Nabız Nedir? Normal Nabız Kaçtır? Nasıl Ölçülür?

Nabız, kalp atış hızımızı gösteren değerdir. Kalbin 1 dakika içerisinde kaç kez attığını ifade eder. Kalp, kanı tüm vücuda pompalamak için sürekli bir çarpma halindedir. Kanın kalpten her çıkışı, damar duvarlarına bir basınç uygular ve bu da dışarıdan hissedilebilir. Kritik durumlarda kişinin hayatını kaybedip kaybetmediğini anlayabilmek için nabız ölçülür.

Sadece parmak ile de ölçülebilen nabız, evimizdeki dijital tansiyon aletleri ile de ölçülmektedir. Nabız, gün içerisinde sürekli değişkenlik gösterebilir. Sakin bir halde iken düşük atan nabız, heyecan veya kaygı gibi durumlarda bir anda yükselebilir. Bulunulan bölgenin sıcaklığı da nabzı etkileyen, etkenler arasındadır.

Nabız, olması gereken değerlerin üzerinde ise bu önemli bir hastalığın veya sorunun belirtisi olabilir. Nabzınız çok yüksekse veya sürekli değişkenlik gösteriyorsa, bir kardiyoloji uzmanından randevu almanız gerekecektir.

Nabız Nedir?

Nabız, kalbin 1 dakikada attığı vuruş sayısıdır. Kalp, yaşam boyunca hiç durmadan sürekli çalışan bir organdır. Temel prensibi ise kasılmak ve gevşemek üzerine kuruludur. Kanı her pompaladığı zaman, kan hızlı bir şekilde damar duvarlarına da basınç uygulayacaktır.

Nabız, her insanda farklı olabilir. Kimi insan ömür boyu 70 nabızla yaşarken, kimizi 90 ile yaşayabilir. Gençlerde genel olarak nabız daha yüksek değerlerde atmaktadır.

Uyku halinde iken kalp atış hızı düşer fakat yoğun bir fiziksel aktivite esnasında kalbimiz çoğu zaman maksimum seviyede çalışır. Burada kalbin amacı, hücrelere maksimum oksijeni, en hızlı şekilde göndermektir.

Nabız atışını etkileyen bazı faktörler bulunmaktadır. Örneğin şeker hastalığı, kalp sorunları ve kolesterol seviyesi, nabız atışını etkileyen en önemli faktörlerden bazılarıdır. Diğerlerini ise aşağıda listeliyoruz.

İlaç: Bazı adrenalin blokajı yapan ilaçlar, nabzı yavaşlatırlar. Bazı tiroid ilaçları da nabzı yükseltebilir. Bunlar sadece 2 örnektir, birçok ilaç nabız atışına etki edebilir.

Kilo: Aşırı kilolu insanların nabızları, daha yüksek olabilir. Bunun sebebi ise kalbin işinin daha zor olmasıdır zira kan göndermesi gereken alan çok geniştir. Bir süre sonra, obez insanlarda kalp büyümesi de gerçekleşebilir.

Ruh: Nabız atışımızı, ruh halimizde belirleyebilir. Endişeli, stresli, heyecanlı veya kaygılı olduğunuz durumlarda, kalp atışı ve nabız hızınız yükselebilir.

Sıcaklık: Sıcaklık yükselirse, kan daha fazla damarlarınıza pompalanır fakat burada ciddi bir artıştan söz edemeyiz.

Pozisyon: Eğer dinleniyorsanız veya uyuyorsanız, nabzınız düşer.

Sigara: Sigara kullanan kişilerin nabız atışları, kullanmayanlara göre daha yüksektir. Vücut herhangi bir fiziksel aktivite içerisinde olmasa dahi, durduk yere nabız yükselebilir.

Yaş: Yaş arttıkça, nabız hızı da düşer.

Dinlenme esnasında nabzın düşük olması, yüksek olmasından daha iyi olarak kabul edilmektedir. Burada, kalbin düzenli kan pompalamayı yapmak için çok çalışması gerekmediği sonucunu çıkarabiliriz.

Normal Nabız Kaç Olmalı?

Dinlenme kalp atışı hızı, fiziksel aktivite içerisinde olmadığınız ve oturur haldeyken ölçülen nabız hızına karşılık gelir. 10 yaş ve üzeri her bireyin kalp atış hızının 60 ile 100 arasında olması beklenir. Oturur halde iken kalp atışlarınız hissedilecek kadar güçlü atıyorsa, mutlaka bir doktora görünmenizde fayda olacaktır. Aşağıda yaşa göre normal nabız aralıkları kaç olmalı konusu aydınlatmak adına bir liste yapıyoruz.

• Yenidoğan bebek: 70-190
• İlk ay sonrasından 1. yaşa kadar: 80 – 160
• 1 ile 2 yaş arası: 80 – 125
• 3 ile 4 yaş arası: 80 – 115
• 5 ile 6 yaş arası: 75 – 115
• 7 ile 9 yaş arası: 70 – 110
• 10 yaş sonrası: 60 – 100

Maksimum sınırlar, dinlenme halinde geçerlidir. Yoğun fiziksel aktivite esnasında, kalp atış hızınız çok daha yukarıları zorlayabilir.

