Ülseratif Kolit Nasıl Tedavi Edilir? İyi Gelen Besinler
Ülseratif kolit, bir sindirim sistemi hastalığıdır ve kendisini kalın bağırsakta gösterir. İltihabi bir hastalık olan ülseratif kolit, bitmeyen ishale ve kanlı dışkılamaya yol açabilir. Ayrıca kişide karın ağrısına, iştah azalmasına, aşırı halsizlik haline ve doğal olarak kilo kaybına da yol açabilir.
Hastalık her zaman aynı şiddette kendini göstermeyebilir, ara ara ağrılar çok şiddetli hale gelebilir. Çoğunlukla 15 ile 25 yaş arasındaki insanlarda görülüyor olsa da, her yaştan insanda görülmesi mümkündür. Kadın ve erkekler, ülseratif kolit hastalığına eşit oranda yakalanmaktadır, iki cinsiyetin de hastalığa bir yatkınlığı yoktur.
Günümüzde kesin bir tedavisi bulunamamış olan hastalığın tedavisinde amaç belirtilere yol açan iltihaplanmayı durdurmak veya azaltmaktır. Bu doğrultuda ülseratif kolit tedavisinde %90 ilaç kullanılır. Gereken durumlarda ise cerrahi müdahale seçeneği masadadır.
Ülseratif Kolit Nedir?
Sindirim sisteminde gerçekleşen iltihaplanmalar, ülseratif kolit adını verdiğimiz yaralara neden olabilmektedir. Kalın bağırsak ve rektumun iç yüzünü etkileyen bir hastalıktır. Vücudu güçsüz düşüren bu hastalık, tedavi edilmez ilse ölümle dahi sonuçlanabilir. Hastalık sinsi ilerleyebilir, ağrıları ise sürekli değil alevlenme şeklinde görülür.
Hastalığın 5 farklı türü bulunmaktadır.
En hafif görülen türü ülseratif proktit olarak bilinmektedir. Rektuma yakın bölge ile sınırlıdır ve en yaygın belirtisi rektal kanamadır.
Sadece kalın bağırsağın son kısmında görülen türü ise proktosigmoidit olarak adlandırılır. Belirtileri arasında kanlı dışkı, ishal, karın ağrıları, karın krampları ve sık tuvalete çıkma ihtiyacı gösterilir. Hasta sık tuvalete çıkmak ister fakat çoğu zaman boşuna gider, yapamaz.
Kalın bağırsağın, dalağa kadar olan sol kısmında görülen iltihaplı hastalığa ise sol taraflı kolit denmektedir. Kanlı dışkı, kilo kaybı, kramplar ve sol bölümde ağrı ile kendisini göstermektedir.
Tüm bağırsağı etkileyen tür ise pankolit olarak bilinir. Ağrılar şiddetlidir ve ishal de hem kanlı hem şiddetlidir. Ciddi manada kilo kaybına ve yorgunluğa neden olmaktadır.
Son olarak çok nadir görülse de akut şiddetli ülseratif kolit bulunmaktadır. Tüm kolonu etkileyen hastalık yine çok şiddetli ishal, kanama ve iştahsızlığa neden olur. Bu türde yüksek ateş de görülmektedir.
Ülseratif Kolit Neden Olur?
Modern tıp, ülseratif kolit hastalığının nedenini henüz tam olarak belirtememektedir. Otoimmün bir hastalık olduğuna dair düşünceler yoğunluktadır. Vücudun savunma sistemi, kendi sağlıklı dokularına saldırmakta ve adeta vücut, kendisini yaralamaktadır.
Bilinmeyen ise bağışıklık sisteminin neden bu şekilde hareket etmeye karar verdiğidir. Otoritelere göre bu durum genetik ve çevresel etkiler nedeni ile oluşmaktadır.
Ülseratif Kolit Belirtileri Nelerdir?
- Kansızlık
- Sık dışkılama
- İştah kaybı
- Kilo kaybı
- Ateş
- Yorgunluk
- Karın ağrısı ve krampları
- Bitmeyen ishal
- Kanlı ve mukuslu dışkı
- Nadir görülse de eklem ağrıları, gözde tahriş ve deri döküntüleri de görülebilmektedir.
Ülseratif Kolit Nasıl Tespit Edilir?
Hekim, belirtileri görünce bir takım testler isteyecektir.
Kansızlık olup olmadığını ve kandaki iltihap seviyesini öğrenmek amacı ile kan testi istenir. Enfeksiyon veya parazit kontrolü için ise dışkı testi istenir. Bu sayede dışkıdaki kanama seviyesi de görülmüş olacaktır.
