Stres Neden Olur? Stresin Neden Olduğu Hastalıklar

Stres, her insanın hayatının belli bir döneminde yaşadığı bir sorundur. Oldukça yıpratıcı olabilir ve hatta birçok hastalığa da ön ayak olur. Stres, tıp dünyasında bir hastalık olarak kabul edilmese de tüm hastalıklardan daha çok zararlı olabilmektedir. Stres, aslında doğal bir süreçtir ve her zaman kişiye zarar vermez, faydaları da bulunmaktadır. Stresin insana zarar vermesi, kronik hale gelmesi ile ortaya çıkmaktadır.

Stresin faydası mı olurmuş? diye sorabilirsiniz. Merak edenleri Stresin Faydaları Nelerdir? başlığına gönderelim.

Stres, insanın bazı önemli durumlara daha rahat odaklanabilmesi için tasarlanmış bir doğal mekanizmadır. Stres, kronik hale geldiği zaman ise kişiye hayatının kontrolünü dahi kaybettirebilir. Bu nedenle önem verilmesi gereken bir sorundur.

Öncelikle stresin ne olduğuna ve neden ortaya çıktığına yoğunlaşalım. Sonra stresin neden olduğu hastalıklar ve stres ile mücadele konularına gireceğiz.

Stres Nedir?

İnsanın algıladığı herhangi bir tehdit sonucunda, bu sorunla fiziksel veya duygusal olarak başa çıkamaması durumudur. Gerilimli bir süreçtir ve sinir sistemimiz, vücudumuzun genelinde stres hormonu salgılar. Bu hormonun salgılanması ile beraber kalp atışları hızlanır, kan basıncı yükselir, kaslar sıkılır ve duygularımız çok daha şiddetli hale gelirler.

Bu değişimler sonucunda insan daha da kuvvetli hale gelir ve odaklanma yeteneği artar. Ormanda kaybolan birisi, yaşadığı stres sayesinde daha iyi odaklanır ve çıkış yolunu bulabilir. Yolda kendisine saldırmak için koşan 2 kişiyi gören adam, aniden strese kapılır ve bu sayede kasları kasılır. Bu da, ya o 2 kişiden daha hızlı koşarak kaçmasını ya da onlarla normale göre daha güçlü kavga etmesini sağlar.

Özetle, stres bizim için faydalı bir mekanizmadır. Tehlikelerden korunmamızı sağlamaktadır. Bunlar tehlike anında salgılanan hormonlardır. Eğer kişide borçlar, eğitim sorunları, trafik sıkışıkları gibi nedenler ile de stres görülüyorsa, işte bu sorun demektir. Hayattaki diğer sorunlar çözülmediği müddetçe, kişideki stres düzeyi de hiç düşmeyebilir. Kronik stres, vücudu yorar ve bir süre sonra işlemez hale getirir. Birçok hastalığın temelinde yatan neden de kronik stres durumudur.

Stresin Neden Olduğu Hastalıklar Nelerdir?

• Kalp ve damar hastalıkları
• Kaynağı bilinemeyen ağrı
• Üreme bozuklukları ve iktidarsızlık
• Bağışıklık sistemini zayıflatan otoimmün hastalıklar
• Hafıza sorunları, kısa süreli hafıza kaybı
• Uyku uyuyamama veya yorgun uyanma
• Sindirim sistemi sorunları
• Egzama vb. cilt hastalıkları
• Kilo alımı veya kilo kaybı
• Depresyon
• Anksiyete bozukluğu

Stres Neden Olur?

Stresin kaynağı, her insana göre farklılık gösterebilir. Her insanın farklı bir öyküsü vardır ve bazen stresin kaynağının bulunabilmesi için uzman desteği gerekebilir. Çok nadir de olsa, hasta stresinin kaynağını bilemeyebilir. Aşağıda ise stresin en yaygın nedenlerini listeledik.

Mükemmeliyetçi olmak. Bir iş çok az bile olumsuz gitse hemen karamsarlığa bürünmek.

Esnek düşünememe. Katı düşüncelere sahip olan insanlar, en ufak bir aksaklıkta yıkılırlar. Bazı şeyleri hayatın akışına bırakabilmek, aslında büyük bir erdemdir.

Kendine fazla güvenme. Kişinin kendisine fazla güvenmesi, sürekli kendisinden bir şey beklemesi sonucunda ortaya çıkar. Her insan, hayatının belirli dönemlerinde sendeleyebilir. Bu sendelemeler, tecrübe olarak kabul edilmelidir.

Kendi kendine konuşma. Bazı insanlar, sürekli kendileri ile konuşurlar ve sürekli kendisi ile konuşan insanın, bir yerden bir sorun çıkarması çok normaldir.

Karamsar ruh hali. Nasıl bakarsan öyle görürsün cümlesi çok doğrudur. Sürekli karamsar olan insanlar, sürekli stres hali ile dolaşır ve kendilerini yorarlar.

Hasta bir insana bakmak. Hasta veya yaşlı bir insana bakan kişilerde bir süre sonra kronik stres görülebilmektedir.

Travmatik olay geçirmek. Deprem, tecavüz, şiddet veya eve hırsız girmesi gibi olaylar kişiyi kronik stres hastası yapabilmektedir.

Hamilelik süreci. Doğurma korkusu ve hamileliğin getirdiği fiziksel zorluklar, anne adayını strese sokabilir. Genelde hamilelik sonrasında kendiliğinden geçer.

