Karaciğer Yağlanması Neden Olur?

Etrafımızdaki birçok insandan muhtemelen daha önce duyduğumuz karaciğer yağlanması, organın hücrelerinde biriken aşırı yağlar sonucu ortaya çıkmaktadır. Türkiye’de oldukça yaygın olarak karşımıza çıkan rahatsızlıklardan bir tanesidir. Sağlıklı bir karaciğerdeki yağ oranı, organın ağırlığının %10’undan daha az olmalıdır. Eğer bu oran geçilmiş ise, bu bir sorundur ve mutlaka tedavi edilmelidir.

Karaciğer Yağlanması Nedir?

Hastalığın iki ayrı ana nedeni bulunmaktadır. Bunlar tıp literatüründe alkollü ve alkolsüz nedenler olarak ikiye ayrılmaktadır. Alkol haricinde bu yağ birikimine sebep olan durumlar ise aşırı kilo, diyabet ve yüksek kolesterol durumudur. Ayrıca bazı ilaçların da, yan etki olarak kişide karaciğer yağlanmasını ortaya çıkardığı bilinmektedir. Karaciğer yağlanmasının ortaya çıkması, aşırı yağlanmanın organ hücrelerinde iltihaba yol açması ile gerçekleşir.

Hücre hasarı sonucunda, kişi eskisine göre çok daha çabuk yorulur, iştahını kaybeder, organın bulunduğu bölgede ağrılar ortaya çıkar ve ödem nedeni ile şişlikler de gerçekleşebilir. Tedavi süresi boyunca, hastanın kilo vermeyi önemsemesi, günlük egzersizlerini aksatmaması ve şekerden uzak durması önemlidir.

Karaciğer; vücuttaki zararlı maddeleri dışarıya atar, yağları sindirir, vitaminleri depolar, glukoz üretimi sağlar. Görüldüğü gibi vücut için en önemli organlardan bir tanesidir. Organın yağlanması, işlev kaybına yol açacağı için vücudun birçok alanında işlev kayıplarına da yol açması söz konusu olacaktır. Karaciğer yağlanmasının, erkeklerde kadınlara göre daha yaygın olarak görüldüğü bilinmektedir.

Karaciğer Yağlanması Neden Olur?

Karaciğer yağlanmasının iki tipi vardır. Bunlardan ilki alkol kullanımına bağlı olarak gelişen yağlanma olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yağlanma sorunu tedavi edilmemesi durumunda, siroz ve hepatit gibi çok daha tehlikeli ve ölümcül olabilen hastalıklara kapı aralamaktadır. Düzenli ve sık alkol tüketen kişilerde, karaciğer yağlanması kaçınılmazdır.

Diğer tür ise alkol kullanımı dışında gerçekleşir. Bu yağlanma da fazla kilolar veya farklı bir hastalığın ya da ilaçların yan etkisi ile ortaya çıkabilir. Bu yağlanmada iltihaba yol açabileceği için siroz hastalığına doğru ilerleyebilir. Karaciğer yağlanması, zannedilenin aksine sadece yaşlılarda değil her yaştaki insanda ortaya çıkabilir. En çok aşırı kiloya sahip insanlarda görülmektedir.

Peki karaciğer yağlanması neden olur? Gelin ana sebepleri inceleyelim.

• Çok hızlı kilo kaybı,
• Yaşlanma,
• Steoridler ve kimi ilaçlar,
• Yüksek tansiyon,
• Yüksek kolesterol,
• Tip 2 diyabet,
• Alkol kullanımı,
• Bel bölgesinde yağlanma,
• Obezite.

Yukarıdaki tüm maddeler karaciğer yağlanmasına neden olabilir fakat en yaygın olanları obezite ve alkol kullanımıdır. Obezitenin günümüzde giderek artıyor olması, karaciğer yağlanması rahatsızlıklarının da sayısında ciddi bir artışa neden olmaktadır. Vücut kitle indeksi 3 kilogram/metrekare ve üzeri olan herkes de karaciğer yağlanması riski bulunmaktadır.

Karaciğer Yağlanması Belirtileri

• Karın bölgesinde su birikmesi,
• Sarılık,
• Kusma,
• Mide bulantısı,
• İştah ve kilo kaybı,
• Karın sağ üst bölgesinde ağrı,
• Halsizlik ve çabuk yorulma.

Karaciğer yağlanması, rahatsızlığın ilk evrelerinde herhangi bir belirti vermez ve ilk aşamalarında ancak tesadüfen ortaya çıkabilir. Yukarıda yazılan belirtiler, yağlanmanın organ üzerinde iltihaba yol açması ile ancak ortaya çıkabilmektedir. Fazla kilolu olan veya çok alkol tüketen kişiler, belirtiler yok diye kesinlikle karaciğer yağlanmasına yakalanmadıklarını düşünmemelidirler. Yağlanma olmuş olma ihtimali çok yüksektir, sadece iltihaplanma henüz gerçekleşmemiştir. İltihap olmadan önce, kilo kaybı veya alkolden uzak durma gibi eylemler ile karaciğerinizi rahatlatmanız önerilmektedir.

Karaciğer Yağlanması Nasıl Anlaşılır?

Doktorunuz teşhis için biyopsi talep edebilir, ultrasonografi ile teşhis yapabilir, kan testleri talep edebilir, fiziki muayene ile şişliği kontrol edebilir ve kullandığınız tüm ilaçları kontrol etmek isteyebilir.

