Stent Nedir? Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Etmeli?
Stent, aslında tel bir kafesten ibarettir. Genellikle metallerden üretilen bu kafesler, aynı zamanda genişleyebilen özelliğe de sahiptir. Amacı ise damarlardan kan akışının sorunsuz sağlanabilmesidir. Halk arasında bu operasyon ‘stent takılması‘ olarak bilinir. Zannedilenin aksine stent, cerrahi bir operasyon ile takılmamaktadır. Küçük bir kesikten damar yolu açılır ve tıkalı damarlara stent takılır. Kısaca, tıkalı damar tespit edilir ve bu küçük kafes ile damar genişletilerek, kan akışının önündeki engel uzun vadeli kaldırılmış olur.
Anjiyografi işleminde tıkanıklık olan damar belirlenir ve bu tıkanıklık alanlarına balon anjiyoplasti işlemi uygulanır. Damar önce genişletilir, sonra tıkanıklık giderilir ve tekrar tıkanmaması için stent takılır.
Balon Anjiyoplasti Nedir?
Tıkanan veya daraldığı için kan akışını sınırlayan damarlar, bu yöntem ile genişletilir ve soruna çözüm aranır. Balon kataterler ile damarlar genişletilir ve daha sonra gerekirse stent takılır. Bu yöntem her hastada uygulanamamaktadır, hekimin işlem öncesinde hastanın damar yapısını kontrol etmesi zorunludur.
Balon damara sokulduktan sonra içine bir tel sokulur ve tıkanık olan bölgeye ulaşılır. Dar veya tıkalı bölgede balon şişirilir ve kan akışını engelleyen sorun ortadan kalkar. Kan akışı sorunsuz olarak devam edince, balon tekrar çıkarılır.
Stent Neden Takılır?
Sağlıklı bir yaşam için vücudumuzun tamamına kan akışı sağlanmalıdır. Bazı durumlarda damarlarımız tıkanabilir ve bu da bir süre sonra o bölgede işlev bozukluklarına yol açacaktır. Damar tıkanıklığı tespit edilen bölgelere öncelikle balon dilatasyon ile genişlik sağlanır ve daha sonra stent takılır. Stent takılmasa da kan akışı sağlanacaktır fakat bir süre sonra damarın tekrar daralma ihtimali de yüksektir. Tekrar daralma ve ikinci bir operasyon riskini ortadan kaldırmak için stent takılır.
Stent Kimlere Takılır?
- Böbreği besleyen atardamarlarda tıkanıklık yaşayan kişilere.
- Beyni besleyen atardamarlarda tıkanıklık yaşayan hastalara. Bu tıkanıklık, bir süre sonra kişiyi felç yapabilir.
- Kalp krizi geçiren, göğüs ağrısı çeken ve testler sonucunda damar tıkanıklığı olduğu tespit edilen kalp hastalarına.
Damar tıkanıklığının giderilmesi, olası kalp krizlerinin de önüne geçmektedir. Stent taktırmak kalp krizi ihtimalini tamamen ortadan kaldırmaz fakat kalp sağlığına kesinlikle olumlu etki eder. Stent uygulamasının yayılması ile beraber yaşanan kalp krizi vakıalarında gözle görülür bir azalma gerçekleşmiştir.
Stent Takılmadan Önce Neler Yapılmalıdır?
- Operasyon sonrasında hasta çok susamış olacaktır, yanında mutlaka en az 2 litre su bulunmalıdır.
- Stent, kasık bölgesinden kesik atılarak vücuda sokulacaksa, bölge tıraşı yapılmalıdır.
- En az 8 saat önceden, yeme içme kesilmelidir. (su hariç)
- Öncesinde yapılmış tüm testler ve raporlar, hastanın yanında olmalıdır.
- Doktor, hastanın tüm ilaç ve hastalık geçmişine vakıf olmalıdır.
- Hasta eğer kullanıyorsa kan sulandırıcı ilaçlara ara vermeli ve aspirin tüketmemelidir. Bu ilaçları kullanıyorsa, mutlaka doktoruna bilgi vermelidir.
Stent Nasıl Takılır?
- Operasyon sırasında hasta uyanıktır. Hekime ek olarak hemşireler ve cihazları kullanacak olan teknisyen de bulunmalıdır.
- Hastanın, kandaki oksijen miktarı, kalp atışı ve tansiyon derecesi gibi değerler anlık olarak takip edilmelidir.
- Kesik atılacak bölge steril hale getirilir ve doktorun öngörüsüne göre bilekten veya kasıktan girilir.
- Kateterin gireceği bölge öncesinde ilaç ile uyuşturulmalıdır.
- Özel bir kateter ile damardaki tıkalı bölge tespit edilir.
- Cihazın ucundaki balon, dar bölgede şişirilir ve stent yerleştirilir. Balon indirilir ve damardan çıkarılır fakat stent damarda kalır.
