Horlama Neden Olur? Horlamadan Nasıl Kurtuluruz?
Horlama, insanlar arasında normalmiş gibi kabul edilen fakat aslında ciddi bir sağlık sorununa işaret edebilecek bir rahatsızlıktır. Horlama, sadece kişinin yaşam kalitesini bozmaz, yanında uyuyan kişi veya kişilerin de psikolojisini bozabilir. Horlama, sadece bir ses çıkması değil fiziksel tahribatı da bulunan bir durumdur.
Horlama, kişinin solunum sisteminin görevini tam yapamamasına neden olur. Bu durum uzun vadede felç, ruhsal bozukluklar, kalp sorunları, reflü ve baş ağrısı gibi hastalıklara neden olabilir. Horlama birçok faktörden kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Bunlar arasında ağız anatomisi, fazla kilolar, soğuk algınlığı ve yüksek alkol tüketimi gibi etkenler bulunmaktadır.
Horlama tedavi edilebilecek bir rahatsızlıktır. Tedavi edilememesi durumunda kişiyi ölüme kadar götürebilecek hastalıklara yol açabilir. Tedavi süreci ise horlamanın türüne göre belirlenecektir.
Horlama Nedir?
Uyku halinde iken ağız ve boğaz bölgesindeki dokuların gevşemesi, nefes yolunun daralmasına neden olur. Bu da hava akım hızının doğal olarak artmasını yani havanın sıkışmasına sebep olur. Üst solunum yollarındaki kasların da gerginliğinin azalması ile beraber, dil arkaya kayar ve dokular ile beraber titrer. Bu da horlama sesinin çıkmasına neden olur.
Günümüzde her 3 erkekten 1’i horlarken, kadınlarda bu oran yarı yarıya daha düşüktür. Erkeklerde horlamanın daha sık görülmesinin sebebi ise ağız ve boğaz bölgesindeki dokular ve fazla kilolardır. Alkol tüketiminin de erkeklerin daha fazla horlamasında etken olduğu düşünülmektedir.
Basit horlama olarak adlandırılan horlama türünde, horlama durumu ara sıra görülür ve zararsızdır. Yetişkinlerin büyük bölümünde basit horlama görünür. Elbette tedavi yöntemleri izlenerek, tamamen kurtulmak gerekir zira kronik hale gelmesi durumunda tehlikeli olacaktır. Hiç horlamayan insanlar, çok yoruldukları bir gün horlayabilirler ve bu durum önemsenmeyecek kadar zararsızdır.
Kronik horlama ise her gece horlayan insanlarda görülür. Horlama çok şiddetli ise bu durum artık TUAS adı verilen uyku apnesi sendromuna dönüşmüş olabilir.
TUAS ise horlamanın son seviyesidir. Oksijen yetersizliği söz konusudur ve bu nedenle kişi uykusundan dahi uyanabilir. Ani ölüm riski taşır ve kesinlikle tedavi edilmesi gerekir.
TUAS çok ciddiye alınması gereken bir rahatsızlıktır. Uyku sırasında gerçekleşen tıkanmalar ve daralmalar, solunumun durmasına bile neden olabilir. Bu da kandaki oksijen miktarını azaltır. Beyin bir süre sonra bu azalmayı algılar ve uyku derinliğini azaltarak, tekrar nefes alımını sağlar.
Uyku derinliğinin azalması, kişiyi daha yüzeysel uyku evresine taşır ve uykuda ani geçişler gerçekleşir. Şiddetli horlama görülür ve solunum sonra tekrar başlatılır. Her uyanayazma döneminde kan basıncında ani değişiklikler görülür. Bunun sonucu olarak kişi her gece verimsiz uyur ve sabahları çok bitkin olarak kalkar.
Horlama Neden Olur?
Genetik: Ailede horlayan birileri var ise çocukların da ileride horlaması yüksek ihtimaldir. Kalıtım, horlama rahatsızlığında önemli bir risk potansiyeli olarak görülmektedir.
Pozisyon: Uyku halinde iken sırt üstü kalmak, nefes yolunun yer çekimi etkisiyle daha kolay daralmasına neden olur ve horlama gerçekleşir. Yan yatmak, en ideal yatış şeklidir.
Alerji: Kronik alerjisi bulunan kişilerin burun ve boğaz bölümündeki hava akışı azalabilir. Bu da nefes almayı daha güç hale getirir ve horlamanın riskini artırır.
Burun: Kronik olarak burun tıkanıklığı olan veya burun delikleri arasında şekil bozuklukları mevcut olan kişilerde de horlama görülmektedir.
Alkol: Aşırı alkol tüketimi, boğaz kaslarının gücünü kaybetmesine ve gevşeyerek solunum yolunu tıkamasına neden olur. Bu da kasların doğal savunma mekanizmasına zarar verir ve horlama kaçınılmaz olur.
Anatomi Bozuklukları: Kişinin damağının düşük veya kalın olması, büyük bademciklere sahip olması veya geniz bölgesinde fazladan et bulunması, solunum yolunu daraltabilir.
