Selenyum Faydaları ve Zararları

Bağışıklık sisteminin, tiroid bezinin ve DNA fonksiyonlarının düzgün bir şekilde çalışması için kritik görevler alan Selenyum, antioksidan özelliğine sahip bir mineraldir. Bu özelliği sayesinde vücuttaki hücre yenilenmelerine yardımcı olur ve yaşlanmayı geciktirir. Antioksidan özelliği sayesinde vücutta oluşan iltihaplı ve enfeksiyon kaynaklı hastalıklar ile de savaşmaktadır. Aynı zamanda üreme sistemleri, beyin sağlığı ve kalp damar hastalıklarının yaşanmaması adına da vücutta olumlu faaliyetlerde bulunan bir mineraldir.

E vitamini eksikliğinde onun yerine geçebilen Selenyum, saçların ve tırnakların daha kuvvetli olmasını da sağlamaktadır. Eksikliği gibi fazlalığı da zararlı olan Selenyum hakkında çok detaylı bilgileri, yazımızın devamında bulacaksınız.

Selenyum Nedir?

Vücudumuz tarafından üretilemeyen bir mineral olan Selenyum, ancak dışarıdan yani besinlerden alınabilmektedir. Vücudumuzun ciddi miktarlarda selenyuma ihtiyacı yoktur. Tükettiğimiz besinlerdeki selenyum minerali, birçok büyük kas grubumuzda depolanmakta ve ince bağırsak tarafından emilerek, hücrelere veya gerekli bölgelere gönderilmektedir.

Serbest radikallerin yol açacağı hastalıklardan bizi korur ve bunu da vücutta bulunan proteinle birleşerek yapar.

Serbest radikallerin ne olduğunu merak ediyorsanız bağışıklık sistemini güçlendirmek isimli yazımızı okuyabilirsiniz. Selenyum’un en kritik görevi ise glutatyon enzimini çalıştırmasıdır. Bu sayede vücuttaki hormonlar daha sağlıklı salgılanır, tiroit bezi fonksiyonları düzenli işler ve vücut yaşlanması yavaşlar. Sperm hücrelerini desteklediği için üreme sistemi daha iyi çalışır ve yukarıda bahsettiğimiz gibi bağışıklık sistemini de güçlendiren selenyum, kanser hücrelerinin vücutta ortaya çıkmasını zorlaştırır. Kemoterapinin yan etkilerinin kişide yaptığı etkiyi düşürmek için de selenyum kullanılmaktadır.

Selenyum Faydaları Nelerdir?

Bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasını sağlayan selenyum, birçok virüsü daha oluşum aşamasındayken yok eder. Vücuttaki oksidatif seviyesini düşüren mineral, bu sayede yaşlanmayı engeller. Birçok iltihaplı hastalıkla aktif olarak savaşır ve DNA hasarlarına karşı kişiyi korur. Bunlara ek olarak;

• Kepek oluşumunu ve cilt döküntülerini önler,
• Yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlar,
• İltihapların azalmasına sebep olur,
• Kadınlarda rahim ağzı kanseri riskini düşürür,
• Hepatit C ve Grip gibi enfeksiyon hastalıklarında olumlu etki verir,
• Hücrelerin yaşlanmasını engeller,
• Saç gelişimi için destek verir,
• Tiroit bezini aktif olarak çalıştırır,
• Vücuttaki antikor üretimini destekler,
• Astıma iyi gelir,
• Ambalajlı ürünlerin sebep olduğu kanserojen etkiyi azaltır.

Selenyum eksikliği, tiroid bezinin de düşük seviyede çalışmasına sebep olur. Bu da kişide düşük enerji, halsizlik ve sürekli uyku isteği gibi durumlara neden olabilir. Eksikliğin uzun süreli devamında ise tiroid bezinde iltihaplar ortaya çıkması muhtemeldir.

Yaş ilerledikçe vücuttaki selenyum miktarı da doğal olarak düşmektir. Yaşlanmanın en büyük sebeplerinden birisi budur ve yapılan araştırmalara göre ileri yaşlarda Alzheimer hastalığına yakalanmanın sebebinin de, selenyum eksikliği olduğu görülmüştür. Yaş ilerledikçe, alınan selenyum miktarına dikkat etmek daha büyük önem arz etmektedir.