Esnek sigmoidoskopi ile kolonun alt kısmını görmek için hekim, rektum bölgesinden ucunda kamera olan bir tüp ile girer. Bu işlem esnasında hekim gerekli görürse, biyopsi için parça da alabilir.
Kolonoskopi de ülseratif kolit hastalığının teşhisi için kullanılan yöntemlerden bir tanesidir. Esnek sigmoidoskopi ile aynı işlem uygulanır. Buradaki tek fark ise kalın bağırsağın tüm bölgelerine bakılacak olmasıdır.
Ülseratif Kolit Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi süreci hastalığın büyüklüğüne, ilerleyiş sürecine, ağrıların sıklığına, bağırsak dışındaki tüm bulgulara, hastanın geçmişte içtiği ilaçlarına ve hatta hastanın tercihine göre ilerletilir. Burada amaç belirtileri azaltmak ve hastalığın hastanın yaşamını olumsuz etkilemesinin önüne geçmektir.
Buna sessiz dönemi uzatmak adı da verilmektedir. Başta da belirttiğimiz gibi ülseratif kolit hastalığının kesin tedavisi şimdilik bulunmamaktadır.
Tedavide ana etken ilaçlardır. Burada amaç kolon mukozasına yönelik inflamatuvar aktiviteyi bastırmak ve hastalığı sessiz döneme sokmaktır. Genelde tek fakat gerekirse birden fazla ilaç da tercih edilebilir.
Bağışıklık sistemini etkileyen azatioprin, uzun dönemde hastalık tekrar nüksetmesin diye kullanılmaktadır. İlaca düşük dozla başlanmalı ve zaman içerisinde doz artımı yapılmalıdır. İlaç kullanım süresinde hasta mutlaka doktor takibinde olmalı, hekim sonuçları gözden geçirmelidir.
Sulfasalazin ise içerisindeki sufapiridin nedeni ile bazı hastalarda cilt döküntülerine, mide kramplarına, mide ağrılarına ve kansızlığa yol açabilmektedir. Erkeklerde ise sperm kalitesini önemli ölçüde düşürür. Yan etkileri gören hastalar ilacı bırakmalıdır. Yan etkiler birkaç ay sonra kendiliğinden geçer.
Rektumdaki şikayetleri hafifletmek için ise kortikosteroid lavman ve köpükler kullanılmaktadır.
Hastalığın aktif dönemlerinde kortikosteroidler tercih edilir. Bu ilaçlar sayesinde iltihaplar azalır ve karın ağrısı ortadan kalkar. Ateş düşer ve hasta, eski iştahına tekrardan kavuşur. Çok etkilidir ve dozu iyi ayarlanmalıdır. Yüksek dozda alınması durumunda kişide bir süre sonra kemik erimesi, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kas zayıflaması, mide ülseri ve yüksek iştah artışına bağlı kilo alımı görülebilmektedir. Normal kullanımda yan etkileri düşük bir ilaçtır.
Kansızlığı olan hastalarda vitamin ve mineral takviyeleri de önerilmektedir. Hangi vitaminlerin verileceğine yine hekim karar verecektir.
Anüs ve çevresinde apse ya da iltihaplanma olması durumunda ise antibiyotik tedavisi uygulanabilmektedir.
Ülseratif Kolit Ameliyatı Kimlere Yapılır?
Ameliyatta, kalın bağırsağın tamamı ya da bir kısmı alınır. Kalın bağırsağın görevini artık ince bağırsak yapacaktır ve bunun için ince bağırsak anüse bağlanır.
- Yoğun kanama
- Çocuklarda görülen gelişim geriliği
- Hastalığın kontrol altına alınamaması
- İlaç tedavisinin işe yaramadığı durumlar
- Kolon kanseri tehlikesi
- Bağırsak tıkanması
- Şiddetli akut ülseratif kolit
- Delinme riski taşıyan toksik megakolon
gibi durumlarda cerrahi operasyon gerekebilir. Ameliyat yöntemleri ise hastalığın belirtilerine ve bu belirtilerin şiddetine göre farklılık gösterebilir.
Ülseratif Kolit Bitkisel Tedavi Seçenekleri
Tıbbi kesin bir tedavisi olmayan ülseratif kolit hastalığının bitkisel olarak da kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Sadece bazı bitkilerin, ülseratif kolit hastalığının ortaya çıkardığı semptomlarda gerileme ve rahatlamaya yol açtığı tespit edilmiştir.
Evde dahi yetiştirebileceğiniz aloe vera bunların başında gelmektedir. Buğday çimi, meyan kökü ve Hint buhuru da hastalık ve yan etkileri üzerinde etkilidir.