Fazla Kilolar: Kilolu kişilerin boğaz bölümünde daha fazla yağ birikir ve bu da solunum yollarını daraltır. Horlama durumu için aşırı kilolar gerekmez. 180 boyundaki bir kişinin 90 kilodan fazla olması dahi horlama için yeterlidir. Elbette burada kişinin yağ oranı da belirleyici etkenler arasında olacaktır.
Horlama Belirtileri Nelerdir?
- Horlama çocuklarda da görülebilir ve bu da çocuklarda gün içinde dikkat eksikliğine ve davranış sorunlarına neden olabilir.
- Hipertansiyon.
- Konsantrasyon bozuklukları.
- Gündüz yorgunluk hali.
- Uykusuzluk.
- Geceleri göğüs ağrısı olması.
- Sabahları boğaz ağrısı ve ağız kuruluğu.
- Nefes darlığı ile ani uyanmalar.
- Uykunun çok sık kesilmesi.
- Eşin veya partnerin, yüksek horlama sesi yüzünden uyuyamaması.
- Eşin veya partnerin, kişinin solunumunun durduğuna tanıklık etmesi.
Horlama İçin Hangi Doktora Gidilir?
Yukarıdaki horlama belirtileri, sizde de bulunuyorsa en kısa zamanda bir kulak burun boğaz uzmanına görünmeniz gerekmektedir. Bu bölümde bir sorun ile karşılaşılmaması durumunda ise hasta, muhtemelen göğüs hastalıklarına, kronik TUAS teşhisi ile gönderilecektir.
Doktorlar, horlama tanısı koymak için çeşitli yöntemleri izlerler. Endoskopik muayene ile kişinin ağız ve boğaz kontrolleri yapılır ve burada bir anormallik aranır. Burun muayenesi ile de deliğin iç yüzeyi kontrol edilerek, herhangi bir sapma veya eğrilik var mı diye bakılır.
Röntgen, tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme yöntemleri ile de nefesteki anormallikler takip edilir.
Uyku testi ise bu alandaki en detaylı çalışmadır. Uyku düzeni hakkında derinlemesine bir çalışma yapılır ve kişi geceyi uyku merkezinde geçirir. Bu sayede kandaki oksijen seviyesi, kalp atış hızları, solunum oranlar ve bacak hareketleri sürekli takip edilir.
Horlama Tedavisi Nasıl Yapılır?
Öncelikle horlamanın ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Direkt olarak tedavisi olmasa da bazı solunumu aktivite eden ilaçlar, doktorlar tarafından önerilebilmektedir. Ayrıca derin uykuya geçemeyen kişi için antidepresan kullanımı da gerek görülürse doktoru tarafından tavsiye edilebilir.
Horlama tedavisi için çok sayıda ameliyat türü bulunmaktadır. Bu ameliyatlar, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Hangi ameliyatın yapılacağına, horlamanın nedeni ve kişinin anatomik yapısı belirleyecektir.
Bademcik ameliyatı: Büyümüş bademciklerin horlamaya neden olduğu anlaşılırsa, hastanın da isteği ile yapılır. Geniz eti varsa o da alınarak, hava yolları genişletilir.
Burun ameliyatı: Burun içerisindeki polipler çıkarılır ve çarpık bölümler düzeltilir.
Trakeostomi ameliyatı: TUAS, artık kişinin yaşamını tehdit etmeye başlamış ise bu ameliyat zorunlu hale gelir. Boyuna bir açıklık yapılır ve buraya bir metal ya da plastik tüp yerleştirilir. Kişi bu sayede sürekli açık bir hava yoluna sahip olur ve havayı ağızdan değil, buradan direkt akciğerlere iletir.
Çene ameliyatı: Çenede bir anatomik bozukluk var ise çene kemikleri üzerinde yapılır. Dil ve yumuşak dokuların bulunduğu alan genişletilir.
Horlama tedavileri için üst solunum yolu, radiofrekans somnoplasti ve UPPP ameliyatları da bulunmaktadır. Kişinin durumu spesifik olabilir ve tüm bu seçeneklerin haricinde bir cerrahi operasyon da gerektirebilir.
Horlamayı önlemek için doktorunuzun tavsiyesi ile medikal diş ağızlıkları, burun bantları ve horlama yastığı kullanabilirsiniz. Horlama yastıkları özellikle sırt üstü yatmayı çok sevenler için önleyici bir yastıktır.
Horlamaya İyi Gelen Besinler
Bu besinlerin elbette bilimsel bir çalışmaya konu olmuşluğu yoktur fakat yıllardan bu yana gelen tecrübeler, aşağıdaki listedeki besinlerin horlama şikayetlerine iyi geldiğini ve uyku düzenine olumlu etki ettiğini göstermektedir.
Kediotu: Özellikle kökü, uyku getiren özelliğe sahiptir.
Lavanta: Beynin melatonin salgılamasını sağlar ve insanı gevşetir. Sadece horlayan kişi değil yanında yatan kişinin de rahatlaması için kullanılabilir.
