Parkinson Tedavisinde Kullanılan İlaçlar – Parkinson Hastalarına Öneriler

Beyindeki dopamin üreten hücrelerin hasar görmesi ve zamanla yok olması, parkinson hastalığına neden olmaktadır. Hastalığın belirtilerinin nedeni, dopamin hücrelerinin artık olmayışıdır. Parkinson hastalığının en yaygın belirtileri arasında hareketlerde yavaşlama, kas sertliği ve titreme görülmektedir.

Günümüzde hastalığın kesin bir tedavisi olmasa da, ilaçlar kullanılarak semptomlar hafif hale getirilebilmektedir. İlaç tedavilerindeki amaç, hastanın hayat kalitesini artırmak ve kendi başına işlerini yapabilmesini sağlamaktır.

Tedavilerde beyindeki dopamin sayısının artırılması da amaçlanır. Hastanın yaşam kalitesini koruması için ilaçları düzenli olarak alması önemlidir. Hasta eğer ilaç tedavisine olumlu cevap vermiyorsa, cerrahi operasyon gündeme gelebilir. Cerrahi operasyonlarda, en yaygın olarak beyne pil koyma işlemi yapılmaktadır.

Parkinson hastaları, kendileri de kaliteli bir hayat yaşayarak yaşamlarını daha iyi hale getirebilirler. Örneğin düzenli egzersiz yapmak ve iyi beslenmek, semptomların hafiflemesine ve hastanın kendisini daha iyi hissetmesine neden olmaktadır.

Parkinson Hastalığında İlaç Tedavisi

İlaç tedavisi, parkinson hastalığının tedavisindeki en önemli aşamadır. Hastalığın tedavi sürecini belirlemede, hastanın yaşı ve genel sağlık durumu da dikkate alınmalıdır.

Tedavi uzun sürebilir ve ilaçlara bağlı olarak yan etkiler ortaya çıkabilir. Bu nedenle her hastaya, aynı ilaç tedavisi uygulanamaz. Her hastanın öyküsü farklıdır ve tedavi süreci de farklı olacaktır. Fakat ana amaç değişmez. Tedavi sürecindeki ana amaç, beyinde azalan dopamin maddesini artırmaktır.

İlaçların aniden kesilmesi, hastanın hayatını dahi tehdit edebilir. Süreçte doktor kontrolleri çok önemlidir.

Parkinson Tedavisinde Kullanılan İlaçlar

Hastalığın en önemli tedavi sürecinin ilaçlar ile yapıldığını belirttik. Şimdi alt başlıklar halinde bu ilaçların neler olduğunu anlatalım.

Levodopa

Tüm dünyada Parkinson hastalığının tedavisinde en çok kullanılan ilaçtır. Özellikle hastalığın etkisi olan yavaş hareketleri giderir ve kasların üzerindeki gerginliği alır. Beyin üzerinde etkisi midede parçalandığı için düşüktür. Doktorlar, bu parçalanmayı engelleyecek ilaçları da reçete edeceklerdir.

İlaç aç karnına, yemeklerden önce tüketilmektedir. İlk başlarda hekimler düşük doz önerecek, daha sonra dozu yükseltecektir. Levodopa içeren ilaçlardan bazıları Madopar, Sinemet, Stalevo ve Duodopa olarak bilinmektedir. Duodopa jel kıvamındadır ve ilaç cerrahi operasyon ile onikiparmak bağırsağına yerleştirilir. Bu işlem, Levodopa’nın etkisini artık yitirmesi nedeni ile yapılır. Özellikle yutma zorluğu yaşayan parkinson hastaları üzerinde uygulanması zorunludur.

Levodopa’nın yan etkilerini azaltmak ve etkinliğini artırmak için doktorlar entakapon, tolkapon, razajilin, selejilin, piribedil, pramipeksol, ropinirol ve kabergolin gibi ilaçları da reçete edebilirler.

Antikolinerjikler

Bu ilaçlar, kişideki kas sertliğine ve titreme belirtisine karşı çok etkilidir. Yan etkileri kuvvetli olduğu için yaşlı hastalardan ziyade genç parkinson hastalarında kullanılmaktadır. Biperiden, bornaprin ve triheksifenidil, en yaygın olarak kullanılan türleridir.

Amantadin

Beyindeki dopamin sentezini artıran bir ilaç türüdür. Uzun süre levodopa kullanan kişilere verilir. Erken evredeki hastalara da doktor tarafından önerilebilir. Dozunu mutlaka doktor ayarlamalıdır. Uyku sorunlarına yol açması, bilinen en yaygın yan etkisidir.

Parkinson İlaçlarının Yan Etkileri

İlaçları ilk kullanımda kişi baş dönmesi, bulantı, halsizlik ve düşük tansiyon gibi sorunlar ile karşı karşıya kalabilir. Uzun dönem kullanımlarda ise halüsinasyon, istemsiz kas kasılmaları, vücutta kıvrılmalar ve hezeyanlar ortaya çıkabilir.