Her derde şifa olan zerdeçal da ülseratif kolit üzerinde etkilidir. Özellikle hafif ve orta şiddette olan ülseratif kolit hastalarına olumlu etkiler bırakmıştır.
Bu hastalığa sahip olan kişiler, iyi bir beslenme programı ile de rahat bir hayat yaşayabilirler. Az miktarda beslenerek, öğün sayını artırmak ülseratif kolit hastaları için önerilmektedir. Bu sayede belirtilerin şiddeti azalmaktadır. Hastalığın alevlenme dönemlerinde ise geçici olarak az lifli besinler ile beslenmek önerilmektedir.
Yağsız et, balık, yumurta, pişmiş sebzeler, beyaz ekmek, pirinç ve rafine makarna önerilmektedir. Ülseratif kolit hastalarının neredeyse tamamında ishal görülür. Bol miktarda su içmek bu açıdan önemlidir.
Kan tahlil sonuçlarına göre hasta kalsiyum, demir ve bir takım vitamin destekleri de alabilir.
Ülseratif Kolit Ölümcül Bir Hastalık Mıdır?
Hastalığın ölüm ile sonuçlanması çok nadir görülmektedir. Hatta hastalığın öldürdüğüne dair henüz bir kanıt dahi yoktur. Ölüm oranı, normal ölüm oranı ile aynı olduğu için ölen hastaların ülseratif kolit sebebiyle öldükleri çıkarımı yapmak çok güçtür.
En sık görülen ülseratif kolit ölüm nedeni ise toksik megakolondur. Kalın bağırsağın şişmesi ve kan akımının durması ile beraber kangren olması sebebiyle ölüm gerçekleşir.
Bir diğer ölüm nedeni ise gelişen ülseratif kolit hastalığının bağırsak kanserini doğurmasıdır. Kanserin belirtilerinin birçoğu ülseratif kolit hastalarında görülür ve genelde kanser, çok geç fark edilir.
Ülseratif Kolit Hastalarının Dikkat Etmesi Gerekenler
- Ülseratif kolit hastaları hamile kalabilirler ve gebelik süreçlerinde de bir sorun yaşanmaz. Eğer hastalığın alevlenme döneminde hamile kalınmış ise erken doğum riski artabilir. Bu nedenle hamile kalmadan önce, hastalık doktorun önereceği yöntemler ile kontrol altına alınmalıdır.
- Özellikle kadın hastalarda osteoporoza yakalanma riski artar. Bu durum hastalıktan değil tedavide kullanılan kortizon yoğun ilaçlardan kaynaklanmaktadır.
- Kafein içerikli içeceklerden ülseratif kolit hastaları uzak durmalıdır. Çikolata tüketimi de mümkünse sıfıra indirilmelidir.
- Stres, ülseratif kolit hastalığını ilerleten etkenlerden bir tanesidir. Stresi azaltmak, atak sıklıklarını da azaltacaktır.
Ülseratif kolit ile ilgili hastalık öykünüzü bizimle aşağıdaki yorum kutucuğundan paylaşabilirsiniz.
Başlıklar
- 1 Ülseratif Kolit Nedir?
- 2 Ülseratif Kolit Neden Olur?
- 3 Ülseratif Kolit Belirtileri Nelerdir?
- 4 Ülseratif Kolit Nasıl Tespit Edilir?
- 5 Ülseratif Kolit Nasıl Tedavi Edilir?
- 6 Ülseratif Kolit Ameliyatı Kimlere Yapılır?
- 7 Ülseratif Kolit Bitkisel Tedavi Seçenekleri
- 8 Ülseratif Kolit Ölümcül Bir Hastalık Mıdır?
- 9 Ülseratif Kolit Hastalarının Dikkat Etmesi Gerekenler
1 Yorum
mrb 30 yaşında erkek hastayım 2 yıldır kanama öyküm var ,gaz bir yıldır gaz sancısı kanlı mukuslu akıntı sonrası normal dışkı ve sonrada damla damla temiz kan gelmesi sonucu genel cerrahiye başvurdum anal fistül tanısıyla ameliyata alındım sifinkterlarda daralma olduğunu ve genişletme işlemi yaptığını belirtti. ameliyat sonrası kanama devam etmesi sonrası genel cerrahi gasroentolojiye sevk etti tetkik ve kolonoskopi sonrası ülsaratif kolit tanısı konuldu ilaç tedavisine başlandı asacol tablet ve asacol lavman lakin 8 ay geçti fakat kanamam azalmadı.ilaç kullanımında ara ara aksaklıklar olmuştur asacol lavman bulunmadığı için çok kullanamadım önereceğiniz bir şey var mı