Citronella: Alkole bağlı horlama için kullanılabilir. Detoks ürünü olarak da bilinmektedir.
Adaçayı: Eğer horlamanın sebebi soğuk algınlığı ise içilebilir. Hem horlamaya iyi gelir hem de bağışıklık sistemini güçlendirerek, virüsler ile savaşır.
Rezene: Burun ve boğaz çeperlerindeki iltihapları yok eder, hava akışını iyileştirir.
Çam: Çam yapraklarından elde edilen yağ, antioksidan özelliği ile boğaz iltihaplarını giderir.
Limon: Limonun kendisi ve yağı, uyku getirici özelliğe sahiptir.
Nane: Nane yağı, sinüsleri temizler ve daha rahat nefes almamızı sağlar. Horlama şiddetlendiği zaman nane yağını solumak da solunum yollarını açacaktır.
Kekik: İlginç olsa da kekik yağını ayaklara sürmek, horlamayı azaltmaktadır.
Horlamanın Yol Açtığı Hastalıklar
Felç: Horlama çok yoğun olur ise atardamarların içerisinde yağ birikintisi oluşumunu destekler ve bu da inmeye sebep olur.
Aritmi: Horlama ve özellikle TUAS, kalp ritmini bozar. Kalbin sistemini olumsuz etkiler ve sol atriyumun büyümesine neden olur.
Reflü: TUAS, uyku sırasında havanın iç bölgelere düzensiz girip çıkması nedeni ile midenin basıncını bozar ve bu da reflüye neden olur.
Depresyon: Uyuyamayan insanların bir süre sonra ruhsal bozukluklar yaşaması normaldir.
Baş ağrısı: Beyin, verimsiz uykuda dinlenemez ve kronik baş ağrıları başlar.
İktidarsızlık: Geceleri iyi dinlenemeyen ve türlü dengesizlikler yaşayan kişiler, cinsel ilişki kurmakta zorlanır.
Horlayan Kişilere Öneriler
- Öncelikle horlamayı ciddiye alın, horlama sadece basit bir gürültü değil riskleri olabilecek bir rahatsızlıktır.
- Horlama sürekli artan bir grafik izliyorsa, doktora mutlaka gidin.
- Uyku düzeniniz hakkında fikir sahibi olarak doktora gitmeniz, tedavinin daha verimli olmasını sağlayacaktır.
- Alkol tüketiminizi sınırlandırın, özellikle yatmadan 2 saat önce alkol alımını tamamen kesin.
- Eczaneden burun şeritleri satın alın.
- Sırt üstü uyumayın, yan yatarak uyumayı tercih edin.
- Burun tıkanıklığı nedeni ile horladığınızı düşünüyorsanız, eczanelerden oksijenli su alarak burnunuzu açmayı deneyin.
- Fazla kilolardan kurtulun. Kilolu olmak, horlamaya neden olan dokuların miktarını artırır. Kilo kaybı için dengeli beslenin, diyet yapın ve günlük egzersizlerinizi aksatmayın.
- Çok ince yastıklar kullanmanız da horlamaya neden olur. 2 yastık kullanın veya kalın yastıkları tercih ederek solunum yolunuzun açık olmasını sağlayın.
- Yatmadan önce sakinleştirici almayın. Almak zorundaysanız, doktorunuza başka çözümün olup olmadığını danışın ve horlama durumundan bahsedin.
- Sigara içmek, horlama durumunu daha da ileriye taşıyacak tehlikeli bir durumdur. Sigarayı bırakmak için doktorunuza danışın ve Sağlık Bakanlığı tarafından açılan programlara başvurun. Emin olun zannettiğiniz kadar zor değil, sadece harekete geçin.
- Günde en az 7 saat uyuyun. Uykusuz kalıp, yatağa yorgun gidiyor olmanız da horlama için önemli bir etkendir.
Horlama konusunu detaylıca anlatmaya çalıştık. Horlama ile alakalı aklınızda kalan soruları, şimdi bize iletebilirsiniz. Horlamadan kurtulmak elinizde, yeter ki tanının konmasını sağlayın ve doktorunuzun çizdiği tedavi sürecini harfiyen yerine getirin.
Hafif horlama şikayetleri için ise yukarıda yazdığımız bitkisel çözümleri tercih edebilirsiniz.
Horlayan kişiler genelde horladıklarına asla inanmazlar. Durumun ciddiyetinin farkına varmaları için eğer yakınlarınızdan birisi horluyorsa, onu telefonunuz ile videoya alın ve sabah kalktığı zaman ona videoyu izletin.
Şiddetli horladığını gören kişiler, bunun kendisine zarar verebilecek bir durum olduğunu daha rahat anlayacaktır. Sizin horlama hikayeniz nedir? Her gece horluyor musunuz ve bu konuda ne gibi tedavi yöntemlerini izlediniz?
İçeriğimizi bitirdiyseniz, sabahları dinç kalkmak konulu yazımıza da bir göz atmak isteyebilirsiniz.
Başlıklar
Cevap Bırak