Spor yaparken, ulaşabileceğiniz maksimum kalp atış hızları da bulunmaktadır. Onları da aşağıda listeledik.

• 20 yaş: 200
• 30 yaş: 190
• 35 yaş: 185
• 40 yaş: 180
• 45 yaş: 175
• 50 yaş: 170
• 55 yaş: 165
• 60 yaş: 160
• 65 yaş: 155
• 70 yaş: 150

Bu değerler maksimum seviyeyi ifade etmektedir ve uzun süreli bu seviyelerde kalmak da tehlikelidir. Rutin spor halinde iken maksimum değerin, 50 atış altında kalmak güvenlidir. Örneğin 20 yaşında iseniz kalp atışınızın spor esnasında 150 civarında olması normal kabul edilir. Maksimum seviye 200’dür fakat burada yalnızca birkaç dakika kalabilirsiniz.

Nabız Nasıl Ölçülür?

Nabız ölçülmeden önce kişinin dinlenmiş olması önemlidir. Ruhsal olarak da sakin olması gerekir. Özellikle sabah kalktıktan 5-10 dakika sonra ölçülen nabız, gerçek dinlenme nabzını gösterecektir.

Nabız ölçülebilecek en iyi yet bilekler ve boyundur. Kasık, şakak ve ayak üst kısmından da ölçülebilir. Ölçmek için 60 saniyede hissedilen vuruş sayısı sayılmalıdır. Bu sayı, kalbin 1 dakikada attığı sayı ile eşit olacaktır. Tansiyon aleti ile ölçmek, çok daha kolay ve pratiktir.

Boyundan Nabız Nasıl Ölçülür?

Parmağınızı çenenizin altına ve nefes borunuzun yanına bastırın. İşaret ve orta parmağınızı, adeta bir pergel gibi boynunuza tutturmanız gerekecektir. Baş parmak burada kullanılmaz zira baş parmağın da kendine ait bir nabzı vardır. Nabzı bulamıyorsanız, parmaklarınızı hareket ettirin.

Bilekten Nabız Nasıl Ölçülür?

Sağ elinizin avucu yukarı bakmalı. Elinizin işaret parmağını bileğinizin iç tarafına ve baş parmağın tarafında olan bölgeye bastırın. Nabzı baş parmağı kullanarak ölçmeyin. Düzenli olarak bu şekilde kendi nabzınızı ölçebilirsiniz. Bu sayede birçok kritik durumun, erken teşhis edilmesini saplayabilirsiniz.

Yüksek Nabız Sebepleri Nelerdir?

Kalp atış hızının yüksek olmasını tanımlayan tıbbi terim taşikardi olarak bilinmektedir. İşte kalbimizin yüksek atmasına neden olabilecek faktörler.

• Sigara ve aşırı alkol tüketimi.
• Kafeinli içecekler.
• Yüksek ateş.
• Kansızlık.
• Fiziki aktivite.
• Kalp hastalıkları.
• Kalp dokularında oluşan hasarlar.
• Bazı ilaçlar.
• Uyuşturucu kullanımı.
• Yüksek tiroid.
• Mineral dengesizlikleri.
• Yüksek veya düşük tansiyon.
• Ruhsal durumlar, korku veya heyecan.

Yüksek Nabız Zararları Nelerdir?

Nabzın normalden yüksek olması, bir sağlık sorununa işaret edebilir. Kalp kaslarında veya kapaklarında bir sorun olabileceği gibi, kişide kansızlık, enfeksiyon veya akciğer sorunları gibi durumlarda mevcut olabilir.

Bazı insanların kalbi ise altında hiçbir sebep yatmamasına rağmen hızlı atar. Bu durum da, sağlık açısından sorun teşkil etmektedir.

Nabız eğer 120’yi geçiyorsa, kişide kalp hastalıkları ve felç gibi sorunların baş gösterme riski yüksektir. Yüksek nabza sahip kişilerde, ani kalp durması riski de yüksektir.

Kalp ritminizin yüksek olduğunu görüyorsanız, bir doktora başvurun ve EKG testi talep edin.

Yüksek nabız ile kalp krizi arasında da güçlü bir ilişki bulunmaktadır. Yapılan araştırmalarda, yüksek nabız sahibi olan kişilerin daha çok kalp krizi geçirdiği ve daha çok kalp hastalıklarına bağlı hayatını kaybettiği görülmüştür. Yüksek nabız, bir nevi kalbi yorarak normale göre daha erken yıpranmasına neden olmaktadır.

Yüksek Nabız Nasıl Düşürülür?

Hekim, öncelikle nabız yüksekliğine neyin neden olduğunu bulmalıdır. Bunun için bir dizi laboratuvar testi ve görüntüleme raporları talep edilecektir. Buna göre hekim, en verimli tedavi sürecine başlayacaktır.

Kalp atışını yavaşlatmanın en yaygın yöntemlerinden birisi vagal manevra teknikleridir. Bu manevralar ile beyinden, karna uzanan vagus sinirini tetikleyerek, kalp atış hızını düşürebiliyoruz. Bu yöntemlerden kısaca bahsedelim.

