Ülser Neden Oluşur? Nasıl İyileşir?

Ülser, halk arasında sadece mide hastalığı olarak biliniyor olsa da aynı zamanda bir bağırsak hastalığıdır. Peptik ülser; mide veya ince bağırsakta görülen iltihaplı yaralar yüzünden oluşan rahatsızlıktır. Gastrik ülser ise midenin iç zarlarında meydana çıkan yaradır ve bağırsaklarda görülmez. Peptik ülseri ana hastalık, mide ülserini de bunun alt hastalığı olarak görebiliriz.

Hastalığın ortaya çıkma sebebi ise mideyi asit oranı yüksek sindirim enzimlerinden koruyan, kalın tabakanın zayıflamış olmasıdır. Bu koruyucu tabaka azaldığı için mide bu asitlerden zarar görmeye başlar ve ülser hastalığı ortaya çıkar. Mide ülseri tedavi edilmesi kolay bir hastalıktır fakat burada önemli olan tedavinin, hastalık ilerlemeden uygulanması gerektiğidir. Tedavi edilmeyen ülser, kişinin hayatını çok zorlaştıracağı gibi şiddetli ağrılara da neden olabilir. Hastalık kendisini şiddetli mide ağrıları ve yanmaları ile gösterir. Halk arasında bu duruma mide şişkinliği, ekşimesi veya hazımsızlık adı da verilmektedir.

Ülser Nedir?

Mide veya onikiparmak bağırsağında görülen derin yaralara denir. Bu yaralar aynı zamanda iltihap kapar ve şiddetli acılara neden olur. Hastalık normalde yavaş ilerler fakat bazı dış ve iç etkenler söz konusu ise hızlı ilerlemesi de söz konusu olabilir. Hastada stres durumu var ise, ülser çok daha hızlı ilerleyecektir.

Mide ve bağırsakta çıkan ülser, çok nadir de olsa yemek borusunun altında veya ince bağırsakta da görülebilir. Buna sebep olan ise mide asitlerinin bu bölgelere sıçramış ve o bölgede tahribata yol açmasıdır.

Mide Ülseri Neden Oluşur?

Sindirimi kolaylaştırmak adına midemizde çok güçlü asitler bulunur. Bu asitlerin, mide çeperlerine zarar vermemesi adına, organ kalın ve korucu bir mukus tabakası ile kaplanmıştır. Bu tabakanın incelmesi veya midedeki asit oranının çok yükselmesi ise mideye zarar verir ve zamanla mide duvarlarında ve onikiparmak bağırsağında ülser adı verdiğimiz yaralar ortaya çıkabilir.

• Aşırı alkol tüketimi
• Uzun süre aç kalma
• Çok fazla yiyerek mideyi doldurma
• Mide kanseri
• Sürekli uykusuzluk hali
• Stres
• Radyasyon tedavileri
• Sigara tüketimi
• Bazı ilaçlar
• Enfeksiyon

gibi durumlar da ülserin oluşumuna alt yapı hazırlamaktadır.

Ülser Belirtileri Nelerdir?

Rahatsızlığın en belirgin belirtileri yanma ve ağrıdır. Ağrının kaynağı ise göbek deliğinin üzerinde bir yerlerde hissedilecektir.

Bunlara ek olarak;

• Şişkinlik
• Geğirme
• Midede dolgunluk hissi
• Yağlı yiyeceklerin zor hazmedilmesi
• Mide bulantısı ve ekşimesi
• Göğüste yanma hissi

Bu yanmalar çoğunlukla midenin boş olduğu gece saatlerinde ortaya çıkar. Aç kalan kişilerde de belirtiler daha belirgin ortaya çıkacaktır. Yemek yendiği zaman veya doktorun reçete ettiği ilaçları aldığınız zaman yanmalar geçecektir. Mide yanmalarının süresi ise kişiden kişiye değişebilir. Bazı yanmalar 1 dakika içinde geçerken, bazıları saatlerce sürebilmektedir. Tedavi edilmediği müddetçe, kendiliğinden iyileşebilecek bir hastalık değildir.

Ülser her zaman ağrı veya yanma yapmak zorunda değildir. Bazı vakıalarda sadece mide ekşimesi veya yenilen besinlerin hazmedilememesi şeklinde de ortaya çıkabilir. Mide ülseri çok ilerlemiş ise aşağıdaki ciddi belirtiler de ortaya çıkabilir.

• Kusma ve mide bulantısı
• İştah kaybı
• Ani şekilde ve sebepsiz kilo kaybı
• Hemen doymak
• Halsizlik
• Cildin solması ve sararması
• Nefes alımda güçlük
• Dışkının koyulaşması
• Kusmukta kahverengi lekeler veya kan görülmesi

Ülser Nasıl Anlaşılır?

Doktorunuz ülser teşhisi için dışkı veya nefes testi talep edebilir. Kan testleri ülser rahatsızlığı için, istisnai bir durum olmadıkça uygulanmaz zira net sonuç vermemektedir. Ülser için en net sonucu nefes testi vermektedir. Hastaya ağız yolu ile radyoaktif bir madde verilmesi ile gerçekleşen nefes testi sonrası hastanın bir torbaya üflemesi sağlanır.