- Daralmış bölge çok uzunsa, ikinci bir stent de takılabilir.
- Vücut bir süre sonra bu stentleri kendi organik endotel tabakası ile kaplar ve ömür boyu stent orada kalır.
- Operasyon sonrasında hasta 1 gece gözlem altında tutulur ve taburcu edilir. Hastanın yaşına ve kalp krizi riskine bağlı olarak 1 haftaya kadar da gözlem altında tutulabilmektedir.
Toplam operasyon yarım saat ile 2 saat arasında sürmektedir.
Stent Taktırmanın Yan Etkileri ve Zararları
Stent taktırmak, cerrahi bir operasyon değildir. Sadece cilt üzerinden bir kesi açılır ve damar içinden stent il,erletilir. Açık kalp ameliyatlarına göre riski çok düşüktür fakat stent takım esnasında veya sonrasında bazı komplikasyonlar oluşabilir. Bunlar
- Atardamara yapılan giriş yeri kapanmaz ise bölgede kan toplanabilir.
- Kesi alanında kızarıklık ve ağrı oluşabilir.
- Acil bypass gerekebilir.
- Kalp krizi geçirilebilir.
- Aşırı kanama olabilir ve cerrahi müdahale gerektirebilir.
- Uyuşturucu maddeye karşı alerji ve böbrek işlevlerindeki bozukluklar.
Yukarıda belirtilen durumlar elbette istisnadır, 100 operasyondan 95’inde görülmemektedir.
Stent Takılan Hasta Ne Kadar Yaşar?
Dünyadaki ölümlerin büyük bölümü kalp ve damar hastalıkları nedeni ile gerçekleşmektedir. Son yıllarda artan katkı maddeli ambalajlı besinler de, bu ölümlerin tüm ölümler arasındaki oranını giderek artırmaktadır. Stent takılan hastanın ne kadar yaşayacağını, dünyadaki hiçbir doktor tahmin edemez. Kesin olan bir şey varsa, onun da stent takılan kişinin eski durumuna göre daha çok yaşayacağıdır. Damar tıkanıklıkları, kalbi gereğinden fazla yorar ve örneğin beyne giden damarlarda gerçekleşmesi durumunda, felce kadar gidebilir.
Stent takımı sonrasında, damar tıkanıklığı en düşük seviyeye çekilir ve kan akış hızı artar. Bu sayede kalp, böbrek ve beyin dokuları daha rahat beslenir. Kalp ve damar hastalıklarındaki ilk belirti olan göğüs ağrısı ve kol uyuşması, kendiliğinden geçer. Ani ölüm riski düşürülmüş olur.
Stent taktırmak sadece damarı açar ve kan akışını sağlar. Damarı tıkayan sebebi değiştirmez. Bu sebep yüksek tansiyon, sigara, alkol, diyabet, obezite, düşük fiziksel aktivite veya dengesiz beslenme olabilir. Stent taktıran hasta, tekrar aynı sorunları yaşamamak için hayat kalitesini artırmak zorundadır. Bu nedenle stent sonrasında yaşam kalitenizi artırmalı ve doktorunuzun tüm önerilerine kulak kabartmalısınız.
Stent Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?
- Çalışma, eğitim veya normal hayatınıza ne zaman dönmeniz gerektiğini doktorunuza sorunuz.
- Doktorun reçete ettiği tüm ilaçları zamanında kullanın. Özellikle kan sulandırıcı ilaçları asla doktorunuz aksini demedikçe bırakmayın.
- Yoğun fiziksel aktivitelerden ve cinsellikten en az 1 hafta uzak durun.
- Merdiven yerine asansör kullanın.
- Tuvaletinizi yaparken ıkınmayın, öksürüğünüzü tutmayın fakat kontrollü öksürmeye/hapşırmaya çalışın.
- Kasık bölgesinden operasyon geçirmiş iseniz o bölgeyi dikkatli bükün veya bükmeyin.
- Bol su tüketin, bu sayede böbrekleriniz operasyon sırasında kullanılan ilaçları daha rahat atabilecektir.
Başlıklar
2 Yorum
Stent taktırdıkdan sonra kalp üzerinde zaman zaman 5 6 iğnenin aniden batıp geçmesi kalp stentiyle bir ilgisi varmıdır.
Selamlar,
Stent taktırdıktan sonra ilk kez yaşıyorsanız, elbette ilgisi olacaktır. Burada önemli olan hekiminizin görüşüdür.
İlaç devamı veya değişimi isteyebileceği gibi dinlenmenizi de talep edebilir. Takılan stentin bünyenize uyum sağlaması önemlidir ve bu bir süreci kapsamaktadır. En kısa zamanda hekiminiz ile iletişim kurmayı ihmal etmeyiniz. Bu sırada yoğun fiziksel aktivitelerden uzak durunuz.