Parkinson Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Parkinson hastalığında ilk tedavi seçeneği her zaman ilaç tedavisidir. Eğer hasta ilaç tedavilerinden sonuç alamazsa, ancak o zaman ameliyat söz konusu olacaktır. Cerrahi müdahale, zannedilenin aksine parkinson hastalığını tamamen ortadan kaldırmaz.

Ameliyat sonrasında hastanın titreme, hareketlerinde yavaşlama ve istemsiz hareketlerinde azalma görülebilir. Ameliyatın amacı da hastanın yaşam kalitesini artırmaktır. Ameliyat sonrasında ilaç kullanımı devam edebilir.

Ameliyat kararı, uzman bir nörolog ve beyin cerrahı tarafından ortaklaşa alınmalıdır. Bazı durumlarda uzman bir psikiyatristin de onayı istenebilir. Ameliyat, beyin cerrahı tarafından yapılır ve sonrasında takiplerini uzman bir nörolog yapar.

Parkinson Hastalarına Beyin Pili

DBS olarak da bilinen Derin Beyim Stimülasyonu, parkinson hastalığının olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak için cerrahi operasyon ile beyne eklenen bir aparattır. Beyin bölgesine küçük bir delik ile girilir. Lokal anestezi ile uygulanan bir yöntemdir, hatta hasta ameliyat sırasında konuşturulur.

Aşağıdaki videoda bir parkinson hastasının, ameliyat sırasında nasıl konuştuğunu görebilirsiniz.

Elektrotlar yerleştirildikten sonra hasta genel anesteziye alınır. Köprücük kemiğine pil yerleştirilir. Bu pil, beyne elektrik darbeleri gönderir.

Bu darbeler de parkinsona neden olan sinyalleri bloke eder. Her hasta için aynı pil takılmaz, uyarı frekansları hastalığın şiddetine göre ayarlanır. Pil, hasta tarafından kapatılıp açılabilir. Ayarları değiştirilebilir. Pilin ömrü 4 ile 10 yıl arasında değişmektedir. Yenilenmesi kolaydır.

Parkinson Hastalarına Beslenme Önerileri

• Parkinson hastalığında beslenme düzeni çok önemlidir. İlaç kullanımı yoğun olacağı için hastanın özetle kendisine iyi bakması gerekir.
• Parkinson hastalarının bol su içmesi gerekir. Bu sayede hastalıkta çok görülen kabızlıktan kurtulurlar.
• Az ve sık yemek yeme önemlidir. Sağlıklı ve düzenli beslenerek, yaşam kalitenizi yükseltebilirsiniz.
• Aşırı kilo, hastalığı tetikleyebilir. Düzenli egzersiz yapmaya önem veriniz.
• Stresten uzak durunuz. Bol bol meyve ve sebze tüketiniz, kırmızı eti daha az tüketmeye çalışınız.

Omega-3, Bakla, E vitamini ve C vitamini parkinson hastaları üzerinde olumlu etkiler göstermektedir. Bakla içerisinde doğal levodopa maddesi bulunmaktadır. Tek başına kullanımı etkili olmasa da madopar ve sinemet gibi ek ilaçlar ile birlikte çok etkili olabilmektedir. Çok aşırı tüketimi, zehirlenmeye yol açabilir.

Parkinson Hastaları Ne Kadar Yaşar?

Hastalık, ölümcül değildir fakat genel görüşe göre hastalık, kişinin ömrünü birkaç yıl azaltmaktadır. Bunun nedeni ise ileri yıllarda ortaya çıkan yutma güçlüğüne bağlı olarak akciğer enfeksiyonlarının ortaya çıkmasıdır.

Parkinson Hastalarına Öneriler

• Dengeli beslenin, bir diyetisyenden yardım alabilirsiniz.
• Düzenli egzersiz yaparak, ruh halinizi daha iyi tutabilir ve kas sertliğini azaltabilirsiniz.
• İlaçlarınızı ve rutin doktor kontrollerinizi azaltmayın.
• Müzikli ve egzersizli terapilere katılın.
• Konuşma terapilerine katılın.
• Cinsel hayatınızda aksamalar olabilir, bu konuda profesyonel destek alın.
• Kamış kullanarak, titreme ile dökülen içecek derdinden kurtulabilirsiniz.
• Parkinson kaşıkları, titremeye bağlı yeme sorunlarını gidermektedir.
• Şarjlı diş fırçası kullanın.
• Banyo ve tuvalete kolluk taktırarak, düşme riskinizi düşürün.
• Evde düşmeye neden olabilecek zemin eşyalarını ortadan kaldırın.
• Ayakta banyo yapmayın, bir tabure kullanın.

Parkinson hastalığına dair hayat öykünüzü bizimle paylaşır mısınız? Ayrıca sorularınız varsa, çekinmeden bize yöneltebilirsiniz.