Öksürük Nasıl Gider? Öksürük İçin En Etkili Karışım

Öksürük, aslında kötü bir şey değil, tam aksine bizim savunma mekanizmamızın bir parçasıdır. Solunum yollarını toksik maddelerden ve enfeksiyonlardan koruyan balgamların atılmasını sağlayan bir reflekstir.

Öksürüğe, çok sayıda etken neden olabilir. Bunların başında sigara kullanımı ve buna bağlı olarak gelişen akciğer ve kalp hastalıkları gelmektedir. Sindirim sistemi ve sinir sistemi hastalıkları da, öksürüğü tetikleyebilir.

Öksürük, çoğu zaman basit bir belirti olsa da bazen ciddi hastalıkların göstergesi olabileceği için ciddiye alınmalıdır. Özellikle şiddetli öksürüklerin kendiliğinden geçmesi beklenmemeli, en kısa zamanda hekim kontrolüne girilmelidir.

Öksürük Neden Olur?

Soluduğumuz hava öncelikle burundan girer, daha sonra ise boğazdan geçerek bronşlara ulaşır ve nihayet akciğerdeki hava keseciklerine dolar. Öksürüğün görevi de, havanın geçtiği bu bütün yolları koruyarak, mukus salgısından ve zararlı maddelerden arındırmaktır.

Öksürük bir hastalık değil savunma mekanizması olarak kabul edilmelidir. Her öksüren kişi hasta olarak kabul edilmez. Çoğu zaman bir hıçkırık gibidir, sadece kronik hale geldiği zaman bir hastalık belirtisi olarak kabul edilmelidir. Günümüzde hastaneye en çok başvuranlar arasında öksürenler de bulunmaktadır.

Hızlı bir nefes almanın ardından, göğüs ve diyafram kasları kasılır ve akciğer içi basıncı artar. Bu da havanın ağızdan adeta patlarcasına ve çok yüksek hızda çıkmasına neden olur. Öksürük, istemli oluşabilse de çoğu zaman istemsiz ve beklenilmeyen bir anda oluşur.

Şimdi öksürüğe neden olan maddeleri listeleyelim.

• Sigara içmek.
• Hava yollarının temizlenmesi gereği.
• Akciğer, sindirim sistemi, sinir sistemi ve kalp hastalıkları.
• Solunum yolunda yabancı bir madde veya maddelerin kaçması.
• Mide reflüsü.
• Akciğer damarlarında pıhtı.
• Bronş enfeksiyonu.
• Akciğer sertleşmesi ve bunun neden olduğu hastalıklar.
• Akciğer kanseri.
• Verem
• KOAH
• Astım
• Zatürre
• Üst solunum yollarının enfeksiyon kapması
• Sinüzit
• Geniz akıntısı

Öksürüğe İyi Gelmeyen Şeyler

Bazı ilaçlar, öksürüğün şiddetini artırabilmektedir.

Egzersiz yapmak, özellikle astım kaynaklı öksüren hastalara iyi gelmeyecektir.

Çevreden solunan toz, parfüm, kirli hava ve deterjanlarda öksürüğün şiddetini artırır. Aynı şekilde soğuk hava solumak da şiddetli öksürüklere neden olabilir.

Ev tozu akarları, ev içi mantarları ve polenler de, bu konuda hassasiyeti olan kişilerin şiddetli öksürmesine neden olabilir.

Sigara kullanımı nedeni ile solunum yollarında mukus üretimi görülür ve bu da sık ve şiddetli öksürüğe neden olabilir.

Grip ve nezle gibi hastalıkların da, öksürük ile kuvvetli bir ilişkisi vardır. Grip ve nezle, virüs kaynaklı oluşan hastalıklardır ve üst solunum yollarını tutarlar. Bunun sonucunda boğaz ağrısı, burun akıntısı, halsizlik, hapşırık ve geniz akıntısı gibi belirtiler görülebilir. Hastalık ilerlemiş ise ateş belirtisi de ortaya çıkar. Grip çok daha güçlü bir hastalıkken, nezle de daha çok burun akıntısı görülür.

