı bölgelerde yaşayanlarda ve herhangi bir nedenle yüksek sıvı kaybedenlerde görülmektedir.

WBC yüksekliği: Enfeksiyon ve bazı lösemi türlerinde görülür.

PLT yüksekliği: Enfeksiyon hastalıklarının ilk evresinde, kanser türlerinde, demir eksikliğinde ve dalağın ameliyat ile alınmasından sonra görülür. Herhangi bir ameliyat sonrasında da görülebilmektedir.

PLT düşüklüğü: İdiyopatik trombositopenik purpura, dissemine intravasküler koagülasyon gibi durumlarda gözlemlenir. Ayrıca herhangi bir hastalık dalağın fonksiyonlarını yerine getirmediği durumlarda da gözlemlenmektedir.

Hemogram test sonuçlarını, o an kullanılan ilaç ve kemik iliği hastalıkları da etkileyebilmektedir.

Hemogram Testi Sonucunun Yanlış Çıkmasına Neler Neden Olur?

• Ölçüm cihazının arızalanması.
• Kan alınan damardan sıvı geçmesi.
• Kan örneğinin çok fazla bekletilmesi.
• Tüpün aşırı dolum nedeni ile içerisindeki etken madde ile karışmaması.
• Kan örneğinin az olması.
• Kanın, tüpe eklendikten sonra tüpün çalkalanması.

Hekim hemogram testinin yanlış olduğundan şüphelenirse testin tekrarlanmasını talep edebilir. Doktorlar, hemogram testine güvenmedikleri durumda kan örneğinin mikroskopla incelenmesini de isteyebilirler.

Çocuklar İçin Hemogram Testi Yapılır Mı?

Hemogram testi, çocuklar için de hastalıkların tanısında sık kullanılan bir yöntemdir. Çocuklarda tek fark ise test sonrası değerlendirilecek referans aralıklarının farklı olmasıdır. Testte yaş, çok önemlidir. Özellikle çocuklarda enfeksiyon, kansızlık, kanama bozuklukları gibi hastalıklarda sık başvurulan bir testtir.

Çocukluk döneminde sık görülen lösemi hastalığında da sık kullanılır. Bazen çocuklarda hiçbir hastalık belirtisi olmasa dahi, çocuk doktorları tarafından gelişimin normal olduğunu teyit etme amaçlı da istenebilir.

Hemogram Değerleri Kaç Olmalı?

Raporda çıkan referans aralıkları, normal değerleri ifade etmektedir. Bu aralığın üstünde veya altında bir değer çıkması, bir hastalığın belirtisi olabilir. Referans aralıkları dikkate alınırken, test yapılan kişinin yaşı mutlaka dikkate alınmalıdır.

Olması gereken referans aralıkları;

• Nötrofil sayısı: 1.800-7.700
• Lenfosit sayısı: 1.000-4.800
• Eozinofil sayısı: 0-400
• Hgb: 11.5-18 g/dl
• Plt:150.000-400.000
• Wbc: 4.000- 10.000

Kişinin referans değerleri aralıklarında olmaması her zaman bir hastalığın göstergesi olmayabilir. Rapor mutlaka, testi isteyen ve hastanın tıbbi öyküsünü bilen bir hekim tarafından kontrol edilmelidir.