Diğer teşhis yöntemi ise Endoskopi olarak bilinmektedir. Hekim, ucunda kamera bulunan bir kablo ile yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağını gözlemler. Ülserin tespit edilmesi halinde, bölgeden bir parça alınır ve doku teste tabi tutulur. Endoskopi, özellikle ülserin ilerlediği kişilerde uygulanmaktadır. Hastalığın belirtileri kaybolduktan sonra, kontrol amaçlı 1 kez daha Endoskopi yapılmalıdır.

Ülserden Nasıl Korunabiliriz?

Stres: Tüm hastalıkların oluşumuna zemin hazırlayan stres, ülserde çok etkilidir. Ülserden korunmak için stresli hayattan uzak durmalı, zihnimizi rahatlatmalı ve düzenli egzersiz yapmalıyız.

Alkol: Alkol, çok güçlü ve keskin bir sıvıdır. Mide asidini çoğaltabilir ve bu nedenle aşırı tüketilmesi, ülsere zemin hazırlar.

Sigara: Özellikle tiryakilerde, ülser gelişiminin daha sık ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Sigara, ölümcül binlerce maddeden oluşmaktadır ve uzak durulmalıdır.

Besinler: Her besin, herkes için faydalı olmayabilir. Eğer bazı besinleri tükettikten sonra kendinizi rahat hissetmiyorsanız, mideniz size mesaj veriyor olabilir. Özellikle aşırı baharatlı, tuzlu ve yağlı besinlerden hem sağlığınız hem de ülserden korunmak adına uzak durmanızı öneriyoruz.

İlaçlar: Özellikle ağrı kesiciler, mideye zarar vermektedir. Bu nedenle, kullanmak zorunda olsanız dahi ilaçları kesinlikle yemekten önce kullanmayınız. Boş mideye düşen ilaçlar, mide asidi ile tepkimeye girer ve mide çeperlerine zarar verir. Aynı şekilde ilaçların etkisi, alkol ile birlikte tüketildiğinde de çok yükselmektedir. Alkol alımından 30 dakika önce veya en az 30 dakika sonra ilaç tüketiniz ve yine tüketirken tok olmaya özen gösteriniz.

Enfeksiyon: Yediğiniz yemeklerin hijyenik olmaması da midede enfeksiyon ve yaralara yol açabilir. Yemeğin temiz olması gerektiği gibi, yemek yerken kullandığınız ellerinizin de temiz olması çok önemlidir. Yemek yemeden önce ellerinizi yıkayınız ve özellikle çocuklarınıza da bu alışkanlığı kazandırınız.

Mide Ülseri Nasıl İyileşir?

Hastalığın tedavisi için öncelikle altında yatan neden iyi tespit edilmelidir. Ülser, çoğu zaman ilaç tedavisi ile iyileşir. Çok nadir de olsa cerrahi operasyon da uygulanabilmektedir. Tedavi sürecinde, ülsere neden olan ilaçların da bırakılması gerekebilir. Bu konuda, sağlık öykünüzü dinlemiş olan doktorunuz en doğru yolu çizecektir.

Ülser Ameliyatı Nasıl Olur?

Belirttiğimiz gibi mide ülseri ameliyatı, çok nadir uygulanan bir işlemdir. Ülserin sürekli tekrarlaması, ilaç tedavisinin sonuç vermemesi, kanama durumu, midenin delinmesi ve ülserin mide-bağırsak arasındaki bölgeyi tıkaması gibi durumlarda cerrahi operasyon zorunlu hale gelebilir.

Ameliyatta ülser alınır, bağırsaktan doku alınarak hasarlı doku onarılır, kanayan bölgeler iyileştirilir ve asit üretiminin azalması için sinirler kesilir. Bunların hepsi, aynı ameliyatta yapılmayabilir. Gördüğü manzaraya göre cerrah, en doğru kararı verecektir.

Ülser Diyeti Nedir?

Ülser olan hastaların, dikkatli beslenmesi çok önemlidir. Mideyi yormamak adına ülser hastalarının bol miktarda lifli besinler, sebzeler ve meyveler tüketmesi önerilmektedir. Ayrıca hastalığa neden olan H. pylori’yi yok eden besinler de, diyette mutlaka bulunmalıdır.

Ülser hastaları en çok; zeytinyağı, ahududu, yaban mersini, böğürtlen, çilek, elma, lahana turşusu, kefir, yoğurt, pazı, ıspanak, turp, karnabahar, lahana ve brokoli tüketmelidir. Bu besinlerin H. pylori ile savaştıkları bilinmektedir.

Ayrıca içerisindeki antioksidan değeri sebebiyle hastalara bal tüketmeleri de tavsiye edilmektedir. Eğer hasta diyabet hastası değilse, her gün bal tüketebilir.

Ülser Hastalarının Tüketmemesi Gereken Besinler

Mide ülserine yakalanan kişiler aşağıdaki yiyecek ve içeceklerden uzak durmalıdır.

• Süt
• Pul biber
• Karabiber
• Aşırı tuz
• Limon
• Domates
• İşlenmiş besinler
• Dondurulmuş besinler
• Çikolata
• Gazlı içecekler
• Çay
• Kahve
• Kafein içeren tüm içecek ve yiyecekler

Ülser ölümcül bir hastalık olmasa da ilerlemesi durumunda ölümcül olabilmektedir. Eğer nefes darlığı, aşırı halsizlik, kusmukta kan, dışkıda kan ve çok keskin bir karın ağrısı durumları ortaya çıkmış ise en kısa zamanda acil servise başvurulması gerekmektedir.