Eğitim ve iş hayatı. Okullardaki sınavlar ve iş arama çabası da stres kaynaklarıdır. Kronik olmadığı müddetçe sorun olmaz hatta konsantrasyonu artırabilir.

Evliliğin getirdiği sorumluluklar. Erkek ve kadın fark etmeksizin, evliliğin eşe veya çocuklara karşı getirdiği sorumluluklar ve beklentileri karşılama çabası da stres kaynağıdır.

Çevre baskısı. Aile veya mahalle baskısı gören kişiler, hayatlarının ileri ki dönemlerinde dahi sürekli bir stres sorunu yaşayabilmektedir.

Yaralanma veya kronik rahatsızlıklar. Hiç bitmeyen hastalıklar veya ağır yaralanmalar da kişide kronik stres görülme sebeplerinden bir tanesidir.

Radikal kararlar. Ev taşıma veya evlilik teklifi gibi geçici durumlar da strese neden olabilir.

Evlenmek. Evlilik, çok uzun ve zorlu bir süreçtir. Özellikle geçmişten gelen gelenekler ve adetler, karı koca adaylarını germektedir. Evlilik sonrasında genelde geçer. Kötü biten düğün süreçleri ise kronik strese ve ileride evlilik adına korku duymaya neden olabilir.

Finans. Borçlar ve maddi açıdan ihtiyaçları karşılayamama korkusu da stresin çok önemli kaynaklarından birisidir.

İşsizlik. Yapılan araştırmalara göre ülkemizdeki en büyük stres kaynağıdır. Kişi iş bulamadığı müddetçe daha büyük bir stres yaşamaya başlar. İşe girdikten sonra ise işten atılma stresi görülebilir.

Boşanma. İnsanın yaşayabileceği en travmatik olaylardan birisidir. Boşanma sonrasında yaşanacak stres yıllar sürebilir. Stresin kronik hale gelmesi durumunda profesyonel destek şarttır.

Ölüm. İnsanın sevdiği birisinin ölmesi, onu büyük bir boşluğa düşürebilir. Özellikle beklenmeyen erken ölümler, kronik stres hastalığını başlatabilir.

Yukarıdaki nedenleri taşıyorsanız ve yaşadığını stres kronik (geçmeyen) hale gelmiş ise mutlaka profesyonel destek alma seçeneğini gözden geçiriniz.

Stres Belirtileri Nelerdir?

Stres sorununun fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal olmak üzere 4 ana kategoride belirtileri bulunmaktadır.

• Stres, sosyal hayatı olumsuz etkiler. İnsanlara karşı güvensizlik, telefon açamamak, sürekli başkalarını suçlamak, herkesin kendisini izlediğini düşünmek, sürekli savunma halinde olmak, sık küsmek ve kendinden güçsüz gördüğü kişileri rencide etmek, stres sorununun sosyal belirtileri arasındadır.
• Duygusal belirtiler arasında ise hemen ağlama, kaygı, endişe, hızla değişen ruh halleri, ani sinirlenmeler, saldırganlık, gerginlik ve düşman olabilme gibi durumlar bulunmaktadır.
• Stres, zihinsel fonksiyonları da derinden etkilemektedir. Stres sahibi olan kişiler konsantre olamayabilir, hafıza kayıpları başlar, sık hata yapar, kalitesiz iş sunar ve karar vermede sorun yaşar.
• Uyku sorunları, baş ağrısı, çene kasılması, sık terleme, kas ağrıları, ishal, kabızlık, yüksek tansiyon, kalp sorunları ve yorgunluk da kronik stresin fiziksel belirtileri arasındadır.

Stres Nasıl Tedavi Edilir?

Stresten kurtulmak için önce kaynağını bulmak şarttır. Tedavi çoğu zaman seanslar ile yapılsa da, ileri düzey stres durumlarında hastanede yatarak tedavi seçeneği de bulunmaktadır. Öncelikle bir uzman tarafından stresin tanısı konulmalı ve tedavi o şekilde başlamalıdır.

Stresli olanlara öneriler;

• Sosyal aktivitelerde olabildiğince aktif olmaya çalışın.
• Hobiler edinin ve bunlara ciddi zamanlar ayırın.
• Ruhunuzu dinlendirecek şeylere yönelin. Bu meditasyon da olabilir, ibadet de.
• Gerektiğini düşünüyorsanız mutlaka psikolojik destek alın.
• Güvendiğiniz arkadaşlarınız ile sorunlarınızı paylaşın.
• Strese sebep olan her şeyden, uzak durun. Canınızın kıymetini bilin, hiçbir şey sizden daha önemli değil. Uzak duramıyorsanız, uyum sağlamayı deneyin.
• Düzenli spor yapın. 10 dakika bile olsa günlük sporunuzu yapın.
• Nefes tekniklerini öğrenerek, stresli zamanlarda rahatlamaya çalışın.
• Her gün aynı saatte uyuyun ve kalkın. Sabahları dinç kalkmak için ne yapılmalı yazımızı okuyun.
• Alkol, sigara ve kafein içeren içeceklerden olabildiğince uzak durun. Sigara içmek stresinizi azaltmaz, tam aksine artırır.
• Dengeli beslenin. Sizi mutlu edecek sağlıklı yiyeceklere yönelin.

Stres hayatınızın ne kadar parçası? Sorunlarınızı bizimle paylaşabilirsiniz.