Soğuk duş almak kalp atış hızınızı düşürür. Dizlerinizi göğsünüze doğru çekerek, 1 dakika boyunca bu şekilde kalın. Özellikle kalp atışı yüksek çocuklarda işe yaramaktadır. Kusmak ve öksürmek de kalp atış hızını düşürür.

Valsalva manevrası da en çok bilinen yöntemler arasındadır. 10 saniye boyunca burnunuzu tutup ağzınızı kapatın. Bu şekildeyken dışarıya hava vermeye çalışın. Göğsünüzde vagus siniri bu şekilde aktive olacak ve kalp atış hızınız düşecektir. Bunu oturarak yapmanız daha etkili olacaktır.

Sinüs masajı ise sadece doktor tarafından uygulanabilecek bir yöntemdir.

Yukarıdaki tüm teknikler, doğru yapılmadığı takdirde tehlikeli olabilir. Doktorunuz ile bu konu hakkında iletişimde olmanız gerektiğini unutmayınız.

İlaç ile Kalp Atış Hızını Düşürme

Yukarıdaki manevralar ile sonuç alınamıyorsa, ilaç enjeksiyonu gerekebilir. İlaçlar mutlaka bir doktor gözetiminde verilmeli ve kullanılmalıdır. Nabız düşürücü ilaçlar enjeksiyon yöntemi ile veya hap şeklinde de kullanılabilmektedir.

Nabız düşürmek için kardiyoversiyon, kateter ablasyonu ve kalp pili gibi tekniklerde kullanılmaktadır. Çok ciddi nabız yüksekliği vakıalarında, cerrahi müdahalede gerekebilir.

Nabız Düşüklüğü Neden Olur?

Tıpkı nabız yüksekliği gibi nabız düşüklüğü de ciddi bir sorundur. Bu durumda kalp, hücrelere yeterli oksijeni gönderemiyor demektir. Beyin ve diğer organlara yeterli oksijen gitmemesi, ilk başlarda halsizlik ve hafıza sorunlarına yol açabilir. Bunun kronik hale gelmesi ise daha ciddi sorunları ortaya çıkarabilir.

Nabız düşüklüğünün başlıca sebeplerini aşağıda listeledik.

• Yüksek ateş.
• Uyku apnesi.
• Tiroid düşüklüğü.
• Kalsiyum dengesizliği.
• Potasyum dengesizliği.
• Doğuştan kalp sorunları.
• Kalp dokusu enfeksiyonu.
• Cerrahi operasyon sonucunda oluşan komplikasyonlar.
• Yaşlanma.
• Kal dokusu hasarı.
• Yüksek tansiyon.
• Psikiyatri ilaçları.

Nabız Düşüklüğü Nasıl Yükseltilir?

Doktor gerekli görürse, cerrahi operasyon seçeneğini sunabilir. Buna ek olarak kişinin yağlı beslenmeden ve sigaradan uzak durması, spor yapması ve fiziksel olarak güçlenmeye çalışması da kalp ritmini düzene sokabilir.

Yüksek tansiyonu kontrol altında tutmak, tuzsuz beslenmek ve yaşa uygun düzenli egzersiz yapmak, bu konuda dikkat edilmesi gerekenlerdir.

Nabız ile Tansiyon Arasındaki İlişki

Tansiyon, aslında kan basıncı demektir. Kanın, kan damarlarına uyguladığı kuvveti ifade eder. Nabız ise, bu kuvvetin dakikada kaç kere uygulandığını ölçer. Birisi adet, birisi ise gücü ifade eder. İki değer, sağlığımız için çok şey ifade etmektedir.

Nabız ile tansiyon, her zaman doğru orantılı olarak ilerlemez. Kalp atış hızının yükselmiş olması, tansiyonun da yüksek çıkacağını göstermez.

Fiziksel aktivitelerde sadece nabız artarken, heyecan gibi durumlarda hem nabız hem de tansiyon artabilmektedir. Fakat nabzı yüksek olan bireylerde, diğerlerine göre daha fazla yüksek tansiyon vakıasına rastlanılmaktadır.

Yüksek veya Düşük Nabzı Olanlar Ne Yapmalı?

Nabzın normal seviyelerde olması için dengeli beslenmeli ve düzenli olarak spor yapmalısınız. Sağlık kontrollerinizi düzenli olarak yaptırmalı, kolesterol ve tansiyon düzeylerinin normal aralıklarda olduğundan emin olmalısınız.

Stresli bir hayat yaşıyorsanız, stresten uzak olmaya çalışın. Alkol ve sigarayı bırakın, kafeini ise çok sınırlı tüketin. Kullandığınız ilaçlar da kalp atış hızınıza etki ediyor olabilir. Bir ilaç kullanımı sonrasında bu sorunu yaşadıysanız, doktorunuza danışın.

Hadi şimdi hemen nabzınızı ölçün ve çıkan değeri aşağıdan bize gönderin.

1 Yorum

Vural

1 Kasım 2019 09:33

Cevapla

Büyük 127
Küçük 89
Nabız 41

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorum

İsim *

E-posta *

İnternet sitesi