Selenyum iltihaplara karşı mücadele eden bir mineral olduğu için kan akış hızını da doğal olarak artırmakta ve trombositlerin birikmesini engellemektedir. Bu da doğal olarak sağlıklı bir kalp ve damar sistemini ortaya çıkarmaktadır. Selenyum eksikliği kardiyovasküler hastalık riskine yol açabilmektedir. Antioksidan özelliği ise neredeyse tüm kanserlerin oluşumunu engellemektedir. Kansere yakalanmış kişilerde ise hastalığın şiddetini azalttığı bilinmektedir.

Günlük Selenyum İhtiyacı Nedir?

Sağlıklı bir erkek için günlük selenyum ihtiyacı 70 mikrogram, bir kadın için ise 60 mikrogramdır. Bu rakamlar, kişinin fiziki ölçülerine göre +20 veya -20 mikrogram değişebilmektedir. Günlük ihtiyacın 2 katını geçmedikçe fazlası sorun olmamakta ve büyük kas gruplarında depolanmaktadır. Çocuk yaşta bu değerler yarı yarıya düşmektedir.

Selenyum Nelerde Vardır?

Meyve ve sebzelerin ekildiği her toprak, belli bir miktarda selenyum içermektedir. Bu miktar, meyve ve sebzelerin içerisindeki selenyum miktarını da belirleyecektir. Selenyum en çok aşağıdaki besinlerde bulunmaktadır.

• Hindi: Selenyum mineraline ulaşmanın en kolay ve ucuz yolu, hindi eti tüketmektir. 100 gramında 30 mikrogram selenyum bulunur. Yani 300 gramlık bir hindi göğüs eti, günlük selenyum ihtiyacımızı fazlası ile karşılamaya yetecektir.
• Balık: Somon ve orkinos balığında yüksek miktarda selenyum bulunur. Bu balıkların 100 gramında 200 mikrogram civarında selenyum bulunmaktadır. Balıklara ek olarak karides ve istiridye içerisinde de yüksek oradan selenyum bulunur.
• Tam Tahıllı Ürünler: Erişteler, tam tahıllı makarnalar ve tam buğday ekmeklerinde de günlük ihtiyacımızı karşılamaya yakın selenyum bulunmaktadır. 1 tabak makarna da, 30 mikrogram civarında selenyum bulunmaktadır.
• Brezilya Fındığı: Selenyum açısından en zengin meyvedir. Günde 2-3 adet tüketilmesi, günlük ihtiyacı karşılamaktadır.

Bu besinler öncelikli olsa da, selenyum doğadaki birçok besinde bulunur. Yeni doğan bebekler ise mucizevi anne sütü sayesinde, günlük selenyum ihtiyaçlarını sorunsuz bir şekilde karşılarlar.

Selenyum Eksikliği Belirtileri

Vücuttaki selenyum eksikliğini görmek için kan veya saç testi yaptırılabilmektedir. Bu sayede eksiklik onaylanmış olur ve acil takviye yapılır. Selenyum, insan vücudu için vazgeçilmez bir mineraldir ve mutlaka düzenli tüketilmesi gerekir. Eksikliğinde bazı hastalıklar direkt olarak ortaya çıkar ve bazıları da dolayılı olarak uzun vadede kendini gösterir. Selenyum eksikliği belirtileri ise şunlardır;

• Tiroid yetersizliği
• Kısırlık
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması
• Tırnak beyazlamaları
• Yüksek kolesterol
• Saç dökülmesi
• Ruhsal çöküntü
• Halsizlik
• Güçsüzlük

Selenyum eksikliğinde kanser ve nörolojik hastalıklara yakalanma riskinde artış görülmektedir.

Selenyum Zararları Nelerdir?

Selenyumun fazla tüketilmesi, vücutta selenyum toksisitesine sebep olur. Her besinde çok az miktarda olduğu için çok nadir gerçekleşir. Bu durum ancak günde 300-400 mikrogram selenyum tüketebilen insanlarda gerçekleşir. Besin tüketerek bu toksisitenin oluşması çok zordur, genelde selenyum takviyesi alan kişilerde rastlanır. Fazla selenyum alınması durumunda, kişide;

• Kısmi felç
• Tüm vücutta karıncalanma hissi
• Kas ağrıları
• Deri dökülmeleri
• Titreme
• Mide bulantısı
• Diş eti ağrısı
• Ağızda kötü koku
• Saç ve tırnak dökülmesi
• Baş Dönmesi

gibi durumlar görülebilmektedir. Çok aşırı selenyum yüklenmeleri ise böbrek yetmezliği, kalp krizi ve hatta ölüm ile sonuçlanabilir.

Hayatınızda hiç Brezilya fındığı yediniz mi? Tavsiye eder misiniz?