Hastalık ilerlemiş ise, teşhisi kolaydır ve aynı gün içerisinde hasta, karaciğer yağlanması olup olmadığını anlayacaktır.

Karaciğer Yağlanması Tedavisi

Tedavi sürecinde, hastaların hekime olan desteği önemlidir. Karaciğer yağlanması tedavisi, beraberinde iyi bir diyet ve egzersiz programını da getirecektir. Özellikle alkole bağlı yağlanmalar, diğerine göre çok daha çabuk iltihaplanma aşamasına geçmektedir. Bu nedenle, kişinin alkolü tamamen bırakması çok önemlidir. Doktor tarafından uygulanacak ilaç tedavisi, ancak bu şekilde başarıya ulaşacaktır.

Karaciğer yağlanmasının direkt tedavisi için üretilmiş bir ilaç bulunmamaktadır. Doktorların verdikleri ilaçlar ise hastalığa sebep ola durumlar için reçete edilmektedir. Örneği şeker hastalığına bağlı olarak gelişen yağlanmalarda, insülin direncini artıran ilaçlar verilmektedir.

Aynı şekilde obezite olan kişilere kilo azaltıcı ilaçlar verilmektedir. Karaciğer yağlanması, iltihaba neden olmuş ise antiiltihap ve antifibrinojenik etkileri olan ilaçlar reçete edilmektedir. Aynı zamanda doktorunuz belirli vitaminleri içeren ve karaciğerinizi koruyacak ilaçları da size reçete edecektir.

Karaciğer tedavisi eğer ilaç yolu ile mümkün olmuyor ve organ yetmezliği görünüyorsa, karaciğer nakli yapılması gerekecektir. Karaciğer yetmezliğinin tek tedavisi budur. Sağlıklı bir kişiden alınan karaciğer, hasta karaciğerin yerine eklenir. Zor bir operasyon değildir.

Karaciğer Yağlanmasının Bitkisel Tedavi Yöntemleri

Karaciğer yağlanması, çok ciddi bir rahatsızlıktır ve bitkisel yöntemler ile tedavi edilemez. Bu yöntemler sadece yağlanmasının sebep olduğu iltihabı azaltma ve yağlanmayı da engelleye yönelik olacaktır. Tüm bitkisel tedavi yöntemleri için mutlaka hekiminiz ile iletişim halinde olmanız gerektiğini de unutmayınız.

E Vitamini: E vitamini içeren besinler tüketerek, özellikle alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasındaki iltihaplanma ile savaşabilirsiniz. E vitamini, antioksidan özelliğe sahiptir. En çok madem, kabak çekirdeği, ceviz, fındık, ay çekirdeği, ıspanak, tere ve maydanoz içerisinde bulunmaktadır.

Yeşil Çay: Yağ yakımı özelliği ile bilinen ve aynı zamanda iltihaplara karşı da olumlu etki gösteren yeşil çay, alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının tedavisinde kullanılabilmektedir.

Kahve: Araştırmalar henüz tamamlanmamış olsa da, kahve içen kişilerde karaciğer yağlanmasının daha az görüldüğü bilinmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken ise kahvenin çok tüketilmemesi ve mutlaka şekersiz kullanılmasıdır.

Karaciğer Yağlanmasına Yakalanmamak İçin Ne Yapılmalıdır?

• Doğru beslenmelisiniz. Karaciğer yağlanmasına yakalanmamak için şekerlerden, işlenmiş ürünlerden ve yağ tüketiminden uzak durmanız çok önemlidir.
• Şeker hastalığınız bulunuyor ise hekiminizin çizdiği tedavi yolundan ve diyetten kesinlikle şaşmamalısınız.
• Alkol kullanmamalısınız. Alkol sadece karaciğer yağlanmasına değil vücutta birçok fonksiyon bozukluğuna da yol açmaktadır.
• Aşırı kilolarınızdan bir an önce kurtulmalısınız. Bunu kendi başınıza başaramıyor iseniz, bir diyetisyenden yardım almanız gerekmektedir.
• Her gün egzersiz yapmalısınız. Bu egzersizler, basit dahi olsa düzenli yapıldığı takdirde vücuttaki yağlanmayı azaltacaktır. En basitinden günde 30 dakikalık tempolu bir yürüyüş yapabilirsiniz.
• Kaliteli protein tüketmelisiniz. Bu proteini yağsız süt ürünleri, yağsız hindi eti, balık, yumurta, kurubaklagiller gibi besinlerden alabilirsiniz. Kırmızı et tüketimini sınırlamanız gerekmektedir.
• Karaciğer yağlanması olan kişiler, her türlü yağdan uzak durmalı ve eser miktarda tüketmelidir.
• Karbonhidrat kullanımı kısıtlanmalıdır. Rafine şekerler, diyet programından tamamen çıkarılmalıdır.
• Balık tüketimi önemlidir. Omega 3 oranı yüksek yiyecekler, vücut için bu aşamada çok önemlidir. Konserve balıklarda yüksek omega 3 bulunmaktadır. Her an balık pişiremeyeceğiniz için haftada 1 kere ızgara, 1 kere de konserve balıkları tüketebilirsiniz. Elbette konserve balıkların yağını süzmeyi ihmal etmeyiniz.
• Son olarak bol yeşillik, her sofranızda olmalıdır. Özellikle et tüketeceğiniz günlerde, vücudunuzu bol yeşillik ile destekleyiniz.