Lityum Zehirlenmesi Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Lityum toksisitesinin belirtileri genellikle kişinin kanında ve vücut dokularında ne kadar lityum bulunduğuyla ilgilidir.

Tipik olarak, daha yüksek kan lityum seviyeleri daha fazla ve şiddetli semptomlarla sonuçlanır. Bununla birlikte, semptomlar veya toksisite derecesi her zaman kan lityum seviyeleri ile ilişkili olmayabilir çünkü lityum hücrelerin içinde hareket eder ve serum seviyeleri sadece hücrelerin dışındaki lityumu ölçer.

Ayrıca, bazı insanlar lityumdan diğerlerine göre daha duyarlıdır.

Hafif veya orta derecede lityum toksisitesi olan kişiler tipik olarak aşağıdakileri içeren belirtiler yaşarlar:

• İshal
• Mide bulantısı ya da kusma
• Kas Güçsüzlüğü
• Titreme
• Uyuşukluk
• Hafif bir koordinasyon eksikliği
• Hafif seğirme veya spazmlar

Orta veya şiddetli lityum toksisitesi aşağıdaki belirtilere neden olabilir:

• Orta derecede karışıklık veya bilinç bozukluğu
• Çalkalama
• Karışıklık
• Kontrol edilemez tekrarlayan göz hareketleri
• Baş dönmesi
• Bulanık görme
• Kulaklarında çınlayan
• Kas sertliği, gerginlik veya ağrı
• İdrar çıkışını önemli ölçüde arttırdı
• Düşük tansiyon

Lityum zehirlenmesi, vücut dokularında veya kanında çok fazla lityum biriktiğinde ortaya çıkar.

Lityum, serotonin, norepinefrin ve dopamin gibi nörotransmiterler adı verilen beyin kimyasallarının dengesi üzerindeki etkileriyle ruh halini dengelemeye yardımcı olur.

Araştırmalar, lityumun birkaç farklı durumun tedavisinde etkili olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, çok dar bir terapötik endekse sahiptir, yani tedavi için ideal olanlara yakın dozajlarda zehre gelişebilir.

Bu nedenle, lityum alan kişilerin, örneğin, fazladan bir hap alarak veya vücudunda yeterince  su kalmama yoluyla hafif zehir geliştirmeleri nispeten kolay ve yaygındır.

Herkes lityum’a aynı şekilde cevap vermez, yani toksisiteye neden olan dozaj bireyler arasında değişebilir.

Bununla birlikte araştırmalar, lityum toksisitesinin litre başına 1.5 milliequivalent (mEq / l) civarında veya üstünde kan lityum seviyelerinde ortaya çıkabileceğini göstermiştir. Orta ila şiddetli vakalar tipik olarak 2,5 ila 3,5 mEq / l arasındaki seviyelerde gelişir.

Doz aşımı şiddeti ve bireysel tıbbi faktörlerin yanı sıra, lityum toksisitesi vakalarının çoğu, nasıl ortaya çıktıklarına bağlı olarak üç kategoriden birine girer:

Akut Lityum Zehirlenmesi

Bu tür bir toksisite, genellikle lityum almayan biri, yanlışlıkla veya kasıtlı olarak büyük bir doz aldığında ortaya çıkar. Akut toksisite genellikle derhal gastrointestinal semptomlara neden olurken, diğer semptomlar lityum önceden lityum depoları olmadan dokulara ve hücrelere ilerledikçe birkaç saat içinde gelişir.

Akut-kronik Lityum Zehirlenmesi

Kronik akut toksisite, düzenli olarak lityum alan bir kişi, yanlışlıkla, kasıtlı olarak veya yanlış doz aldığı için çok fazla aldığında ortaya çıkar.

Akut-kronik toksisite belirtileri, öncelikle kişinin normal dozuna kıyasla ne kadar daha fazla lityum aldığına bağlı olarak hafif ila şiddetli arasında değişebilir.

Kronik Lityum Zehirlenmesi

Kronik toksisite, uzun vadede lityum alan kişinin, vücutlarının lityumun ortadan kaldırılması veya emiliminde bir değişikliğe uğraması durumunda ortaya çıkar.

Bu değişiklikten genellikle diğer tıbbi durumlar, özellikle böbrek rahatsızlıkları sorumludur. Bununla birlikte, böbreklerde tuz yeniden emilimini arttıran faktörler de lityum yeniden emilimini artırabilir. Bunlar:

• Dehidrasyon ve elektrolit dengesizlikleri
• Ağır alkol tüketimi
• Düşük sodyum veya tuz kısıtlı diyetler
• Diüretikler
• Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar
• Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri
• Kalp yetmezliği
• Ateş
• İshal, bulantı ve kusma
• Aşırı terleme veya egzersiz

Kronik lityum toksisitesi olan kişilerde genellikle kan lityum seviyelerine karşılık gelmeyen semptomlar görülür. Bunun nedeni lityumun vücut dokularında birikmesidir.

Kronik birikim, belirtilerin kişinin lityum almayı bırakmasından sonraki gün, hafta hatta aylarca sürebileceği anlamına gelir, çünkü vücut dokularını terk etmek zaman alır.

Lityum, beyin ve böbreklerde en fazla birikme eğilimindedir. Tiroid, kemikler, kaslar ve karaciğerde daha az oranda oluşur.

Erken teşhis, doğru tanı ve etkili tedavi ile lityum toksisitesi vakalarının çoğu uzun süreli komplikasyon olmadan çözülür.

Bununla birlikte, ciddi lityum toksisitesi, özellikle beyincik koşulları olmak üzere kalıcı nörolojik hasar riski taşır.

Birisi belirtiler ne kadar uzun süre yaşarsa, uzun süreli komplikasyonlar yaşama olasılığı o kadar yüksektir.

Örneğin, kişi lityum almayı bıraktıktan sonra belirtiler 2 aydan fazla devam ederse, sinirleri koruyan lifleri parçalayabilen kalıcı nörotoksisite gelişme riski artar. Bu kalıcı nörotoksisite, geri dönüşümsüz lityum ile gerçekleştirilen nörotoksisite sendromu olarak bilinir.

Kronik lityum zehirlenmesi olan kişilerin, akut veya kronik akut vakaları olanlara göre daha ciddi komplikasyonlar geliştirme olasılığı daha yüksektir.

Böbreklerin işlevini veya idrara konsantre olma yeteneklerini bozan koşulları içeren böbrek zehirlenmesi, uzun vadede lityum kullanan insanlarda daha yaygındır.

Uzun süre lityum alan kişilerin, lityum tiroid hormonlarının üretimine ve salınmasına müdahale edebileceğinden, özellikle hipotiroidizm gibi tiroid koşulları geliştirme olasılığı daha yüksektir .

Nadir durumlarda çok ciddi vakalar veya ek sağlık koşullarının zorlaştığı durumlar -lityum zehirlenmesi de neden olabilir:

• Koma
• Kalp yetmezliği veya periferik kardiyovasküler kollaps
• Böbrek yetmezliği
• Nöbetler
• Ölüm