İki hastalıkta da geniz akıntısı nedeni ile öksürük görülebilir.

Öksürük en çok alerji ve astım hastalarında görülmektedir. Tekrarlayan öksürük ve nefes darlığı, astım hastalarında görülür ve astım kronik bir solunum yolu hastalığıdır. Astımdaki öksürükler, atak halinde ortaya çıkabilir. Hatta bazı astım hastalarının tek şikayeti de öksürmek olabilmektedir.

Astım hastalarının öksürüğü çoğu zaman kuru öksürük şeklinde gerçekleşir. Sabah saatlerinde daha çok görülür.

Alerji de öksürüğü tetikleyen önemli etkenler arasındadır. Özellikle bahar aylarında havada çok fazla polen bulunması, polene karşı hassas olan kişilerde çoklu öksürüklerin arka arkaya gelmesine neden olabilir.

Öksürük ve Hastalıklar Arasındaki İlişkiler

Öksürük için tehlike süresi 3 haftadır. Eğer bir öksürük, 3 haftadan kısa sürüyorsa, muhtemelen üst solunum yolu enfeksiyonu kaynaklı gerçekleşiyordur ve tedavisi kolaydır.

Kısa süreli olmasına rağmen balgamlı öksürük geliyorsa, zatürre KOAH ve hatta kalp yetmezliği belirtisi dahi olabilir. Balgamlı öksüren kişiler, mutlaka hastaneye gitmeli ve tanı istemelidir.

Öksürük eğer 2 aydan uzun sürüyorsa verem tehlikesi olabilir.

Öksürük, yatar yatmaz tetikleniyorsa, kişinin geniz akıntısı var demektir.

Kalp yetmezliğinde ise genelde öksürük, yattıktan birkaç saat sonra çıkar.

Öksürük genelde sabaha karşı başlıyor ise astım kaynaklı olabilir.

Yemeklerden sonra veya yattıktan sonra balgamsız öksürük varsa, mide reflüsü riski olabilir.

Öksürük Çeşitleri Nelerdir?

Öksürük, herkeste aynı şekilde ortaya çıkmaz. Öksürüğün şiddetini ve türünü de, altında yatan nedenler belirleyecektir. Öksürüğün kronik olarak kabul edilmesi için 2 aydan daha uzun süredir sürüyor olması gerekmektedir.

Balgamlı öksürük: Sağlıklı her insan balgam üretir. Bu üretim aşırı miktara ulaşırsa, öksürük yolu ile vücut bunu dışarıya atar. Buna da balgamlı öksürük denmektedir. Balgamlı öksürükler; KOAH, akciğer kanseri, kalp yetmezliği, zatürre ve verem habercisi olabilir.

Kuru öksürük: Balgamsız olan öksürük türüdür. Sık sebepleri arasında geniz akıntısı, mide reflüsü, astım ve sigara kullanımı bulunmaktadır. Bazı ilaçların da kuru öksürüğe neden olduğu bilinmektedir.

Alerjik öksürük: Astım ve alerjik riniti hastalığına sahip kişilerde görülür. En sık sebebi ise toz, mantar ve polenlerdir. Evcil hayvan bakan kişilerde de görülebilmektedir. Alerjik öksürüklerin tetiklenme sebebi, her bireye göre farklılık gösterebilmektedir.

Psikolojik öksürük: Hiçbir fiziksel neden olmamasına rağmen kişinin tamamen psikolojik olarak öksürme refleksi yapması ve boğazını temizlemesi isteğinden kaynaklanır. Ancak psikoterapi ile tedavi edilebilir. Özellikle kişi heyecanlandığı zaman daha çok öksürmeye çalışır.

Çocuklar Neden Öksürür?

Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi öksürük bir hastalık değil tam aksine vücudun kendi solunum yollarını temizleme çabasıdır. Her çocuğun günde 15-20 kere öksürmesi gayet normaldir. Çocuklarda kronik öksürük, yetişkinlere göre daha farklı hastalıkların da belirtisi olabilir.

Yetişkinlerde 2 ayı geçen öksürükler kronik olarak kabul edilirken, çocuklarda bu süre 1 aydır. Çocuklar genel olarak üst solunum yollarının enfeksiyon kapması nedeni ile öksürürler.

Konuşamayan çocukların boğazlarına bir nesne kaçtığından da şüphe duymak da fayda vardır. Yen doğan bebeklerde görülmesi ise kalıtsal hava yolu yapısı bozukluğundan gerçekleşebilir.

Çocuklarda Öksürük Nasıl Geçer?

Türkiye’de antibiyotik kullanımı çok yaygın, bu nedenle basit bir öksürükte dahi birçok aile çocuklarına antibiyotik vermektedir. Bu çok zararlı ve gereksiz bir durumdur.

Öksürük, aileleri endişelendirse de çoğu zaman tehlikesizdir. Çoğu zaman birkaç hafta içerisinde hastalık kendiliğinden geçer. Elbette ateş ve öksürüğün geçmemesi durumunda mutlaka doktor gözetimine girilmelidir. Özellikle astım olan çocuklar, ilaçlarını düzenli olarak kullanmalıdır.

Öksürüğün giderilmesi, aslında iyi bir şey değildir. Öksürük, vücudun doğal bir savunma mekanizmasıdır. Öksürük önleyici ilaçlar kullanmak yerine, öksürüğün neden kaynaklandığını anlamak gerekmektedir. Doktora danışmadan, hiçbir öksürük ilacı kullanılmamalıdır.

Yaşlılarda Öksürük Neden Olur? Tedavisi Nedir?

Yaş ilerledikçe insanların solunum kasları zayıflar ve öksürük refleksi de doğal olarak zayıflar. Bu durum solunum yollarında bulunan virüslerin ve yabancı maddelerin dışarıya atılmasını zorlaştırır. Bu da daha fazla öksürük çabası demektir.

Soluk borusuna yiyecek ve içecek kaçması, yaşlılarda daha sık görülmektedir. Bu da solunum yollarında ortaya çıkan enfeksiyonların ilk sebeplerinden bir tanesidir. Yaşlı insanlarda uzun süreli öksürükler görünüyorsa, bu akciğer kanseri hastalığının da belirtisi olabilir.

Öksürük İçin Ne Zaman Hastaneye Gidilmeli?

• Eğer öksürük, 3 haftadan uzun süredir devam ediyorsa.
• Öksürük ile beraber kanlı balgam, nefes darlığı ve göğüs ağrısı yaşanıyorsa.
• Öksürük ile beraber kilo kaybı, ses kısıklığı, boyunda şişlik ve yutma güçlüğü görülüyorsa hemen bir doktor gözetimine gidilmelidir.

Öksürük Nasıl Tedavi Edilir?

Öksürük bir hastalık olmadığı için öncelikle altında yatan sebep çok iyi tespit edilmelidir. Özellikle uzun süren öksürükler, ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir ve ciddiye alınmalıdır. Öksürüğün nedeni bilinmeden ilaç kullanarak onu baskı altına almaya çalışmak, çok büyük bir hata olabilir.

Öksürük, kronik hale geldiğinde yaşam kalitesini de bozabilir. Doktor uygun görürse, öksürüğün şiddetini azaltacak bir ilaç mutlaka reçete edecektir.

Geçmeyen Öksürüğe Ne İyi Gelir?

Geçmeyen bir öksürüğe tutulmuş iseniz en kısa zamanda doktora başvurmalısınız. Sigara içmek veya sigara içilen ortamlarda sürekli vakit geçirmek de geçmeyen öksürüğe neden olabilir. Sigara tiryakileri, sigarayı bıraksalar dahi 3 ay boyunca öksürükler devam edebilir. Vücut kendisini temizleme sürecine girmiştir ve en fazla 6 ay içerisinde bu süreci tamamlayacaktır.

Öksürüğün altında bir neden yatmıyor ve tamamen psikolojik ise terapi yöntemleri denenmelidir.

Solunum yollarına bir nesne kaçması nedeni ile öksürük durumu söz konusu ise çok şiddetli öksürmek nesnenin dışarıya çıkarılmasını sağlayabilir. Eğer halen nefes yolu açılmamış ise ilk yardım manevraları ile hastanın solunum yolu açılmalıdır.

İlk olarak sırta iki kürek kemiği arasına 5 kez el ayası ile şiddetli bir şekilde vurulur. Cisim çıkmamış ise Haimlich manevrası uygulanır.

Bir el yumruk yapılarak hastanın arkasına geçirilir. İki el ile kaburgaların birleştiği yerin en altındaki bölgeye 5 kez sert bir şekilde baskı yapılır.

Su içmek ve ılık duş da, öksürük nöbetlerine iyi gelmektedir. Boğazı ıslak tutmak, öksürüğün solunum yollarında yaratacağı tahribatın da önüne geçmiş olacaktır.

Yaşanılan ortamın sık havalandırılması, nemli olması, polene maruz kalmamış olması ve parfüm gibi ağır kokulardan arınmış olması da, öksürük şiddetinin azalması adına önemlidir.

Öksürüğün Bitkisel Tedavisi

Öncelikle belirtmek isterim ki, öksürüğü kesmek size zarar verebilir. Öncelikle doktora giderek, öksürüğün altında önemli bir neden olmadığını öğrenmeniz gerekecektir.

Nane, bal, zencefil ve ananas öksürüğe iyi gelmektedir. Balı sıcak süt ile tüketebilirsiniz. 1 yaş altındaki çocuklar kesinlikle bal tüketmemelidir.

Taze zencefili ise yine balla tüketebilir veya suda kaynatıp üzerine biraz limon sıkarak da tüketebilirsiniz. Tadı pek güzel olmasa da, taze zencefil çiğnenerek tüketildiği zaman da öksürük üzerinde olumlu etki göstermektedir.

Ananas ise öksürük üzerindeki etkileri en az bilinen besindir. Suyu veya meyvesi içerisinde bulunan bromelain maddesi sayesinde, öksürük baskılanmaktadır. Aynı zamanda öksürüğe neden olan balgamın da dışarıya atılmasına yardımcı etkisi bulunmaktadır. Ananas içerisinde bulunan bromelain maddesi için takviye ilaçları da eczanelerde mevcuttur, doktor önerisi ile kullanılabilir.

Sürekli Öksüren Kişilere Öneriler

• Sigarayı kesinlikle bırakın. Sadece sigara değil nargile veya puro gibi tüm tütün içeren ürünler, solunum yollarında çok büyük tahribatlara yol açmaktadır.
• Ellerinizi sık sık yıkayın ve yatağa mutlaka tertemiz girmeye çalışın.
• Reflünüz var ise uyurken başınızı yüksekte tutun ve yatağa gitmeden en az 2 saat önce yeme içmeyi kesin.
• Hasta olan kişilerden uzak durmaya çalışın, gerekirse durumunuzu kibarca söyleyin.
• Yaşadığınız ve vakit geçirdiğiniz ortamı nemlendirin ve çok sık havalandırın.
• Bol sıvı tüketin, günde en az 2 litre su için. Balgamın çok rahat atılmasını sağlayacaktır.
• Öksürüğün tanısını mutlaka bir doktora koydurun. Öksürüğün altında yatan ciddi bir hastalık varsa, yukarıda yazılanlardan ziyade bu hastalığın tedavi sürecinin başlatılması gerekecektir.

Öksürük hakkındaki sorularınızı merakla bekliyoruz.